Avtomobilsozlik

ISO xalqaro standartlashtirish tashkiloti haqida umumiy ma’lumotlar.

• 
  ISO 1947 yilda tashkil etilgan. Uning asosiy tashkilotlaridan biri sobiq SSSR davlati bo’lgan.
  
• 
  ISO tashkiloti nodavlat tashkiloti hisoblanadi va BMT maslhati asosida ish ko’radi.
  
• 
  Hozirda uning bosh idorasi Jeneva (Shveytsariya) shahrida.
  
• 
  Bugungi kunga kelib unga 162 ta mamlakat a’zo bo’lgan.
  
• 
  Uning 1-standart ishlanmasi 1952 yilda yaratilgan.
  
• 
  Shu kungacha 14000 dan ziyod standartlar ishlab chiqqan.
  

ISO xalqaro standartlashtirish tashkilotining maqsadi: butun dunyodagi standartlashtirish va unga turdosh yo’nalishlarning faoliyatini rivojlantirish.

ISO xalqaro standartlashtirish tashkilotining vazifalari:

• 
  Ko’plab global muammolarni zamonaviy usulda hal qiladi.
  
• 
  Sanoatning aniq tarmoqlari uchun texnik va texnolgik prinsip va qonun – qoidalarni ishlab chiqadi
  
• 
  Sanoatning barcha tarmoqlari uchun umumiy til vazifasini bajaradi.
  
• 
  Ishlab chiqarilgan mahsulot va ko’rsatilayotgan mahsulotlarning sifatini yaxshilanishini va xavfsizligini ta’minlaydi.
  

ISO xalqaro standartlashtirish tizimini korxonaga joriy etishning afzalliklari:

• 
  Yirik korxonalar bilan yagona o’yin maydonida raqobat qilishga yordam beradi.
  
• 
  Mahsulot va xizmatlarga eksport bozoriga chiqarish imkonini beradi
  
• 
  Biznes yuritishda yaxshi tajribaga ega bo’lishda yordam beradi.
  
• 
  Biznes jarayonlarini effektivligini stimullashtiradi.
  
• 
  Iste’molchilar ishonchini oshiradi.
  
• 
  elektrotexnikadan istisno ravishda
  
• 
  Yangi biznes imkoniyatlarini ochib beradi.
  
• 
  Raqobatbardoshlikni oshiradi.
  
• 
  Korxona brendini xalqaro miqyosda e’tirof etilishini ta’minlaydi.
  
• 
  Kompaniya taraqqiyotiga sababchi bo’ladi.
  
• 
  Sanoatning aniq tarmog’I uchun umumiy til vazifasini o’taydi. 
  

3. 
   ISO 9000 seriyasidagi xalqaro standartlar.
   

Qator davlatlarda sifatni boshqarish bo’yicha milliy standartlar 70-yillardan beri mavjud. Ular birinchi navbatda aviatsiya, kosmonavtika, harbiy texnikani ishlab chiqarish kabi muhim tarmoqlarida loyihalashtirish va ishlab chiqarish bosqichlarida sifatni ta’minlash maqsadida ishlab chiqildi va qo’llanildi.

1. 
   ISO 9000 SIFAT BOSHQARUVI
   
2. 
   ISO 14000 EKOLOGIK BOSHQARUV
   
3. 
   ISO 3166 MAMLAKATLAR KODI
   
4. 
   ISO 26000 IJTIMOIY MA’SULIYATLILIK
   
5. 
   ISO 50001 ENERGETIKA BOSHQARUVI
   
6. 
   ISO 31000 TAVAKKALCHILIKNI BOSHQARISH
   
7. 
   ISO 22000 OZIQ – OVQAT MAHSULOTLARI XAVFSIZLIGINI BOSHQARISH
   
8. 
   ISO 27001 AXBOROT XAVFSIZLIGI BOSHQARUVI
   

Standartlashtirish va sifatni ta’minlash sitemasini qo’llash sohasidagi milliy tajribaga asoslanib ISOG’TK-176. 1987 yil ISO 9000 seriyasidagi birinchi 5 ta standartni ishlab chiqdi. SHu bilan bir qatorda sifatni ta’minlash sohasi MS ISO 8402 dagi tushunchalar va ularni ta’rifi bo’yicha lug’at tayyorlandi.

2.1. Rasm. ISO 9000 seriyasidagi standartlar kompleksining tuzilishi.

ISO 9000 seriyasidagi standartlar:

ISO 9000 «Sifatni umumiy boshqarish va sifatni ta’minlashda standart tanlash va qo’llash bo’yicha boshqaruv ko’rsatmalari»

ISO 9001 «Sifat sistemasi. Loyihalash, ishlab chiqarishgatayyorlash, ishlab chiqarish, montaj va xizmat ko’rsatishda sifatni ta’minlash modeli»

ISO 9002 «Sifat sistemasi. Ishlab chiqarish va montaj qilishda

sifatni ta’minlash modeli»

ISO 9003 «Sifat sistemasi. YAkuniy nazorat va sinov jarayonlarida

sifatni ta’minlash modeli»

ISO 9004 «Sifatni umumiy boshqarish va sifat sistemasining

elementlari. Boshqaruv ko’rsatmalari».

1994 yil ISOG’TK 176 ISO 9000 seriyasidagi standartlarni qayta ko’rib chiqishni yakunladi.

Standartlarni qayta ko’rib chiqishda ishchi guruhlar bozor talablariga muvofiq holda quyidagi vazifalarni bajarishni maqsad qilib qo’yadilar:

• 
  Standartlarda ularni qo’llashning ilg’or amaliy tajribalarini aks ettirishni ta’minlash;
  
• 
  Standartlarning muvofiqligi va stabilligini ta’minlash;
  
• 
  Ularning katta-kichikligi, qaysi tarmoqqa tegishli ekanligi, qanday mahsulot ishlab chiqarilishidan qat’iy nazar kompaniyalar tomonidan standartlarning qo’llanishiga imkon berish.
  

ISO 9000 seriyasidagi standartlarga o’zgarishlar kiritildi. ISO 9001, ISO 9002, ISO 9003 standartlari qayta ko’rib chiqildi. ISO 9004 standartlariga kamroq o’zgarishlar kiritildi. Masalan, «Sifat halqasi» tushunchasi «Mahsulot hayot tsiklining tipik bosqichlari» tushunchasi bilan almashtirilib, «Texnikaviy yordam va xizmat ko’rsatish» bosqichidan keyin qo’shimcha sotilgandan keyingi faoliyat» qo’shildi. Hozir oltinchi bo’lim «Sifat sistemasining moliyaviy aspektlari» deb ataladi va moliyaviy ma’lumotlar elementlarini namoyon qilish va tahlil qilish uchun ma’lumotlar to’plashning turli usullari qisqacha tavsifi bilan to’ldirilgan.

ISO 9000 seriyasidagi to’ldirilgan standartlar 1994 yil iyulida nashr qilindi. Hozirgi kunda bu standartlar rus tiliga o’girilgan.