Birinchi,
boshqarish funktsiyasi
o’quvchilarning bilim va ko’nikmalarini, ularning aqliy
rivojlanish darajasini aniqlashdan, bilim faoliyati samaradorligini, mavzular bo’yicha egallagan
ko’nikmalarini o’rganishdan iborat.
Nazorat yordamida bilim, ko’nikma va malakalarni yanada yaxshiroq o’zlashtirish uchun
boshlang’ich darajasi aniqlanadi, ularni o’zlashtirish darajasi va hajmi o’rganiladi. Rejalashtirilgan
natijalar haqiqiy natijalar bilan taqqoslanadi, o’qituvchi tomonidan qo’llanilgan o’qitish usullari,
shakllari va vositalarining samaradorligi belgilanadi.
Ikkinchi,
o’qitish funktsiyasi
bilim va ko’nikmalarni takomillashtirish, ularni tizimlashtirishdan
iborat. Tekshirish jarayonida o’quvchilar o’rgangan materiallarini takrorlaydilar va birlashtiradilar.
Ular nafaqat ilgari o’rganilgan narsalarni qayta ishlab chiqaradilar, balki bilim va ko’nikmalarni
yangi vaziyatda qo’llay boshlaydilar.
Uchinchi,
Diagnostik funktsiya
bolib, uning mohiyati o’quvchilarning bilim va ko’nikmalaridagi
xatolar, kamchiliklar va bo’shliqlar hamda o’quv materialini o’zlashtirishda o’quvchilar uchun
qiyinchiliklar sabablari, xatolar soni va tabiati to’g’risida ma’lumot olishdan iborat. Diagnostik
testlar natijalari eng jadal o’qitish metodologiyasini tanlashga yordam beradi, shuningdek,
o’qitish usullari va vositalarining mazmunini yanada takomillashtirish yo’nalishini aniqlashga
yordam beradi.
To’rtinchi,
bashorat funktsiyasi
o’quv jarayoni haqida ilg’or ma’lumotlarni olishga xizmat
qiladi. Tekshirish natijasida o’quv jarayonining ma’lum bir segmenti yo’nalishini bashorat qilish
uchun asos olinadi: ma’lum bilim, ko’nikma va malakalar o’quv materialining keyingi qismini
(bo’limi, mavzusi) o’zlashtirish uchun yetarlicha shakllanganmi.
Bashorat natijalari bugungi kunda ushbu turdagi xatolarga yo’l qo’ygan yoki kognitiv faoliyat
usullari tizimida ma’lum bir bo’shliqlarga ega bo’lgan o’quvchining keyingi xatti-harakatlarining
modelini yaratish uchun ishlatiladi.
Beshinchi,
rivojlantiriish funktsiyasi
o’quvchilarning bilim faolligini rag’batlantirish,
ularning ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirishdir. Nazorat o’quvchilarni rivojlantirishda favqulodda
imkoniyatlarga ega. Nazorat jarayonida maktab o’quvchilarining nutqi, xotirasi, e’tiborlari,
xayoloti, irodasi va tafakkuri rivojlanadi. Nazorat qobiliyat, moyillik, qiziqish, ehtiyoj kabi
oquvchilar shaxsiy xususiyatlarining rivojlanishi va namoyon bo’lishiga katta ta’sir ko’rsatadi.
Oltinchi,
yo’nalishni boshqarish funktsiyasining
mohiyati har bir o’quvchi va umuman sinf
tomonidan o’quv maqsadiga erishish darajasi to’g’risida ma’lumot olish - o’quv materialini
qanchalik o’zlashtirganligi va qanchalik chuqur o’rganilganligiga qaraladi. Tekshirish
qo’llanmalari o’quvchilarni qiyinchiliklari va yutuqlariga yo’naltiradi.
27
Do'stlaringiz bilan baham: |