Avlokulov A. Z., Sherimbetov I. X. Xalqaro audit. O‘quv qo‘llanma (amaliy mashg‘ulot o‘tish uchun). T.: Iqtisod moliya, 2017. – 150 b

Jami qisqa muddatli 
majburiyatlar 
67090 
90811 
84380 
93072 
Kreditorlik qarzlari 
- 
- 
- 
- 
Kreditorlik qarzlari/jamg’arilgan 
xarajatlar 
25345 
26882 
32614 
38502 
Jamg’arilgan xarajatlar 
- 
- 
- 
- 
Veksellar
19678 
34060 
33585 
- 
Uzoq muddatli qarzlar 
/kapitalizatsiyalanadigan ijara 
- 
- 
- 
24889 

---

28 
Boshqa qisqa muddatli 
majburiyatlar
22067 
29869 
18181 
29681 
Jami majburiyatlar 
255310 
276826 
278321 
288868 
Jami uzoq muddatli kredit va 
qarzlar bilan majburiyatlar
130798 
124927 
131060 
123559 
Uzoq muddatli kredit va zaemlar 
130798 
124927 
131060 
123559 
Moliyaviy ijara bo’yicha 
majburiyatlar
- 
- 
- 
- 
Boshqa qarz mablag’lari
150476 
158987 
164645 
148448 
Foyda solig’i bo’yicha uzoq 
muddatli kechiktirilgan 
majburiyatlar
5670 
8737 
11627 
13801 
Sho’’ba korxonalaridagi ulush
- 
- 
- 
- 
Boshqa majburiyatlar jami
51752 
52351 
51254 
58436 
Jami aktsiyadorlik jamiyati 
382371 
370974 
386041 
382971 
Oddiy aktsiya 
43081 
43081 
43081 
43081 
Qo’shilgan kapital 
- 
- 
- 
- 
Taqsimlanmagan foyda 
(qoplanmagan zarar) 
339290 
333492 
350767 
354416 
Boshqa o’zlik mablag’lari
- 
-5599 
-7807 
-14526 
Jami majburiyat va kapital 
637681 
647800 
664362 
671839 
Muomaladagi oddiy aktsiyalar 
44647.46 
44647.46 
44647.46 
44647.46 
Talab qilinadi:
1. Kompaniyaning moliyaviy ko’rsatkichlarini tahlil qiling. 
2. Kompaniyaning moliyaviy ko’rsatkichlarining o’zgarish tendentsiyalari 
sabablarini baholang. 
 
2-masala. 
Quyidagi jadvalda Toyota (Toyota Motor Corp Ltd Ord) 
kontsernining ma’lumotlari keltirilgan:

 
Davr: 
2016 
31/03 
2015 
31/03 
2014 
31/03 
2013 
31/03 
Aylanma aktivlar jami
18209553 
17936397 
15717706 
13784890 
Pul mablag’lari va qisqa muddatli 
investitsiyalar 
5482851 
5215977 
4268254 
3270660 
Pul mablag’lari 
- 
- 
- 
- 
Pul mablag’lari va ularning ekvivalentlari
2939428 
2284557 
2041170 
1718297 
Qisqa muddatli investitsiyalar 
2543423 
2931420 
2227084 
1552363 
Jami debitorlik qarzlari, netto
8364239 
8799230 
8016348 
7522012 
debitorlik qarzlari - savdo, netto 
2000149 
2108660 
2036232 
1971659 
Jami TMZ
2061511 
2137618 
1894704 
1715786 
Kelgusi davr xarajatlari
1202059 
711357 
672014 
527034 
Boshqa jami aktivlar 
1098893 
1072215 
866386 
749398 
Jami aktivlar 
47427597 
47729830 
41437473 
35483317 
Asosiy vositalar jami-netto 
9740417 
9295719 
7641298 
6851239 
Asosiy vositalar jami – brutto 
22776641 
22364429 
19764791 
18223620 
Jami amortizatsiya
-13036224 
-13068710 
-12123493 
-11372381 
Gudvill, netto 
- 
- 
- 
- 
Nomoddiy aktivlar, netto 
- 
- 
- 
- 
Uzoq muddatli moliyaviy qo’yilmalar
10071411 
10323586 
9194821 
7279865 
Olinadigan veksellar uzoq muddatli qismi
8675945 
9247737 
8147260 
6997507 
Boshqa uzoq muddatli aktivlar 
730271 
926391 
736388 
569816 
Boshqa aktivlar, jami 
- 
- 
- 
- 

