Атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның жинағы в рамках проекта Erasmus+

«Кичик гуруҳларда ишлаш» методининг камчиликлари:  
- баъзи кичик гуруҳларда кучсиз таълим олувчилар бўлганлиги сабабли кучли таълим 
олувчиларнинг ҳам паст баҳо олиш эҳтимоли бор;
- барча таълим олувчиларни назорат қилиш имконияти паст бўлади;
- гуруҳлараро ўзаро салбий рақобатлар пайдо бўлиб қолиши мумкин;
- гуруҳ ичида ўзаро низо пайдо бўлиши мумкин.
Адабиётлар: 
1. Reiss M J Journal of Biological Education: APersonal Reflection on its First 50 Years Journal 
of Biological Education, 2016 Vol. 50, No. 1, 3–6, Узбекистан.
2. Модернизация системы высшего образования //http://www.worldbank.org/content/dam/ 
Worldbank/document/eca/central-asia/Uzbekistan-Higher-Education-Report-2014-ru.pdf
3. Tolipova J.O. Biologiyani o`qitishda pedagogik texnologiyalar. O`quv qo`llanma. Nizomiy 
nomidagi TDPU. II-qism. Toshkent 2015 yil.
 
Muammoli ta’lim texnologiyasidan foydalanishning afzalliklari 
N.N.Soliyev
Namangan davlat universiteti
Fiziologiya va valeologiya asoslari kafedrasi o’qituvchisi
[e-mail] 
Аннотация 
 
В статье проанализировано использование технологии обучения и внедрения его 
методы для проведение педагогических занятий. 
Annotatsiya

 
Maqolada texnologiya ta'limidan foydalanish va pedagogik ishlarni amalga oshirish 
uchun uning usullarini joriy qilish tahlil qilinadi 
Annotation
 
The article analyzes the use of technology training and the introduction of its methods for 
conducting pedagogical pursuits. 
Jamiyatimizning xar bir fuqarosi XXI asrda turar ekan, ortda qolgan yillar qadrini 
baxolashga va kelajak xayotining turli jabxalarini belgilab olishga urinishi tabiydir. 
Respublikamiz birinchi Prezidenti I. A. Karimov ta’lim tushunchasiga milliy didaktik 
nuqtai nazardai yoidashib kuyidagicha ta’riflaydi: «Ta’lim O’zbekiston halqi ma’naviyatiga 
yaratuvchilik faolligini baxsh etadi. O’sib kelayotgan avlodni barcha eng yaxshi imkoniyatlari 
unda namoyon bo’ladi, kasbkor, maxorati uzluksiz takomillashadi, katta avlodlarning dono 
tajribasi anglab olinadi va yosh avlodga o’tadi».
Hozirgi kunda turli adabiyotlar, ta’lim muammolariga oid ma’ruzalar, rasmiy xujjatlarda 
«Yaigi pedagogik texnologiya», «Ilg’or pedagogik texnologiya», «Progressiv pedagogik 
texnologiya» «Zamonaviy ta’lim texnologiyasi» iboralari keng qo’llanilmoqda. Ammo 
«Pedagogik texnologiya» tushunchasi xali bir qolipga tushirilmagan, entsiklopediyalarda 

