Axborot tizimlari nazariy asoslari magistratura mutaxassisliklari uchun o

Jadvallar. Jadval tarkibi konstruktor rejimida aniqlanadi. Kiritish va 
tahrirlash odatda jadval rejimida amalga oshiriladi. 
Formalar. Formalar axborotni ifodalash usulini tasvirlashda jadvalga 
nisbatan  katta  imkoniyatlarga  ega.  Formalar  birinchi  navbatda 
ma‟lumotlar bilan ekranda ishlash uchun mo„ljallangan. 
Odatda  bu  rejimda  ma‟lumotlar  bir  yozuvdan  kiritiladi,  matn 
maydonlari,  boshqaruv  tugmalari,  rasmlar  va  boshqa  xizmatchi 
obyektlar axborotni ko„rishni va unga ishlov berishni osonlashtiradi. 
Formaning  jadval  rejimidan  boshqa  ustunlik  tomoni  –  bir  formada 
bir  necha  jadvaldagi  ma‟lumotlarni  tasvirlashidir.  Formaning  yuqori 
qismidagi  ma‟lumotlar  jadvalga  tegishli,  quyi  qismidagi  ma‟lumotlar 
jadvaldan olinadi. 
Hisobotlar.  Hisobotlar  bazadagi  ma‟lumotlarni  chop  qilish  uchun 
mo„ljallangan. Hisobotni rejalash axborotni qulay ko„rinishda chiqarish 
bilan  birga  boshqa  jadvaldagi  ma‟lumotlarga  asoslanib,  yozuvni 
tartiblash  imkonini  ham  beradi.  Hisobotni  rejalash  hisobot  konstruktori 
rejimida  amalga  oshiriladi.  Uni  yaratishda  maxsus  markerlar  qo„yiladi 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

 
51 
 
(boshqaruv  elementlari  deb  nomlanuvchi).  Har  bir  boshqaruv  elementi 
axborotni  chiqarish  bilan  birga  uning  jihozlanishini  va  hisobotda 
joylashishini ko„rsatish uchun xizmat qiladi. 
So‘rovlar.  So„rovlar  berilganlar  bazasining  eng  asosiy  obyekti 
hisoblanadi.  Uning  yordamida  berilganlar  bazasidan  ma‟lum  bir 
axborotni  tanlash  va  hisobotda  foydalanish,  ekranda  forma  yoki  jadval 
ko„rinishida  ko„rish  uchun  tartiblash  mumkin.  So„rovlar  so‘rovlar 
konstruktori  rejimida  yaratiladi  va  berilganlar  bazasi  ma‟lumotlari 
haqida savollar hisoblanadi. Javoblar jadval rejimida tasvirlanadi. 
Har bir so„rov bir yoki bir hecha chegaralardan tashkil topadi va shu 
asosda  shablon  yaratiladi.  Masalan,  Narxi  maydonida  <30  chegara 
ko„rsatilsa,  so„rovga  faqat  Narxi  maydonida  qiymatlari  30  dan  kichik 
bo„lganlari kiritiladi. 
Har bir yozuvdagi ma‟lumotlar so„rov chegarasi bilan taqqoslanadi. 
Agar yozuvdagi axborot chegarani qanoatlantirsa (masalan, narx qiymati 
30  dan  kichik  bo„lsa),  yozuv  so„rov  jadvaliga  qo„shiladi.  Har  qanday 
so„rov  birgalikda  yoki  alternativ  foydalaniladigan  bir  necha  chegarani 
o„z ichiga olishi mumkin.