---

29 
Jami qisqa muddatli majburiyatlar 
16124456 
16431496 
14680685 
12912520 
Kreditorlik qarzlari 
2389515 
2410588 
2213218 
2113778 
Jamg’arilgan xarajatlar 
2726120 
2668666 
2313160 
2185537 
To’lanadigan veksellar
4698134 
5048188 
4830820 
4089528 
Uzoq muddatli kredit va qarzlarning joriy 
qismi /kapitalizatsiyalanadigan ijara 
3822954 
3915304 
2949663 
2704428 
Boshqa qisqa muddatli majburiyatlar
2487733 
2388750 
2373824 
1819249 
Jami majburiyatlar 
30200883 
30941699 
26968325 
23335282 
Jami uzoq muddatli kredit va qarzlar 
bilan majburiyatlar
9772065 
10014395 
8546910 
7337824 
Uzoq muddatli kredit va qarzlar 
9772065 
10014395 
8546910 
7320521 
Moliyaviy ijara bo’yicha majburiyatlar
- 
- 
- 
17303 
Boshqa zaem mablag’lari
18293153 
18977887 
16327393 
14131780 
Foyda solig’i bo’yicha muddati 
kechiktirilgan majburiyatlar
2046089 
2298469 
1811846 
1385927 
Sho’’ba korxonalaridagi ulush
861472 
859198 
749839 
624821 
Boshqa majburiyatlar jami
1396801 
1338141 
1179045 
1074190 
Jami aktsiyadorlik jamiyati kapitali
17226714 
16788131 
14469148 
12148035 
So’ndiriladigan imtiyozli aktsiyalar 
jami 
479779 
- 
- 
- 
Oddiy aktsiya 
397050 
397050 
397050 
397050 
Qo’shilgan kapital 
548161 
547054 
551308 
551040 
Taqsimlanmagan foyda (qoplanmagan 
zarar) 
16794240 
15591947 
14116295 
12689206 
Sotib olingan xususiy kapitallar 
-1603284 
-1225465 
-1123666 
-1133138 
Tan olinmagan daromad 
1424945 
1727565 
1160563 
666813 
Boshqa o’zlik mablag’lari
-814177 
-250020 
-632402 
-1022936 
Jami majburiyat va kapital 
47427597 
47729830 
41437473 
35483317 
Muomaladagi oddiy aktsiyalar 
3037.68 
3176.81 
3169.77 
3167.43 
Muomaladagi imtiyozli aktsiyalar 
47.1 
- 
- 
- 
 
Talab qilinadi:
1. Kompaniyaning moliyaviy ko’rsatkichlarini tahlil qiling. 
2. Kompaniyaning moliyaviy ko’rsatkichlarining o’zgarish tendentsiyalari 
sabablarini baholang. 
 
3-masala.
Auditorlik kompaniyasi o‘tgan hisobot yili uchun “Toshiba” 
kontsernining moliyaviy hisobotini tayyorlab berdi. Uch haftadan keyin “Toshiba” 
kontserni auditorlik kompaniyasiga telefon qilib, hujjatlarning birida xatolikka yo‘l 
qo‘yilganligi to‘g‘risida arz qilmoqda. 
Talab qilinadi:
1. Shunday xatoliklarni oldini olish uchun ish sifatini nazorat qilish bo‘yicha 
qanday choralar ko‘rilishi lozim? 
2. Uchbu holatda auditning qaysi axloqiy tamoyillariga qarab ish yuritiladi? 
 
Mavzu bo`yicha testlar 
1. Yaponiyada majburiy audit nechanchi yildan o’tkazila boshlangan? 
A. 1957 
B. 1954 
S. 1944 

---

30 
D. 1968 
2. Yaponiyada majburiy auditorlik tekshiruvi o’tkazilishi uchun aktsiyadorlik 
jamiyatida kamida nechta aktsiyadori bo’lishi kerak? 
A. 500
B. 300 
S. 750 
D. 1000 
3. Yaponiyada quyidagi sub’ektlardan qaysi biri majburiy auditorlik tekshiruvi 
o’tkazilishi shart? 
A. Kasaba uyushmalari
B. Diniy tashkilotlar 
S. Notijorat tashkilotlar 
D. Sog’liqni saqlash tashkilotlari 
4. Yaponiyada quyidagi sub’ektlardan qaysi biri majburiy auditorlik tekshiruvi 
o’tkazilishi shart emas? 
A. Konsalting tashkilotlari
B. Mahalliy boshqaruv organlari 
S. Davlatdan yoki mahalliy boshqaruv organlaridan subsidiyalar oluvchi xususiy 
maktablar 
D. Yapon qimmatli qog’ozlar dilerlari uyushmasida qayd etilgan kompaniyalar 
5. Koreya Respublikasida “Aktsionerlik kompaniyalarida tashqi audit 
to’g’risida” Qonun qachon qabul qilingan? 
A. 1980 
B. 1985 
S. 1991 
D. 1994 
6. Koreya Respublikasida 1989 yilda qaysi hujjat ishlab chiqilgan? 
A. Auditorlik kasbi axloqiy qoidalari ishlab chiqilgan 
B. Auditorlarning sifat nazorati tizimi ishlab chiqilgan 
S. “Auditorlik faoliyati to’g’risida”gi Qonun ishlab chiqilgan 
D. “Ichki audit to’g’risida”gi Qonun ishlab chiqilgan 
7. 2003 yilda qaysi davlatda moliyaviy hisob ustidan ichki nazorat hamda 
auditorlarning auditorlik faoliyatiga taalluqli bo’lmagan sohalarda boshqa