Axborot texnologiyalari kafedrasi psixologlar uchun informatika

Troyanlar. Troyan – asosiy maqsadi kompyuter sistemasiga zarar keltirishdan iborat. Ular o’z nusxalarini xosil qilish mexanimiga ega emasligi bilan boshqa zarar keltiruvchi dasturlardan farq qiladi. Ular asosan sistemaga boshqa viruslar yoki chervlar bilan kirib olishi mumkin.

Troyanlar asosan mahlumotlarni o’g’irlash va o’z yaratuvchisiga yetkazib berish bilan shug’ullanadi. Ularning quyidagicha ko’rinishlari mahlum:

– Klaviatura shpionlari – ular doimo xotirada o’rnashib olib klaviaturadan kiritilayotgan xamma mahlumotlarni eslab qoladi va o’z egasiga yetkazib beradi. Odatda bunday mahlumotlardan parolg’ yoki boshqa yashirin mahlumotlarni bilib olish mumkin bo’ladi.

– Parol o’g’rilari – ular klaviaturani kuzatmay parollarni aniqlash uchun xizmat qiladi. Bu troyanlarda xar xil ilovalardagi fayllar ichida saqlanayotgan parollarni chiqarib olish usullar amalga oshirilgan.

Troyanlarning yana boshqa ko’plab ko’rinishlari mavjud bo’lib ularning asosiy maqsadi odamlarning banklardagi hisob raqamlari, rekvizitlar va shunga o’xshash muhim elementlarni o’g’rilash va ulardan keyinchalik foydalanishdan iborat.

Nazorat savollari

1. 
   Fayllarni arxivlash nima?
   
2. 
   Arxivlash dasturlari bir-biridan nimasi bilan farqlanadi?
   
3. 
   Arxiv fayli nima?
   
4. 
   Ko’p tomli arxivlash nima?
   
5. 
   Kompyuter virusi nima?
   
6. 
   Kompyuter virusi zarar yetkazishi mumkin bo’lgan ob’yektlarni sanab bering.
   
7. 
   Viruslar qanday guruhlarga bo’linadi?
   
8. 
   Kompyuter virusi bilan zararlanish qanday xollarda yuz beradi?
   
9. 
   Kompyuterda virus qanday hollarda paydo bo’ladi?