Август 2020 10-қисм

Литература:
1, Бартольд В. В. Улугбек и его время. / Бартольд В. В. Соч., Т.2, Ч.2. — М., 1964, с .23-196
2, Булатов М. С. Обсерватория Улугбека в Самарканде. / Историко-математические 
исследования, XVIII, 1986, с. 199—216.

---

174
Август 2020 10-қисм
Тошкент
МАКТАБЛАРДА ВАРИАТИВ (ДИФФЕРЕНЦИАЛ) ЎҚИТИШНИ ТАШКИЛ 
ҚИЛИШ МЕТОДИКАСИ
Нуманходжаев Абдилбосит Сайдуллаевич
Андижон виляти, Хонобод шаҳар 2-умумий ўрта 
таълим мактаби математика фани ўқитувчиси 
Телефон:[phone] [e-mail]
Аннотация
: Мақолада мактаб ўқувчиларини ишлаб – чиқариш корхоналари ёрдамида 
касбга йўналтириш бўйича Андижон вилояти, Хонобод шаҳар “Андижонкабель” Ўзбекистон-
Россия қўшма корхонаси негизида ташкил қилинган ўқув маркази фаолияти, ҳамда Халқ 
таълими Вазирлигининг 2020-2021 ўқув йили учун таклиф қилган вариатив ўқитиш услуби 
учун корхона қошида ташкил қилинган ўқув маркази тимсолидаги таклиф ва мулохазалар 
ёритилган.
Калит сўзлар: 
Корхона – “Андижонкабель” Ўзбекистон – Россия қўшма корхонаси. 
Директорлар Кенгаши - “Андижонкабель” Ўзбекистон – Россия қўшма корхонаси 
директорлар кенгаши. Тарбияланувчи – ўқув марказига қабул қилинган мактаб ўқувчиси. 
Дифференциал (Вариатив) ўқитиш - табақалаштириб ўқитиш.
Дифференциация сўзининг лотин тилидан “difference” (фарқ) таржимаси бутунни 
қисмларга, формаларга ва табақаларга ажратиш деган маънони англатади.
Дифференциал ўқитиш бу:
 
Ўқувчиларни қизиқиши, дунёқараши ва келгусида танлаган касби бўйича ташкил 
қилинган гуруҳни алоҳида яратилган шароитларда мақсадли ўқитиш;
 
Дидактик тизимнинг мақсадли ўқув жараёни.
Масалан: 2012 йили Андижон вилояти Хонобод шаҳрида фаолият олиб бораётган 
“Андижонкабель” Ўзбекистон – Россия қўшма корхонаси келажакда ўзини-ўзи малакали 
мутахассислар билан таъминлаш мақсадида шаҳар мактаб ўқувчиларининг 30 нафарини 
суҳбат асосида танлаб олиб уларни:
- 
Инглиз тили (Чет эл ҳамкорлар, аудитлар билан фаолият олиб бориш, техник хуж
-
жатларни таржима қилиш ва янги технологияларни жорий қилиш учун);
- 
Математика ( Бутун бир тизмини рақамлаштириш ва ишлаб чиқарилаётган 
маҳсулотларни сифати ва ўлчамлари техник хужжатларга мос келишини таъминлаш учун);
- 
Физика ( дастгоҳларни бир меъёрда ишлашини таъминлаш ва уларни технологик 
таъминлаш учун);
- 
Рус тили ва адабиёти (Россиялик ҳамкорлар билан ишлаш, техник хужжатларни тар
-
жима қилиш ва чет эл аудитлари билан ишлаш учун);
- 
Чизмачилик (Ишлаб чиқарилаётган махсулотларни конструкцияларини ишлаб 
чиқиш, замонавий қадоқлаш дизайни, корхонада қурилиш ва таъмирлаш ишлари учун) -
фанларни чуқур ўқитадиган ва назарияни ишлаб чиқаришга жорий қилишга мўлжалланган 
корхона қошидаги ўқув марказига жалб этилди.
Бу ўқув марказини ташкил қилиш учун корхона раҳбарияти томонидан ишчи гуруҳи ту
-
зилди ва бу ўқув марказини назорат қилувчи директор тайинланди. 
Бу ишчи гуруҳи томонидан бир ой мобайнида қуйидаги ишлар амалга оширилди:
1. Ўқув марказини бошқариш тизими ўрганилди;
2. Ўқув марказининг мақсади ва вазифалари белгиланди;
3. Ўқув маркази биноси танланиб, ўқувчиларга мос қилиб таъмирланди ва жиҳозланди;
4. Шаҳар халқ таълими бўлими ва мактаблари директорлари иштирокида конференция 
ташкил қилинди;
5. Шаҳардаги ҳар бир мактабда тарғибот ишлари олиб борилди;
6. Шу вақт мобайнида шаҳар мактабларининг 5-9 синф ўқувчилари (ихтиёрий) билан 
суҳбат ўтказилди.
Дифференциал ўқитишнинг технологияси бир қанча ташкилий, методик ва психоло-
педагогик масалалаларни оптимал ечимларидан иборат қийин жараён ҳисобланади.
Ташкилий ва жихозлаш масалаларини ҳал қилиш унчалик қийин жараён эмас. Энг асосий 
ечим талаб қиладиган жараён бу юқоридаги талабларга жавоб бера оладиган ўқувчиларни 

---

175