Axborot texnologiyalari kafedrasi psixologlar uchun informatika

Ma’ruza 4. Shaxsiy kompyuterning dasturiy ta’minoti. Windows OT.

Reja:

1. 
   Kompyuterning dasturiy ta’minoti.
   
2. 
   Operatsion tizimlar.
   
3. 
   Windows OT. Ob’ektlar ustida amallar (ochish, yig’ish, yopish, oyna o’lchamlari va joylarini o’zgartirish, fayl, papka va yorliqlar yaratish).
   

Tayanch iboralar: dasturiy ta’minot, operatsion tizimlar, Windows, oynalar, fayl, katalog.

Kompyuterning dasturiy ta’minoti.

Kompyuter ishlashi uchun zaruriy shart – dasturlarning mavjudligidir.

Dastur ta’minoti 2 ta guruhdan iborat:

- Tizimning ishlashi bilan bog’liq tizim dasturlari;

- amaliy dasturlar.

Tizim dasturlari kompyuterning ishlashi uchun zarur dasturlar bo’lib, u kompyuterning ishlashini boshqaradi, uning turli qurilmalari orasida muloqotni tashkil qiladi. Kompyuterdan foydalanishni osonlashtiruvchi tizim dasturlarining yadrosi operatsion tizimlardir. OT foydalanuvchi va kompyuter orasida bevosita muloqot o’rnatishni, kompyuterni boshqarishni, foydalanuvchi uchun qulaylik yaratishni, kompyuter resurslaridan oqilona foydalanish va hokazolarni tahminlovchi dasturlardir.

Hozirgi paytda turli operatsion tizimlar mavjud. Masalan: UNIX, MS DOS, DRD DOS, OS/2, WARP, WINDOWS, MACINTOSH va boshqalar. Bundan tashqari, xizmat qiluvchi dasturlar mavjud bo’lib, ularnidastur utilitlari deb ataladi.Ular kompyuter ishlashini qulay qiluvchi yordamchi amallarni bajaradigan dasturlardir..

Amaliy dasturlar predmet sohadan olingan alohida masalalar va ularning to’plamini yechish uchun qaratilgan bo’lib, amaliy masalalarni yechish uchun mo’ljallangan. Bunday dasturlar majmui amaliy dasturlar paketi (ADP) qisqacha amaliy dasturlar deb ataladi.

Dasturlar odatda magnitli saqlagichlarda joylashgan bo’ladi. Ammo OTlar va u bilan bog’lik dasturlar ancha katta hajmga ega bo’lgani tufayli keyingi paytlarda lazer disklariga yozilmoqda.

Bahzi bir tizimli dasturlar, masalan, kiritish-chiqarishning asosiy tizim dasturlari (ular BIOS -Basa Input Output System) deb ataladi va to’g’ridan-to’g’ri kompyuterning doimiy xotirasida saqlovchi qurilmasiga yozilgan bo’ladi. Tizim dasturlar yadrosini OTlar tashkil qiladi.