Avtomobilsozlik

4-Amaliy mashg’ulot

Mavzu: Sertifikatlashtirish bo’yicha asosiy tushunchalar, atamalar, sertifikatlashtirish to`g`risida respublika qonuni.

Ishdan maqsad: Sertifikatlashtirish bo’yicha asosiy atamalar va Davlat qonunlarini o’rganish.

Ishning mazmuni:

1.Sertifikatlashtirish bo’yicha asosiy atamalar.

2.Sertifikatlashtirish bo’yicha O’zbekiston Respublikasida qabul qilingan qonunlar.

1. 
   Sertifikatlashtirish bo’yicha asosiy atamalar.
   

Sertifikatsiyalash – bu mahsulotni standartlarga, texnik shartlarga javob berishini hujjatlar orqali tasdiqlashdir. Mahsulot sertifikatlash mahsulotga muvofiqlik sertifikati berish orqali uning tegishli standartlar va texnik xujjatlarga javob berishini tasdiqlashdir.

«Sertifikatlash» tushunchasi standartlashtirish bo’yicha maxsus Xalqaro Kengash Komiteti tashkiloti (ISO) tomonidan ishlab chiqilgan.

Sertifikatlash (muvofiqlik sertifikatlashi) umumiy tushuncha bo’lib, mahsulotni texnologik jarayonlarni va xizmatlarni sertifikatlashda uchinchi tomonning (bir tomon – ishlab chiqaruvchi, ikkinchi tomon – iste’molchi) ishtirok etishini nazarda tutadi. ISO muvofiqlikning 3 ta ko’rinishini o’rnatadi:

• 
  muvofiqlik haqida ariza;
  
• 
  muvofiqlik attestatsiyasi;
  
• 
  muvofiqlik sertifikatsiyasi;
  

Muvofiqlik haqida ariza – bu ishlab chiqaruvchining arizasi bo’lib, anda sertifikatlash tashkilotlaridan tashqarida ishlab chiqarilgan mahsulot, texnologik jarayon yoki xizmatlarning ma’lum standartlarga yoki boshqa me’yoriy-texnikaviy hujjatlarga javob berishiga ishlab chiqaruvchining o’z-o’zini sertifikatlash deb ham ataladi.

Muvofiqlik attestatsiyasi – bu ma’lum mahsulot namunasi ma’lum standartlar yoki me’yoriy-texnik xujjatlarga javob berishi to’g’risida uchinchi tomon, sinov laboratoriyasining arizasidir. Bunda ishlab chiqarilgan mahsulotlar seriyasining muvofiqligiga baho berilmaydi, balki sinov o’tkazish uchun yuborilgan mahsulot namunasining sifatigagina kafolat beriladi.

Muvofiqlik sertifikatsiyasi – ishlab chiqarilgan mahsulot, texnologik jarayon yoki xizmatlarning ma’lum standart va me’yoriy texnik ujjatlarga javob berishiga uchinchi tomonning bergan kafolatidir.

Shunday qilib, muvofiqlik sertifikatsiyasi uchinchi tomon orqali kafolatlanadi va o’rnatilgan qonunlarga muvofiq tashkiliy sistema chegarasida amalga oshirilgandagina tan olinadi. Bunda uchinchi tomon seriyali ishlab chiqarilgan mahsulotlarning standartlar shartiga absolyut jihatdan emas, balki ma’lum ishonchlilik darajasi bilan javob bera olishini tasdiqlaydi. Ushbu ishonchlilik darajasi mahsulotning o’rnatilgan shartlarga muvofiqligini ta’minlovchi ishlar hajmiga bog’liq holda turlicha bo’lishi mumkin. Ishonchlilik darajasi qanchalik yuqori bo’lsa, mahsulot sifatini ta’minlash bo’yicha amalga oshirilgan ishlar hajmi shunchalik katta bo’ladi. Amma mahsulotning standart shartlariga muvofiqligining ishonchlilik darajasi qanchalik past bo’lsa, uni ekspluatatsiya qilish harajatlari shunchalik katta bo’ladi. Ko’rinib turibdiki, mahsulotni ekspluatatsiya qilish va sifatini ta’minlashga ketgan harajatlarning minimal qiymati mahsulotning standart shartlariga muvofiqligini talab etilgan darajada ishonchlilik bilan javob berishining optimal darajada bo’lishini ta’minlaydi.

Muvofiqlik sertifikatsiyasi sertifikatlash sistemasi chegarasida amalga oshiriladi. Sistema chegarasida sertifikatsiyalash yagona qonunlar asosida amalga oshirilishi kerak. Sertifikatlash sistemalari 3 ta darajada: milliy, regional va halqaro darajada yaratilishi mumkin.

Ayrim mahsulot turi, texnologik jarayon yoki xizmatlarga nisbatan sertifikatlash sistemasini ifodalovchi sertifikatlash sxemalari mavjud.

Mahsulotning standart shartlariga javob berishi muvofiqlik sertifikati yoki muvofiqlik belgisi bilan tasdiqlanadi.