Axborot va kodlash nazariyasi asoslari

Telekommunikatsiya tizimlariga qo‘yiladigan talablar. Quyidagilarga asosan aloqa tarmoqlari va tizimlariga nisbatan bo‘lgan talab doimiy ravishda ortib boradi:

• 
  foydalanuvchilar sonining ortishi;
  
• 
  foydalanuvchilarni qiziqtirgan xizmat turlarining sonini ortishi;
  
• 
  xizmat ko‘rsatish sifatiga bo‘lgan talabning ortishi (qabul qilinadigan axborotlarning ishonchliligini, yetkazilish vaqti va maxfiyligiga bo‘lgan talab asosiy xisoblanadi).
  

Xozirgi kunda amaliyotda konferensaloqa, elektron pochta, axborotlarni qidirish va hokazo shunga o‘xshash kabi xizmatlar keng qo‘llanilmokda.

Keng yo‘lakli raqamli kanalni amalga oshirishni talab etuvchi yangi turdagi xizmatlarga bo‘lgan talablar xosil bo‘lmokda. Bular:

• 
  eng avvalo oq – qora va rangli videotelefon;
  
• 
  videokonferensaloqa;
  
• 
  rangli faksimil aloqa;
  
• 
  videopochta;
  
• 
  videoli axborotlarni qidirish;
  
• 
  qisqa vaqtda katta xajmdagi axborotlarni uzatish va hokazo kabi xizmatlardir.
  

Bundagi ko‘pgina talab etilayotgan xizmatlar, axborotlarni kompleksli yetkazish xizmati xisoblanadi. Bu esa, XTI standartlash sektori tavsiyasiga muvofiq multimedia deb yuritiladi.

Xisoblash tarmoqlarini takomillashtirish quyidagi o‘zaro bog‘liqlik asosida amalga oshiriladi:

• 
  birinchi tomondan lokal tarmoqlarining o‘zini ishlash tezligini oshirish bo‘lsa;
  
• 
  ikkinchi tomondan – xar xil turdagi lokal tarmoqlarni shaxar, maxalliy va global tarmoqlarga birlashtirishdir. Bu esa xar - xil turdagi axborotlarni almashish imkonini beradi.
  

Yangi axborot texnologiyalar multimedia texnologiyalarining yaratilishi telekommunikatsiya tizimlariga integratsiyalashuvning 3 – bosqichini boshlab berdi.

1 – bosqich, raqamli texnika asosida kommutatsiya va uzatish tizimlarining integratsiyalashuvi bilan bog‘liq. Bu esa integral raqamli tarmoqlar (ISDN) ni yaratish bilan yakunlanadi.

2 – bosqich, integratsiya xizmatlarini amalga oshiruvchi raqamli tarmoqlarni yaratishdan iborat: bunda abonent bitta tarmoqdan xar - xil turdagi axborotlar bilan ishlash vazifasini bajaruvchi bir qancha terminallardan foydalanish imkoniga ega bo‘ldi.

3 – bosqich esa xar - xil turdagi terminallarning o‘zini bitta qurilmaga integratsiyalashdan iborat. Bu esa telekommunikatsiya tarmoqlarining xamma turdagi xizmatlaridan foydalanish imkonini beruvchi ShK asosida bajariladi. Demak, bu multimediani qo‘llash uchun asos bo‘ladi.