Autocad dasturida bajarish

d=20
uzunligi 
l=70
 
berilgan bo’lsin. 
I – bosqich.
Kallagi quyi holatda boltning uchchala ko’rinishi chizib olinadi. 
Bunda 
l=70
,
 d=20
, 
gayka va bolt kallagi katta o’lchami 
D=40 ( D=2d )
, bolt 
kallagi balandligi 
h=14 ( 0,7d ), 
kallakdagi faskadan hosil bo’lgan katta yoy 
chiziq 
R=30 ( R=1,5d )
, kichik 
(r) 
yoylar chizma chizilishida hosil qilinadi (4 –
shakldagi b ga qarang, gayka va kallak bir hilda chiziladi), boltni rezbali 
qismining uzunligi 
l
0
=30 ( l
0
=1,5d )
, bolt rezbasining ichki o’lchami
d
1
=17
 ( d
1
=0,85d )
, bolt faskasi 
c 
x 
45
º 
, bunda qalinligi 
c = 3 ( c = 1,5d ), 
qiyaligi
 45º 
bo’ladi. 

---

93 
II – bosqich. 
Bolt sterjenining gaykadan chiqib turgan qismining uzunligi 
K=6 ( K=2c ),
masofa qoldirilib, gaykaning uchchala ko’rinishi chiziladi.
Bunda gayka balandligi 
H=16 (H=0,8d), 
katta o’lchami 
D=40 ( D=2d ),
kichik – kalit olchami chizma chizishda hosil qilinadi. Gaykadagi faskadan 
hosil bo’lgan katta yoy chiziq 
R=30 (R=1,5d),
kichik 
(r)
yoylar chizma 
chizishda hosil bo’ladi. 
R
1
=20 ( R
1
=d ).
Agar gaykaning ikkala yuza qismida faska ochilgan bo’lsa, ushbu 
o’lchamlarda gaykaning quyi qismsda ham faska chiziqlari o’tkaziladi. So’ngra 
gaykaning ost qismiga shayba uch ko’rinishda joylashtiriladi. 
Bunda, shayba qalinligi 
S
sh
=3 ( S
sh
=0,15d ),
diametri 
D
sh
=44 (D
sh
=2,2d)
bo’ladi. 
III – bosqich. 
Biriktiriluvchi detallarning qalinligi 
n
va 
m
aniqlanadi. 
Buning uchun
l
uzunlikdan 
K , H
va 
S
sh
o’lchamlar yigindisi ayrilib, ya’ni
70-25=45
topiladi. 
45
qalinlikni ihtiyoriy ravishda ikkiga bo’lib 
n
va 
m 
deb 
qabul qilish mumkin.
Biriktiriluvchi detalllardagi ichki teshikni ochib ko’rsatish uchun birikmaga 
qirqim beriladi. Qirqimda ko’ringan biriktiriluvchi detallarning teshigi 
A=22 ( 
A=1,1d ) 
ga teng holda chiziladi. 
Bizga ma’lumki, qirqim tekisligiga tushgan standart buyumlar bolt, gayka 
va shaybalar qirqilmay, ya’ni shtrihlanmasdan tasvirlanadi. Shuning uchun, 
boltning gayka va shayba to’sib qolgan qismi ko’rinmas deb qaralib, 
tasvirlanmaydi. Qirqimga tushgan, standart bo’lmagan biriktiriluvchi detallar 
qalinliklari bir – biriga qarama – qarshi holda
45º 
qiyalikda ingichka tutash 
chiziqlar bilan shtrihlab chiqiladi. 
IV – bosqich. 
Boltli birikmaga (yigish chizmasi deb qarash kerak) zaruriy 
o’lchamlar qo’yiladi.
Bular,