Axborot texnologtyalariuniversiteti mtgranova elvira aslam gvna, pozilova shahnoza xaydaraliyevna

texnologiya
191

---

deganda manbalardagi (obyektlardagi) sifat o‘zgarishlarga olib 
keluvchi jarayonga aytiladi.
FAOLIYAT - ongli ruhiy faoliyat bilan boshqariladigan 
kishining ichki, tashqi faolligi.
FAOL 0 ‘RGANISH - tadqiq qilish (ijod) va o‘rganishga 
qiziqishni (intilishni) yuzaga chiqaruvchi faoliyat yondashuvi.
0 ‘QITISH VOSITALARI - m a’lum o‘qitish usulini 
muvaffaqiyatli amalga oshirmoq uchun zarur bo‘lgan yordamchi 
o‘quv materiallari - asbob, qurol, apparat va shu kabilardan 
foydalanishdir.
H A M K O R LIK - ta’lim beruvchi va ta ’lim oluvchilarning 
o ‘zaro muloqatiga asoslangan ijodiy faoliyat jarayoni.
SHAXS - muayyan ijtimoiy guruh a ’zosi bo‘lgan, biror-bir 
faoliyat turi bilan mustaqil shug‘ullana oladigan, atrof — muhitga 
ongli munosabatda bo ‘la oladigan, o ‘ziga xos individual va 
psixologik xususiyat egasi bo‘lgan inson.
ADAPT! V M ASH G ‘ULOT — o‘quvchining tashqi muhitga, 
jamoaga, 
mehnat vazifalarini bajara olishga moslashuvini 
ta ’minlashga qaratilgan mashg‘ulot.
NAZARIY 
B ILIM
—
empirik 
holatlami 
tasvirlash, 
tushuntirish, ya’ni narsa-hodisalar mohiyatini bilish imkonini 
beradigan qonunlami ochishni nazarda tutadi.
BILISh — obyektiv borlikning ongda aks etishining oliy 
shakli, haqikiy bilimlar hosil qilish jarayoni. Bilish quyidagi 
darajalarda bo‘ladi:
INNOVATSIYA — yangilanishni, o‘zgarishni amalga joriy 
etish, kiritish jarayoni va faoliyati.
INTEGRAL — chambarchas bog‘liq, butun, yagona; o ‘z 
cheksiz kichik qismlarining yig‘indisi.
IN TELLEK T — insonning umuman bilish faoliyati, fikrlash 
qobiliyati; tushunish, muloxaza, tafakkur, aql.
INTERFA O L M ASHG‘ULOT — o‘qituvchi va o ‘quvchilar 
o‘zaro faol ishtirok etadigan mashg‘ulot; jarayon hamkorlikda 
kechadi.
M ODULLASHTIRISH 
—
pedagogik 
texnologiya 
materiallarini modullarga ajratish jarayoni.
192

---

M ETOD — grekcha so‘z bo‘lib, yo‘l, axloq usuli m a’nolarini 
bildiradi. Tabiat va ijtimoiy hayot hodisalarini bilish, tadqiq qilish 
usuli. Faoliyat, harakatning yo‘li, usuli yoki kiyofasi, shakli, 
ko‘rinishi.
M ETO D IK — metodikaga tegishli qatiy ketma-ketlikka, 
tizimga, ilgaridan o‘matilgan reja, tizimga aniq, rioya qilish.
M OTIV — odamni o ‘q.ishga yoki biror harakat lami 
bajarishga undovchi turli sabablar yig‘indisi.
OLIY M A’LUM OT DARAJASI — shaxs tomonidan oliy 
ta’limning muayyan ta ’lim dasturini mazkur m a’lumot haqida 
tegishli davlat hujjati berilgan holda, o ‘zlashtirishi natijasi.
SALBIY M OTIV — bu majburlab о ‘qitish, lekin bunda 
o‘quvchining o‘qishga nisbatan qarshiligi hamma harakatimizni 
yo‘qqa chiqaradi.
TAFAKKUR O peratsiyalari — qiyoslash, tahlil, sintez, 
abstraktlashtirish, umumlashtirish, konkretlashtirish, tasniflash, 
tizimlash.
TA’LIM - ilm-fan yoki kasb-hunar sohalari bo‘yicha 
egallanishi zarur bo‘lgan ma’lumot va ko‘nikmalar majmui; bilim.
TA ’LIM M ETODI — o‘qituvchining o‘quvchilar bilan 
muntazam qo‘llaydigan, o‘quvchilarga o ‘z aqliy qobiliyatlarini va 
qiziqishlarini rivojlantirish, bilim va ko‘nikmalarni egallash hamda 
ulardan amalda foydalanish imkonini beruvchi ish usuli.
TA ’LIM SIFATINI NAZORAT Q ILISh — o‘ qitish 
mazmuni va natijalarining davlat ta ’lim standartlari talablariga 
muvofiqligini tekshirish.
TEXNOLOG — biror texnologiya mutaxassisi.
TEXNOLOGIYA — biror ishda, mahoratda, san’atda 
qo‘llanadigan yo‘llar, usullar majmuasi.
TRENER — m a’lum yo‘nalishda ta ’lim olish, mashqlar 
bajarish bo‘yicha trening mashg‘ulotlarini olib borish (rahbarlik 
qilish) uchun maxsus tayyorgarlikka ega mutaxassis.
TRENING — ma’lum yo‘nalishda ta ’lim olish, mashqlar 
bajarish bo‘yicha trenerlar tomonidan (rahbarligida) o ‘tkaziladigan 
mashg‘ulotlar.
193

---