Avtomatika asoslari va ishlab cнiqarisн jarayonlarini avtomatlasнtirisн

12.9-rasm. Zamonaviy avtomatlashtirilgan va kompyuterlashtirilgan 
issiqxona xo‘jaligining umumiy ko‘rinishi. 
 
 
 
 

---

 
134 
13-BOB. SUV TA’MINOTI VA SUG‘ORISН JARAYОNLARINI 
AVTOMATLASНTIRISН 
 
13.1. Umumiy tushunchalar 
 
 
Aholini  va  ishlab  chiqarish  ob’ektlarini  suv  bilan  ta’minlash  hamda  iflos 
suvlarni  o‘z  vaqtida  joyida  yig‘ib  olish  va  tozalash  xalk  xo‘jaligining  asosiy 
vazifalaridan  biridir.  Suv  ta’minoti  turli  xildagi  iste’molchilarni  suv  bilan 
ta’minlashga qaratilgan  tadbirlar kompleksidir. Birinchi darajada sifatli suv bilan 
kerakli miqdorda ta’minlanishi shart bo‘lgan iste’molchi aholi xisoblanadi. 
 
Jahonda suv iste’moli miqdori borgan sari o‘sib bormoqda, jumladan, 1950 
yildan  1990  yilgacha  suv  iste’moli  2-2,5  baravar  o‘sib,  300  km
3
  ni  tashkil  etgan 
bo‘lsa, hozirgi vaqtda yer sharida yiliga ichimlik maqsadida iste’mol qilinayotgan 
suv miqdori 500 km
3
 dan oshib ketdi. 
 
Yer  sharida  mavjud  bo‘lgan  suvlardan  faqatgina  0,3-0,4  foizigina  tabiiy 
sifati  bo‘yicha  ichimlik  maqsadlari  uchun  yaroqli  bo‘lib,  bu  miqdor  salkam  bir 
daqiqagina  yetarli  bo‘lardi.  Bulardan  ko‘rinib  turibdiki,  sutka  davomida  suv 
maxsus tayyorlangan holda iste’mol qilinadi va suv ta’minotining hayotdagi o‘rni 
beqiyosdir. 
 
Hozirgi  kunda  aholini  sifatli  ichimlik  suvi  bilan,  ayniqsa  qishloq  aholisini 
suv ta’minotining holati ayanchlidir. Qishloq aholisining 52 foizigina toza ichimlik 
suvi  bilan  ta’minlangan.  Bu  muammolarni  yechishda    zamonaviy  suv  tozalash 
usullari va texnologiyalarini qo‘llash va ularni avtomatlashtirish talab etiladi. 
 
Suv  tozalash  usullari  va  suv  tozalash  inshootlarining  tarkibi  hamda 
o‘lchamlari  manbadagi  suv  sifatiga,  unga  qo‘yiladigan  talab  va  mahalliy 
sharoitlarga qarab tanlanadi.  
 Ko‘pincha suv tozalash stantsiyalari  o‘zioqar  suv harakati  tartibiga  chizma 
bo‘yicha  quriladi.  Bunda  birinchi  nasos  stantsiyasi  tomonidan  ko‘tarilgan  suv 
barcha inshootlar bo‘ylab o‘z oqimi asosida o‘tib, toza suv rezervuariga boradi va 
undan ikkinchi nasos stantsiyasi yordamida vodoprovod tarmog‘iga uzatiladi. 

---

 
135 
Suv 
tozalash 
stantsiyasining 
umumiy 
ko‘rinishi 
13.1-rasmda 
ko‘rsatilgan.