---

173
izoxlanganicha yo`q, uning mazmunini yagona talqini ishlab chiqilmagan va shuning uchun 
iboraning bir-biridan farqlanuvchi ko`pgina ta’riflari mavjud. 
Respublikamizning pedagogik olim va amaliyotchilari ilmiy asoslangan xamda 
O’zbekistonning ijtimoiy-pedagogik sharoitiga moslashgan ta’lim texnologiyalarini yaratish va 
ularni ta’lim-tarbiya amaliyotida qo’llashga intilmoqdalar. Bu borada nima uchun bugungi kunda 
pedagogik texnologiyalarning milliy nazariy asosini yaratish va amaliyotga tadbiq etish zaruriyati 
tug’ildi, degan savol paydo bo’lishi mumkin. 
Rivojlangan mamlakatlarda ta’lim soxasida ulkan o’zgarishlar sodir bo`layotgan bir davrda 
ta’lim tuzilishida innovatsion jarayonlar fan oldiga yuqori malakali, mustaqil, ijodiy va tankidiy 
fikrlovchi shaxsni tarbiyalab voyaga yetkazish, xayotga tayyorlash masalalarini ko’ndalang 
qo`ymoqda. SHunday muammolarni yechishda ta’lim tizimiga pedagogik texnologiyaning kirib 
kelishi ta’lim tizimi va jamiyat oldida turgan muxim masalalarni yechishga imkon yaratadi. 
O’qitish jarayonining yangilanishi va rivojlanishi faqatgina bilim berish sifatini bildirib qolmay, 
balki bilim berishni tashkil etishning ilmiy darajasida, uning uslub va qoidalarida xam aks etadi. 
SHu ma’noda, muammoli ta’lim texnologiyasidan yosh fiziologiyasi va gigena, valeologiya 
asoslari, sport tibbiyoti va shunga o’xshash turli fanlar darslarni o’tishda foydalanish ijobiy 
natijalarni kafolatlab beradi. Ma’lumki, bu ta’lim turidan aniqrog’i uning ayrim elementlaridan 
qadimdan pedagoglarimiz foydalanib kelishgan. Biroq, ma’lum fan darajasida foydalanish, uning 
natijalarini, kamchilik va yutuqlarini aniqlash dolzarb masalalardan bo’lib qolmoqda. SHu nuqtai 
nazardan fiziologiyaga oid darslarini o’qitishda muammoli ta’lim texnologiyasidan foydalanishda 
quyidagilarni e’tiborga olish lozim deb o’ylaymiz. 
1. Har bir dars aniq maqsadga yo’naltirilishi va puxta rejalashtirilishi lozim. 
2. Fanlararo aloqalarga, o’tilgan mavzularga mantiqiy bog’langan muammoli savol, vaziyatlar 
tanlanishi lozim. 
3. Muammola savollar, vaziyatlar o’kitish usullariga muvofiq kelishi lozim. 
4. O’quvchilar faolligini oshirish maqsadida muammoli rasmlar, she’rlar, muammoli ko’rinish va 
vaziyatlarni fan doirasi va maqsadidan chetlamagan xolda qo’llash kerak. 
5. Mavzuning mazmunidan kelib chiqqan xolda tabiat, jamiyat, inson tafakkuri, taraqqiyoti 
xaqidagi ilmiy bilimlarga ega bo’lishi maqsadga muvofiq. 
Muammoli ta’lim texnologiyasidan fiziologiyaga oid darslarini o’qitishda
qo’llashning ijobiy 
jixatlariga to’xtalsak. 
1. O’qituvchi va o’quvchi orasidagi to’siq yo’qolib, o’quvchida mustaqil, ijodiy, tanqidiy fikrlash 
malakasi shakllanadi. 
2. O’quvchi o’z ustida mustaqil ishlashga, muammolarni mustaqil xal qilish va ichki xoxish bilan 
o’zi bilgani xolda fiziologiya fanining sir-sinoatini ochib berishga odatlanadi. 
3. Darslikdan tashqari qo’shimcha adabiyotlar bilan tanishadi, o’z fikrini bayon qilishga o’rganadi 
va o’zgalar fikrini xam xurmat qilishga o’rganadi. Ichki madaniyatga ega bo’lib boradi. 
4. Fanga nisbatan qiziqishi ortadi. Har bir narsani xam ijobiy, xam salbiy nuqtai nazardan 
baxolashga odatlanadi. Bu yerda o’qituvchi kuzatuvchi, o’quvchining o’ziga bildirmagan xolda 
boshqaruvchi vazifasini o’taydi. SHuni ta’kidlash lozimki, o’qituvchi muammoli ta’lim 
texnologiyasidan yosh fiziologiyasi va gigena, valeologiya asoslari, sport tibbiyoti darslarini 
o’tishda foydalanar ekan metodik bazaga (muammoli savollar, vaziyatlar, testlar, rasmlar) ega 
bo’lib boradi va keyinchalik muammoli ta’lim texnologiyasidan foydalanish uning uchun 
qiyinchilik tug’dirmaydi.