|
Gippokratning – temperamentlar haqidagi nazariyasi; Demokritning – atom nazariyasi;
Yevklidning – geometriyasi;
Al-Xorazmiyning – algebrasi;
Zigmund Freydning – tush ko‘rish nazariyasi;
Maks Plankning – kvant nazariyasi;
Albert Eynshteynning – nisbiylik nazariyasi;
Aleksandr Flemingning – penitsillinni kashf etishi; Ervin Shryodingerning – to‘lqinlar nazariyasi;
Ser Djeyms Chedvikning – neytronni kashf etishi; Frederik Bantingning – insulinni kashf etishi;
Uilyam Shoklining – tranzistorni kashf etishi va boshqalar ilmiy g‘oyalar jumlasiga kiradi.
Tabiat hodisalarini o‘rganishga qaratilgan ilmiy g‘oyalar ijtimoiy sohadagi ilmiy g‘oyalarga nisbatan turg‘un bo‘ladi. Ular yangi qilinayotgan ilmiy kashfiyotlar asosida to‘ldirilishi yoki inkor qilinishi ham mumkin.
Falsafiy g‘oyalar. Falsafiy g‘oyalar deb tabiat, jamiyat, inson tafakkuri haqidagi ta’limotlarning asosini tashkil etadigan, olam va odam to‘grisidagi eng umumiy tushuncha va qarashlardan iborat bo‘lgan, metodologik ahamiyat kasb etadigan fikrlar majmuiga aytiladi. Ular dunyoni bilish jarayonida, kishilik jami-yatining taraqqiyoti mobaynida toplangan falsafiy bilimlarni umumlashtirish, inson hayotiningma’no-mazmuni, uning baxt-saoda-ti kabi masalalar ustida mulohaza yuritish asosida shakllanadi. Masalan, olamning asosida nima yotadi, degan falsafiy savolga javob berishlariga qarab monizm, dualizm, plyuralizm, idealizm, materializm kabi falsafiy g’oyalar vujudga kelgan va falsafiy ta’limot sifatida tarix sahifalaridan joy olgan.
Monizm dunyoning vujudga kelishi, mavjuddigi va o‘zgarishi negizida qanday mohiyat, qanday asos borligini falsafiy talqin etishda monizm dualizm va plyuralizmdan farq kiladi. Monizmning tarixiy shakllari sifatida materialism va idealism alohida o‘ringa ega.
Dunyoning ibtidosi yagona, deb tan olish bilan bir vaqtda, uning mohiyatini turli oqimlar har xil tushuntiradilar. Materializm yo‘nalishida butun mavjudot asosida deb materiya tan olinadi. Materializm tarixida moddiy asos sanalmish materiyani sodda tushunishdan chuqur murakkab anglashgacha tasavvurlar bo‘lgan. Dastlab moddiy elementlar (tuproq, suv, havo, olov)
sifatida tasavvur etilgan materiyani, eng kichik moddiy zarra "atom" haqidagi qarashlar, so‘ng massa, hajm, energiya kabi xususiyatlarga ega moddalar bilan boglab tushuntirishlar yuzaga kelgan. Olamning rang-barang hodisa va qonuniyatlarini biz idrok etadigan xossalar orkaligina tushuntirish cheklanganligi sababli, keyinroq materiyani mavhum va umumiy falsafiy talkin etish zaruriyati kelib chikdi.
Gipoteza (yun. hypothesis — asos, taxmin) — hodisalarning qonuniy (sababli) bogʻlanishi toʻgʻrisidagi taxminan mulohaza, faraz. Gipoteza ilmiy bilishni rivojlantirish uchun asos boʻladi. Gipotezaning mantiqiy jihatdan tahlil qilish (taqqoslash, analiz va sintez, mavhumlashtirish va umumiylashtirish) asosida bevosita bilimga oʻtish, sababiy bogʻlanish asosida qonuniyatlarni ochish kabi bosqichlari bor. Umumiy Gipoteza bir guruh hodisalar, jarayonlar xususiyati va sababi toʻgʻrisidagi, xususiy Gipoteza alohida, yakka hodisalar, jarayonlar sababi toʻgʻrisidagi taxmindir. Har qanday gipoteza tekshirishni talab qiladi. Natijada uning ehtimolligi ortadi yoki kamayadi, haqiqatligi isbotlanadi yoki rad etiladi.
Xulosa.
Men ushbu mavzu yuzasidan shuni tushundimki milli g’oya inson hayotining negizi hisoblanishini uning tarbiyasida alohida o’rin tutishini tushundim.
