Август 2020 10-қисм

Август 2020 10-қисм
Тошкент
tayyorlashning milliy masalasi ustivormezon sifatida muhim rol o’ynaydi.
«Kadrlar tayyoriash milliy dasturi»ni ishlab chiqishning asosiy omillaridan biri, 
respublikamizning demokratik va huquqiy davlat va adolatli fuqarolik jamiyatqurish yo’lidan 
izchil ilgarilab borayotganligi; davlat ijtimoiy siyosatida shaxsmanfaati va ta’lim ustuvorligi 
qaror topganligi; milliy o’zlikni anglashning o’sibborishi, vatanparvarlik, o’z vataniga iftixor 
tuyg’usining shakllanayotganligi, boymilliy madaniy-tarixiy an’analarga va xalqimizning 
intellektual merosigahurmatning ortib borayotganiigidir.
O’zbekiston Respublikasi mustaqillikka erishgach mamlakatimiz xalqi oldida iqtisodiy va 
ma’naviy mustaqillikka ham erishish vazifasi kun tartibigaqo’yildi. O’zbekistonda uzluksiz 
ta’lim tizimining tarkibiy qismi sifatida, umumiyta’lim maktablari va o’qituvchilarining maqsadi 
- har bir bolada mavjud bo’lganqobiliyat va layoqatlami erkin rivojlantirish, ilm asoslarini, 
umuminsoniy va milliy- ma’naviy, madaniy, qadriyatlami o’rganish, yuksak axloqiy fazilatlarni, 
fuqarolik burchini, milliy g’urur tuyg’usini o’stirish, yoshlami mehnat faoliyatiga, mustaqii hayot 
kechirishga yo’naltirishdan iborat.
Hozirgi davr taraqqiyotidan kelib chiqsak O’zbekistonda ta’lim-tarbiya tobora rivojlanmoqda, 
o’qituvchi kadrlar tayyoriash saviyasi davlatimiz’ko’rsatmalariga muvofiq ravishda ortib 
bormoqda.
Ta’lim - tarbiyada o’qituvchi - murabbiylaming pedagogik mahoratini mukammal egallashi 
hal qiluvchi ahamiyatga egadir. Shu bois jahonning barchaohy o’quv yurtlarida bu masalaga 
alohida yondashuv amalga oshirilmoqda.O’qituvchilik sharafli, lekin juda murakkab kasbdir. 
Yaxshi o’qituvchi bo’lish uchun pedagogik nazariyani egallashning o’zigina etarli emas. 
Chunki pedagogik nazariyada bolalami o’qitish va tarbiyalash haqida umumiy qonun -qoidalar, 
umumlashtirilgan metodik g’oyalar bayon etiladi.
Shuning uchun ham mustaqii O’zbekiston davlatining umumiy ta’lim maktabida ishlaydigan 
o’qituvchi:
- pedagogik faoliyatiga qobiliyatli, ijodkor, ishbilarmon;
- milliy madaniyat va umuminsoniy qadriyatlami, dunyoviy bilimlami mukammal egallagan, 
diniy ilmlardan ham xabardor, ma’naviy barkamol:
- O’zbekistonning mustaqii davlat sifatida taraqqiy etishiga ishonadigan, vatanparvarlik 
burchini to’g’ri anglagan, e’tiqodli fuqaro;
- 
ixtisosga doir bilimlarni, .psixologik, pedagogik bilim va mahoratni, shuningdek, nazariy 
ilmlami mukammal egallagan;
- o’qituvchilik kasbini va bolalami yaxshi ko’radigan, har biro’quvchisi ulg’ayib yaxshi odam 
bo’lishiga chin ko’ngildan ishonadigan, ulaming shaxs sifatida rivojlanib, inson sifatida kamol 
topishiga ko’maklashadigan;
- 
erkin va ijodiy fikrlay oladigan, talabchan, adolatli, odobli bo’lmog’I darkor.
Pedagogik, o’qituvchilik faoliyatini, yoshlami o’qitish va tarbiyalash ishini samarali bajarish, 
ota - onalar va bolalaming izzat - hurmatiga sazovor bo’lishuchun ham kishida bu ishga layoqat, 
qobiliyat, qiziqish bo’lmog’i lozim. Boshqakasblar kabi o’qituvchilik kasbiga ham yoshlar orasida 
pedagogik faoliyatgalayoqatli, .bolalar bilan til topib muomala qila oladigan, ilmli kishilami 
tanlab olishkerak.
Pedagoglik kasbini tanlagan kishi awalo sog’lom bo’lishi, so’zlami to’g’ri va yaxshi talaffuz 
qila olishi, asablari joyida, vazmin bo’lishi darkor. Shuningdek, bolalami yoqtirishi, ular bilan 
ishlashga mayli, boshqalar bilan muloqat qila olishi, xushmuomalaligiga, kuzatuvchanligi, 
keng fikrlay olishi, o’ziga va boshqalarganisbatan talabchanligi ham kishining pedagogik ishga 
yaroqligini ko’rsatadi. Busifatlar kishida bor- yo’qligini tibbiyot xodimlari, ruhshunos, pedagoglar 
og’zakiva yozma savol - javoblar yordamida aniqlay oladi.
“Yangi tamoyillar asosida rivojlanayotgan ta’lim tizimi yosh avlodni barkamol ma’naviy yetuk 
inson sifatida shakllantirishga qaratilgandir” - deyiladi. Kadrlar tayyoriash milliy dasturida.
Umumiy ta’lim, jumladan, boshlang’ich ta’lim tizimida o’quvchilami o’rta ta’lim bosqichiga 
tayyoriash bilan birga ularda o’qish, mehnat qilish, tashabbus ko’rsatish, mustaqii faoliyatni 
egallash kabi sifatlami taraqqiy ettirish kabilar ham amalga oshirilmoqda.
Ta’lim tizimi, shaxsni shakllantirish uchun, davlat standard talablari asosida hamda ta’lim 
darajasida kadrlar yetishtirish uchun awalo o’qituvchilar, murabbiylar shaxsini har tomonlama 
mukammal bo’lishini talab qiladi. Ayniqsa, boshlang’ich sinf o’qituvchisining ma’suliyati katta, 
u umumiy ta’lim tizimining asosini, poydevorini yaratuvchi shaxsdir.

---

145