Axborot tizimlari nazariy asoslari magistratura mutaxassisliklari uchun o

Berilganlar  bazasi  qaror  qabul  qilish  tizimida  muhim  ahamiyatga 
ega.  Undagi  berilganlar  foydalanuvchi  tomonidan  matematik  modellar 
yordamidagi hisoblar uchun foydalanilishi mumkin. 
Berilganlarning  bir  qismi  axborot  tizimidan  keladi.  Ulardan 
samarali  foydalanish  uchun  qo„shimcha  ishlov  berilishi  lozim.  Buning 
uchun ikkita imkoniyat mavjud: 
 qaror qabul qilish tizimi tarkibiga kiruvchi berilganlar bazasini 
boshqarish tizimini korxona faoliyati haqidagi ma‟lumotlarga 
ishlov berish uchun qo„llash; 
 maxsus berilganlar bazasini yaratgan holda, qaror qabul qilish 
tizimi tashqarisida ham ishlov berishni amalga oshirish. Bu usul 
ko„plab tijorat amallarini bajaruvchi korxonalar uchun qulay. 
Ishlov berilgan korxona faoliyati haqidagi ma‟lumotlar fayllarni 
tashkil qiladi. Ishonchlilikni orttirish va tezkor kirishni ta‟minlash 
uchun qaror qabul qilish tizimi tashqarisida saqlanadi. 
Qaror qabul qilish tizimining ishlashi uchun firma faoliyati haqidagi 
ma‟lumotlardan tashqari ichki ma‟lumotlar ham talab qilinadi, masalan, 
o„z  vaqtida  jamlanishi,  kiritilishi  va  qo„llanilishi  lozim  bo„lgan 
injenerlik, xodimlarning harakati va boshqa ma‟lumotlar. 
Yuqori darajalarda qaror qabul qilishda tashqi manbalardan olingan 
ma‟lumotlar muhim ahamiyatga ega. Zaruriy tashqi ma‟lumotlar sifatida 
quyidagilarni  ko„rsatish  mumkin:  raqobatchilar,  milliy  va  jahon 
iqtisodiyotidagi  ma‟lumotlar.  Ichki  ma‟lumotlardan  farqli  ravishda, 
tashqi 
ma‟lumotlar 
ularni 
yig„ishga 
yo„naltirilgan 
maxsus 
tashkilotlardan olinadi. 
Bunda  berilganlarni  boshqarish  tizimi  quyidagi  imkoniyatlarga  ega 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

 
46 
 
bo„lishi lozim: 
  agregirlash va filtrlash jarayonlarini qo„llagan holda turli 
manbalardan olinayotgan ma‟lumotlarning kombinatsiyasini 
tuzish; 
  u yoki bu ma‟lumotlar manbaini tez qo„shish yoki o„chirish; 
  foydalanuvchi atamalarida ma‟lumotlarning mantiqiy tarkibini 
qurish; 
  korxona doirasida bajarilayotgan boshqa berilganlar 
bazalariga nisbatan mantiqan to„liq bog„liqsizligini 
ta‟minlash.