“Daxldorlik xissi” tushunchasining ijtimoiy moxiyati, Daxldorlik xissi ijtimoiy birlik, tinchlik, barkarorlik, vatanparvarlikning muxim omili, milliy g’oyaga daxldorlik xissini shakllantirishda oila, maxalla, ta’lim muassasalari, jamoat tashkilotlarining o’rni, milliy g’oyaga ishonch va e’tikodni shakllantirishda nazariya va amaliyot birligi, milliy g’oyaning birlashtiruvchi. totuvlik va xamjihatlikni ta’minlovchi omil sifatida xar bir fukaro g’oyasiga aylanishi, milliy g’oya barkaror tarakkiyot omili, barkarorlik shartlari va tarakkiyot kafolatlari? barkaror tarakkiyotning bashariyatga daxldorligi, uni qadrlash istikbollari xaqida to’xtaladi. O‘zbekistonda har bir partiya o‘z dasturiy qarash va maqsadlarini ro‘yobga chiqarish uchun barcha huquqiy asos va qonuniy kafolatlarga ega. Har bir partiyaning o‘z dasturiy g‘oyalarini hayotga tatbiq etish jarayonida milliy istiqlol mafkurasining asosiy tamoyillariga amal qilishi siyosiy hayotning bosh mezonidir. Chunki xalq manfaatlari, istiqlol g‘oyalari, qaysi siyosiy va mafkuraviy kuchga mansubligidan qat’iy nazar, barcha yurtdoshlarimiz uchun muqaddasdir.
Mamlakatimiz ijtimoiy hayotida faoliyat ko‘rsatayotgan nodavlat tashkilotlar mafkuraviy jarayonlarda ham faol ishtirok etishi lozim.
Respublika Ma’naviyat va ma’rifat kengashi bu boradagi amaliy ishlarni muvofiqlashtirib borishi, Inson huquqlari milliy markazi, Ma’rifatparvarlar jamiyati, Oila ilmiy markazi, Faylasuflar milliy jamiyati, O‘zbekiston Faylasuflari jamiyati, Ijtimoiy fikr markazi kabi tashkilotlar o‘z faoliyatini milliy istiqlol mafkurasi bilan uyg‘un holda tashkil etishi maqsadga muvofiqdir.
Shuningdek, milliy g‘oya va milliy istiqlol mafkurasini joriy etishga moddiy, texnikaviy va ma’rifiy jihatdan ko‘mak beradigan «Sog‘lom avlod», «Kamolot», «Umid», «Ulug‘bek», «Oltin meros», «Amir Temur», «Imom Buxoriy», «Ustoz», «Mahalla», «Iste’dod» jamg‘armalari va boshqa jamoat tashkilotlari imkoniyatlaridan foydalanishga jiddiy e’tibor qaratish zarur.
Foydalanilgan adabiyotlar.
O’zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi.-T.: O’zbekiston, 2017.
Karimov I.A. Asarlar to’plami. J. 1-23. T.: O’zbekiston, 1996-2016.
Karimov I.A. Yuksak ma’naviyat yengilmas kuch. - T.: Ma’naviyat, 2008.
Mirziyosv III.M. Buyuk kelajagimizni mard va oliyjanob xalqimiz bilan birga kuramiz. -T.: O’zbekiston, 2017.
Mirziyoev SH.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarni ta’minlash yurt tarakkiyoti va xalk farovonligining garovi. -T.: O’zbekiston, 2017.
Mirziyoev SH.M. Erkin va farovon, demokratik O’zbekiston davlatini mard va oliyjanob xalqimiz bilan barpo etamiz. - T.: O’zbekiston, 2017.
2017-2021 yillarda O’zbekiston Respublikasini rivojlantirishning (beshta ustivor yo’nalishi buyicha Harakatlar strategiyasini “Xalk bilan mulokot va inson manfaatlari yili”da amalga oshirishga oid Davlat dasturini o’rganish buyicha ilmiy uslubiy risola. -T.: “Ma’naviyat”, 2017.
To’raev SH. Muxammadieva O. Milliy g’oya tarixi va nazariyasi. -T., 2016.
Yusupov va b. Milliy istiklol g’oyasining xalkni birlashtirishdagi roli. -T: DNU, 2003.
10.Internet resurslari
11.GOOGLE.uz
12.Ziyonet.uz
13.Andmi.uz
Do'stlaringiz bilan baham: |
