Avtomatikaning tеxnik vositalari

n = a Q / S∆l. (2.21)

4. 
   Burchak tezligi datchiklari
   

Burchak tezligi datchiklari asosan 3 guruhga bo’linadi: mexanik, gidravlik va elektrik.
Burchak tezligining mexanik markazdan qochma datchigining kinematik sxemasi 2.21,a-rasmda ko’rsatilgan. Bunda yuklanma 1 markazdan qochma kuch Fs = amw r ta’sirida prujinani 2 siqadi va valning aylanishi bo’yicha 5 muftani 3 siljitadi. Muftaning siljishi induktiv o’zgartirkichga uzatiladi va aylanish tezligi hisoblanadi.
Datchikning sezgirligi quyidagicha aniqlanadi:

Kd = dFs/dw = 2amwr, (2.22)

bu yerda m - aylanayotgan yuklarning massasi; r - yuklarning aylanish radiusi; w – aylanish burchak tezligi.
Mexanik markazdan qochma datchiklar katta xatoliklarga ega va tezlikni faqatgina kichik oraliqlarda o’lchashga mo’ljallangan bo’ladi.
Gidravlik datchiklar (2.21,b-rasm) asosan aylanish chastotasini proporsional ravishda suyuqlik bosimga yoki sarf o’zgarishiga aylantirib berish uchun hizmat qiladi. Bunday turdagi datchiklar nasosdan 1, suyuqlik bosimi o’zgarishini qabul qiluvchi prujinali porshendan 2 hamda aylanish chastotasini ulab boradigan shkalalardan tashkil topgan bo’ladi. Bu turdagi datchiklarning amalda qo’llanilishi ularning murakkab tuzilishi va o’lchovlarni yuqori darajada emasligi sababli anchagina chegaralangan.
Хozirgi davrda elektrik datchiklarning qo’llanilishi keskin ravishda ko’payib bormoqda. Bunday datchiklar odatda o’zgarmas yoki o’zgaruvchan tokli mikrogeneratorlar (taxogeneratorlar) shaklida bajarilgan bo’ladi.

1. 
   b)
   

2.21-rasm. Mexanik (a) va gidravlik (b) burchak tezligi datchiklari.
Ularning chiqish kuchlanishi U aylanish chastotasiga proporsional bo’ladi:

U = a w, (2.23)

bu yerda a – proporsionallik koeffitsiyenti.
Datchikning sezgirligi esa quyidagicha ifodalanadi: