Axborot tizimlari nazariy asoslari magistratura mutaxassisliklari uchun o

MS Access – berilganlar bazasini boshqarish tizimi 
Berilganlar bazasi ma‟lumotlarga ishlov berish va tasvirlash uchun 
qo„llaniladigan  jadval,  forma,  so„rov  va  hisobotlardan  tashkil  topgan. 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

 
49 
 
MS  Accessda  bunday  obyektlar  bilan  ishlash  berilganlar  bazasining 
oynasida  amalga  oshiriladi.  Berilganlar  bazsini  yaratish  quyidagi 
bosqichlardan iborat: 
 ma‟lumotlarni saqlash uchun jadval loyihalash va yaratish; 
 ma‟lumotlar kiritish; 
 axborotni ko„rish, tahrirlash va chiqarish uchun mo„ljallangan 
ombor boshqa elementlarini ishlab chiqish. 
Microsoft  Accessda  berilganlar  maxsus  obyektlar  –  jadvallarda 
saqlanadi. Masalan, bir jadval talabalar haqida ma‟lumotlarni, ikkinchisi 
ular  qatnashadigan  o„quv  kurslari  haqida  ma‟lumotlarni  saqlashi 
mumkin. 
Bu  alohida  jadvallarni  birlashtirish  zarur.  Barcha  jadvallar  va  ular 
o„rtasidagi o„zaro bog„lanish berilganlar bazasining asosini tashkil etadi. 
Jadvalda  har  bir  ustun  maydonni,  ya‟ni  axborot  toifasini,  har  bir 
satr – yozuv, ya‟ni jadvalning bir elementini ifodalaydi. Har bir maydon 
faqat  bir  turga  tegishli  ma‟lumotlarni  oz'  ichiga  olishi  mumkin  -  matn, 
son, vaqt va h.k. Har bir yozuv faqat bir element haqida axborot saqlaydi 
(masalan, talaba haqida ma‟lumot yoki o„quv kursi). 
Microsoft 
Access 
turli 
xildagi  ma‟lumotlarga  beriladigan 
maydonlarga ega. Turli ko„rinishga ega bo„lgan matnlarni, sonlarni, kun, 
vaqt  va  pul  birliklarini  kiritish  mumkin.  Bulardan  tashqari  Windows 
dasturiga  qo„yish  mumkin  bo„lgan  ixtiyoriy  obyektni  yozish 
(animatsiya,  ovoz,  rasm,  videoklip  va  h.k.)  imkonini  beruvchi  maxsus 
tur (Obyekt OLE) maydonga ham ega. 
Microsoft  Accessda  berilganlar  bazasining  har  bir  jadvali  qat'iy 
tarkibga ega, undagi barcha axborot o„z joyiga joylashgan bo„lishi kerak. 
Agar yozuvda qandaydir maydon bo„sh bo„lsa, Access bu joyda, 
hech qanday axborot bo„lmasa ham, bo„shliq belgisini ( _ ) tasvirlaydi. 
Aniq  bir  berilganlar  bazaiga  tegishli  bo„lgan  barcha  obyektlarni 
Access  katta  bir  faylda  saqlaydi.  Access  dasturi  bilan  ishlaganda  aynan 
shu  fayl  bilan  ishlanadi.  Bir  berilganlar  bazasi  bilan  bog„langan 
obyektlar:  axborotlar  saqlanuvchi  jadvallar,  ma‟lumotlarni  ifodalash 
uchun forma va hisobotlar, turli ma‟lumotlarni so„rash uchun so„rovlar, 
ombor  bilan  ishlashni  avtomatlashtirish  uchun  modul  yoki  makroslar 
bo„lishi mumkin. Omborda barcha obyektlar o„z turiga qarab tartiblanadi 
va berilganlar bazasi oynasining mos qo„yilmalarida tasvirlanadi.