Atrof-muhitni muhofaza qilishdagi eng dolzarb muammolar

Oqova suvlarni tozalash usulining qaysi biri membra- naning ikki tomonida eritmada hosil bo‘Iadigan elektr yurituvchi kuch ostida ionlashgan moddalarning parchalanishiga asoslangan?

1. 
   elektrkoagullash;
   
2. 
   elektrdializ;
   

4. 
   elektrflotatsiya;
   
5. 
   teskari osmos.
   

161. 
     Oqova suvlarni neytrallash jarayoni qanday kolonnalarda
     

olib borliladi?

1. 
   purkovchi, yupqa pardali, tarelkali;
   
2. 
   purkovchi, yupqa pardali, nasadkali;
   

4. 
   purkovchi, nasadkali, tarelkali;
   
5. 
   plastinkali, yupqa pardali, tarelkali.
   

161. 
     Sianidli oqova suvni xlorlash •asuliıir. tozalashda oxirgi mahsulot sifatida qanday moddalar hosil bo‘ladi?
     

1. 
   NO, va CO,;
   
2. 
   NH, va CO₂;
   

4. 
   N, va CO₂;
   
5. 
   NO va CO.
   

161. 
     Oqova suvlarni xrom ionlaridan qaytarish usulida toza- lashda qaytaruvchi sifatida qo‘llaniladigan temir sulfatning sarfi nimaga bog‘liq?
     

1. 
   pH va xrom konsentratsiyasiga;
   
2. 
   pH va haroratga;
   

13. 
    — S. M. Turobjonov va b. ₂₄₁
    

4. 
   faqat pH ga;
   
5. 
   xrom konsentratsiyasiga.
   

161. 
     Oqova suvlardagi olti valentli xromni cho‘ktirish uchun qanday reagentlar qo‘llaniladi?
     

^a)_{< (} ^SO4)„ Fe₂(SO₄),;
b) AI₂(S0 ₄)s , NaOH;

4. 
   Ca(OH) ₂, NaOH;
   
5. 
   NaOH, AlCl,.
   

161. 
     Suv havzalarida simobning ruxsat etilgan konsentratsi- yasi qancha?
     

a) 0,001 mg/1;
b) 0,005 mg/1;
d) 0,01 mg/1;
e) 0,05 mg/1.

161. 
     Qaysi javobda oqova suvlarni reagent usul bilan toza- lash ketma-ketligi to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
     

1. 
   o‘rta1ashtirish —› neytrallash va og‘ir metall gidroksid- larini hosil qilish —+ flokullash —› tindirish —+ sulfidlar hosil qilish koagullash —+ tindirish;
   
2. 
   o‘rtalashtirish —+ neytrallash va og‘ir metall gidroksid- larini hosil qilish —r tindirish —r flokullash —› sulfidlar hosil qilish —› tindirish —+ koagullash;
   

4. 
   neytrallash va og‘ir metall gidroksidlarini hosil qilish —+ o‘rtalashtirish flokullash —› tindirish —+ sulfidlar hosil qilish
   

—+ tindirish —› koagullash;

4. 
   o‘Halashtirish —+ neytrallash —+ flokullash —+ tindirish koagullash —+ tindirish.
   

1-ilova
Yer gidrosferasidagi suv zaxiralari

Gidrosfera qismlari	Suv hajmi, ming m'	Suvning umumiy hajm bo‘yicha hajmi,
Okean	1370323	94,201
Yerosti suvlari	60000	4,42
Shu bilan birga faol suv almashinish zonalari	4000	0,27
Muzliklar	24000	1,65
Ko‘11ar	230	0,016
Tuproq namligi	75	0,005
Atmosfera bug‘lari	14	0,001
Daryo suvlari	1,2	0,0001

