Avtomatik boshqarish va rostlash nazariyasi asoslari

4.16-rasm. Inersion zvenonining godografi
Chastota xarakteristikalari ifodalari quyidagicha bo‘ladi:
AChX - ^(® )“
FChX -

= 
arctgT
• 
(
0
\
(4.27)
LAChX
-
L{co)
=
2 0
• 
lgA:
-
10
• 
lg(l 
+ T 2
-G)2)
(4.28)
Inersion zveno amplituda va faza chastota xarakteristikalari
4.16-rasmda ko‘rsatilgan.
A(co), 
Logarifmik 
xarakteristikalarini 
qurishda 
ulaming 
asimptotik 
ko‘rinishidan ham foydalaniladi, inersion zveno uchun ham logarifinik 
amplituda-chastota xarakteristikasini asimptotik l.a.x ko‘rinishida 
tasvirlash juda qulay. Inersion zveno uchun haqiqiy LAX o'miga
61
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

chastota o'zgarishining 
0 <
0
) T
< 1 va 
w -T >1
diapazonlariga mos 
keiuvchi ikkita asimptotadan foydalanish mumkin (4.29).
4 0 ) =
20 • lg 4
agar.....
0 < 
co ■ T <
1
20-\gk-20\gco-T,agar....\< ,a)-T
< o o
(4.29)
(4.29) formulani tahlil qilish shuni ko‘rsatadiki, 1 - asimptota (4.28) 
formulasining 2-tashkil etuvchisidan 
(o1 • T 2
ko'paytmani, 2-asimptota 
esa 
1
sonini chiqarib tashlash orqali olinadi.
4.17-rasmda La taqribiy grafigi 0 
< co-T <
1 oraliq uchun absissa 
o‘qiga parallel chiziq sifatida, 
co-T >
1 oraliq uchun esa - 20 db/dek 
qiyalikka ega bo‘lgan to‘g‘ri chiziqdan iborat.
lg(® )
Agar amplituda - faza xarakteristikasi W(jco) tajriba yo'li bilan 
olingan bo‘lsa, co=0 va 
nuqtalari bo‘yicha inersion zvenoning K
va T parametrlarini aniqlash mumkin.
Haqiqiy LAX 
L{co)
bilan asimptotalar yordamida qurilgan 
xarakteristika 
La {w)
orasidagi farq quyidagi ifoda bilan topilishi 
mumkin:
S( a- T) = L {w -T )-L a{co-T
) 
(4.30)
62
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Ushbu farqning eng katta qiymati 
a> ■ T
= 1 qiymatga mos keladi
8(a> T)= -\0\g2 = -'Sdb
(4.31)
Demak, (4.31) ifoda va logarifmik xarakteristikalardan ko‘rinadiki, 
asimptotik xarakteristikalami qo'llashdagi xatolik qo‘shilish chastotasi
(o
= 
—
bo'lganida 3 dbdan oshmaydi, zvenoning tezkorligi qancha katta
bo‘lsa (T shuncha kichik boMadi), xarakteristikaning chiziq bo‘ylab 
uzunligi shuncha katta bo‘ladi.
Inersion zvenoning vaqt xarakteristikalari ifodalari:
h(t) = L l
k
\ + Tp P
= *■( 
1 -e
r )-iO(
0
;
(4.32)
w(r) =
dh( 0
dt
k_
T
e TM t ) .
(4.33)
Bu ifodalar yordamida quyidagi grafiklami olish mumkin 
(4.18-rasm):
h(t) 
w(t)