Axborot texnologiyalari kafedrasi psixologlar uchun informatika

Gipermurojaatlar

HTML-qisqartmasi “gipermatnni belgilash tili” degan ma’noni bildiradi. Gipermatnni o’zi nima? Odatdagi matnlarda matnni o’qish “ boashidan oxiriga” taamoiyliga amal qilinadi. Gipermatnli matnlarda bir onda manning bir qismidan boshqasiga o’tish mumkin. Ma’lumotlar tizimi bilan ishlovchi ko’pgina dasturiy mahsulotlarlf gipermatn imkoniyatlaridan foydalanish nazarda tutilgan. Gipermatndan foydalanib sichqonchaning chap tugmasini yordamida joriy hujjatning belgilangan( alohida rang yoki tagi chilgan) matni orqali oldindan mo’ljallangan hujjatga (yoki uning biror qisiga) o’tisn ta’minlanadi.

Internetga ulangan barch komyuterlar faqat o’ziga xos bo’lgan adres nomeriga ega? Adres- 204.146.46.133 ko’rinishidagi sonlar yoki www.maktab.uz kabi aniq belgilar birikmasi yordamida belgilanadi. Har bir kompyuter o’zining fayl va kataloglar tizimiga ega bo’lani uchun har bir Web-sahifa URL (Uniform Resource Locator) deb nomlanuvchi o’ziga xos bo’lgan adresga ega. Bu yerdan URL yordamida faqat Web-sahifalardan emas balki Internetning boshqa manbalaridan ham foydalanish mumkin.

http:// www.maktab.uz/user/faq.html URL-аdresi Webga kirish uchun ruxsat beruvchi http protokoli, www.chat.ru –computer va user katalogida joylashgan faq.html fayl hujjat deb tushuniladi.

Web sahifadagi axborot bir nechta bo’limdan iborat bo’lishi mumkin. Bu bo’limlarga tez “o’tish” imkoniyati web-sahifani ko’rib chiqishni osonlashtiradi. Web sahifada bunday o’tishlarni gipermatnli aloqani tashkil etadi. Gipermatn texnologiyasi o’z vaqtida WWW xizmatining oz fursatda ommaviylashishiga sabab bo’lgan. HTMLda o’tishi ta’minlash uchun href atributli <а> tegidan foydalnamiz.

Gipermurojaat, ya’ni hujjatning bir joydan boshqa joyiga yoki bir hujjatdan boshqa hujjatga o’tishi tegi yordamida amalga oshiriladi. Web sahifaning mazkur deskriptor yozilgan joyi o’tish nuqtasi deyiladi.

tegi umumiy holda quyidagicha yoziladi:

matn

Masalan, <а href="licey.html">birichi betga

Bu yerda “matn” – ixtiyoriy matn bo’lib, brauzer uni ekranda belgilab ko’rsatadi. Odatda, bu matn ekranga ko’k rangda va tagiga chizilgan ko’rinishda chiqadi. “Manzil” – o’tish kerak bo’lgan joy (bo’lim) manzili. U ixtiyoriy matn bo’lishi mumkin. . Web-sahifaning o'tish kerak bo'lgan joyiga tegi yordamidc „manzil" kiritiladi. U o'tish nuqtasidagi „manzil" bilan bir hil bo'lish kerak. Bu deskriptor umumiy holda quyidagi ko'rinishga ega:

matn .

Bu yerda „matn" — ixtiyoriy matn. Odatda, „matn" sifatida web-sahifaning shu yeridan boshlangan bo'lim nomi yoziladi.

tegidagi „manzil" deskrip toridagi “manzil”dan „#"

belgisi bilan farq qiladi.

tegining atributlari

name = elemehtga nom berish.

href = murojaat belgisini bosilganda o’tiladigan resurs URL manzilini aniqlaydi.

...
...

target — hujjatni ko’rsatish uchun joylanadigan oyna yoki freym nomi.
Misol:

Lola rasmini ko’ring!

Bu rasmni qaysi papkadan olding?


nisbiy murojaat

absolyut murojaat

yangi oynada ochish

Bu sarlavha

Bu paragraf.

Bu sarlavha

Bu paragraf.

Bu sarlavha

Bu paragraf.