2-ifova
Tabiiy suvlarning pH muhitiga bog‘liqligi bo‘yicha guruhlanishi

Suvning tavsifi	pH muhiti	Ta’sir etuvchi omillar
Kuchli kislotali	3	Og‘ir metall ionlari tuzlarining gidroliz natijasi (konlar suvlari)
Kislotali	3...5	Suvga organik modda- larning parchalanishi natijasida karbonat an- gidridi, sulfokislotalar va boshqa organik kislotalarning tushishi
Kuchsiz kislotali	5...6,5	Tuproqda gumus kislotalarning mav- judligi
Neytral	6,5...7,5	Suvda Ca(HCO,)2, Mg(HCO,)2 larning mavjud bo‘lishi

davomi

Kuchsiz ishqoriy	7,5-8,5	Suvda Ca(HCO,)2, Mg(HCO,) 2 larning mavjud bo‘lishi
Ishqoriy	b,5...9,5	Suvda Na2CO„ NaHCO larning mavjud bo‘lishi
Kuchli ishqoriy	/9,5	Suvda Na2CO„ NaHCO, larning mavjud bo‘1ishi

3- ilova
Tabiiy suv obyektlariga oqova suvlar bilan tushadigan gazlarning eruvchanligi

Gaz	O‘lch. birl.	Suvning harorati, ‘C
		o	10	20	30	40	50	60	80	100
C12	Å massa- si bo‘- yicha	1,44	0,95	0,7 1	0,56	0,45	0,38	0,32	10,22	0
C102	-//-	2,76	6,0 l	8,7	-	-		-	-	-
CO2	-//-	0,33	0,23	0,17	0,13	0,1	0,08	0,07	-	-
HCl	-//-	45,7	43,5	41,9	40,2	38,7	37,3	35,9
H2S	-//-	0,66	0,54	0,44	0,35	0,25			-
NH,	-//-	46,7	40,4	34,5	28,7	23,5	18,6	15,6	-	-
SO2	-//-		13,3	9,4	7,2	5,5	4,3	3,1	2,1	0
CH4	sm3/1	55,6	41,8	33,1	27,6	23,7	21,3	19,5	17,7	17
NI	-//-	23,3	18,3	15,1	12,8	11	9,6	8,2	5,1	0
0 2	‘//-	48,9	38	31	26,1	23,1	20,9	19,5	17,6	17
O,	-//-	17,4	14,6	9,2	4,7	2	0	0	-

4-ilova
Aholi tomonidan xo‘jalik-ichimlik, maishiy-madaniy maqsadlar uchun foydalaniladigan suv obyektlari suvlarida zaharli moddalarning ruxsat etilgan miqdorlari

N.	Z aharli moddalarning nomi	Zaharliligini ko‘rsatuvchi limit ko‘rsatkichi	Ruxsat etilgan miqdor, mg/1
1.	Akril kislotasi	Sanitar-toksikologik	0,5
2.	Anizol		0,05
3.	Anilin		0,1
4.	Asetofenon		0,1
5.	Benzol		0,5
6.	Akrilamid		0,01
7.	Alkildimetilamid		0,2
8.	Aluminiy		0,5
9.	Ammiak (azot bo‘- yicha)		2,0
10.	Ampitsillin		0,02
11.	Anizidin		0,02
12.	Asetoksim		8,0
13.	Aseton		2,2
14.	Bariy		0,1
15.	Oqsil		0,02
16.	Benz(a)piren		0,000006
17.	Benzil penitsillin		0,02
18.	Benzilxlor		0,001
19.	Benzol		0,5
20.	Benzol sulfamil		0,6
21.	Berilliy		0,0002

davomi

22.	Bor	-//-	0,5
23.	Brom	-//-	0,2
24.	Butilxorid	-//-	0,004
25.	Vinilasetat	-//-	0,2
26.	Vismut	”//‘	0,1
27.	Volfram	-//-	0,05
28.	Geksametilendiamin	-//-	0,01
29.	Urotropin	-//-	0,5
30.	Geksaxlorbenzol	-//-	0,05
31.	Gidrazin	-//-	0,01
32.	Gliftor	-//-	0,006
33.	Dibrompropan	-//-	o, i
34.	Dibutilamin	-//-	1,0
35.	Siodirin	-//-	0,06
36.	Difenomid	-//-	1,2
37.	Sayfos	-//-	0,1
38.	Karbofos	Sanitar-toksikologik	0,05
39.	Bromofos	Organoleptik	0,01
40.	Metilasetofos	Sanitar-toksikologik	0,03
41.	Rogor	Sanitar-toksikologik	0,03
42.	Kilfal	Sanitar-toksikologik	0,3
43.	Bayteks	Sanitar-toksikologik	0,001
44.	Metilnitrofos	Organoleptik	0,25