Avtomatika asoslari va ishlab cнiqarisн jarayonlarini avtomatlasнtirisн

                      
)
1
)(
1
(
2
2
1
)
(
)
(
)
(





р
р
эр
M
p
р
p
Т
Т
T
K
U
У
W
      
                       (7.1) 
bu yerda   U — yakorning siljishi;  
0
0
/ R
L
T
э

 — elektromagnitning vaqt doimiysi; 
 L
0
  va R
0
 — induktivlik va elektromagnit galtagining aktiv qarshiligi;  
;
/
1
n
c
m
T

 m — qo‘zg‘aluvchan qismlarning massasi;  
s
n
 — prujina qattiqligi; 
n
Д
С
K
T
/
2

;  
K
m
 — koeffitsient (dempfirlash). 
Agar  boshqaruv  obektining  vaqt  doimiysidan    (T
e
,  T
1
,  T
2
)    katta  bo‘lsa, 
uzatish funktsiyasi inertsiyasiz zveno ko‘rinishida berilishi mumkin.  
 
7.6.  Elektromagnitli  muftalar 
 
   
Muftalar  —  uzatma  va  ishchi  mexanizmlar  orasidagi  bog‘lovchi  zveno 
hisoblanadi. Ularning ishlash printsipi bog‘lovchi elementlarning elektromagnit 
xususiyatlariga asoslangan. 
   
Elementlarning  bog‘lanishi  ko‘rinishiga  qarab  muftalar  funktsiyali  quruq 
ishqalanuvchan,  qovushoq    ishqalanuvchan  va  siljish  muftalarga  ajratiladi. 
Quruq  ishqalanish  muftasi    (7.4,  a-rasm)    3  va  9  vallarga  bog‘langan  5,  6  -  
ikkita yarim mufta holda 2 xalqa va 4 shetkalardan kuchlanish qabul qiluvchi 1 
cho‘lg‘amdan  tashkil  topgan.  6-  yarim  muftaning  boshqariluvchi  qismi  8- 
shponkaning  o‘qi  bo‘yicha  harakatlanadi,  u  ishchi  mexanizmning  9-vali  bilan 
bog‘langan.  Boshqariluvchi  6  mufta    7  prujina  yordamida  5  boshqaruvchi 
muftaga  nisbatan  siqiladi.  Cho‘lg‘amlarga  elektr  toki  berilishi  bilan  hosil 
bo‘lgan  elektromagnit  maydon  7  prujina    kuchini  yengib,  boshqariluvchi  6 

---

 
89 
muftani tortadi.  Ishqalanish  kuchlari  hisobiga  5  va  6  yarim  muftalarda  hosil 
bo‘ladigan  aylantiruvchi  moment  boshqaruvchi  valdagi  boshqariluvchi  valiga 
o‘tkaziladi.Uzatilayotgan  aylantiruvchi  momentni  kattalashtirish  uchun 
muftalarni ko‘p diskli ko‘rinishda tayyorlanadi.