Avtomobil elektr jihozlariga qo‘yiladigan asosiy texnik talablar

Elektromagnit kuchlanish rostlagichlari

Rus artilleriya ofitseri M.I.Karmanov tomonidan 1881 yilda taklif qilingan elektromagnit (vibrasiyali) kuchlanish rostlagichlari asosan o‘zgarmas tok generatorlari bilan ishlatilgan. Elektr ta’minot tizimida o‘zgaruvchan tok generatorlariga o‘tilishi bilan ishonchliligi va ishlash muddati yuqori bo‘lgan elektron kuchlanish rostlagichlar elektromagnitli rostlagichlarni toboro siqib chiqarmoqda. Elektromagnitli rostlagichlar tuzilishining soddaligi va nisbatan arzonligi tufayli hozirgi kunda ham ba’zi yengil avtomobillarida (VAZ-2101…VAZ-2106) tatbiq topmoqda.

Elektromagnitli kuchlanish rostlagichining sxemasi 1.23-rasmda berilgan. Uning magnit tizimi U shaklidagi yarmo 8, chulg‘am 7 o‘ralgan o‘zak 3 va yakorcha 4 dan iborat. O‘zak, yarmo va yakorcha yuqori magnit o‘tkazuvchanlik xususiyatiga ega bo‘lgan kam uglerodli po‘latlardan tayyorlangan. Chulg‘am 7 generatorning to‘la kuchlanishiga ulangan. Prujina 6 yakorcha 4 ni tortib, kontaktlar 2 ni tutash holda ushlab turadi. Rostlagichning volframdan tayyorlangan kontaktlari 2 yakorcha va yarmo orqali generatorning uyg‘otish chulg‘ami UCH zanjiriga ketma-ket ulangan. Kontaktlarning biri yakorcha 4 ga, ikkinchisi esa qo‘zg‘almas plastina 1 ga mahkamlangan. Kontaktlarga parallel, uyg‘otish chulg‘amiga esa ketma-ket qo‘shimcha qarshilik Rq ulangan. Yakorcha 4 termobimetall plastina (TBP) 5 ga joylashtirilgan.