Atrof-muhitni muhofaza qilishdagi eng dolzarb muammolar

3'uvning fn:ik xossalani. Toza suvning zichligi 15 C va 760 atmosfera bosimida 999 kg/m3 ga tengdir. Suv tarkibidagi
aralashmaning konsentratsiya ortishi bilan uning zichligi ham o‘zgarib boradi. Tuzlarining konsentratsiyasi 35 kg/m° bo‘1gan dengiz suvining o‘rtacha zichligi 0"C da 1028 kg/m' ga ega. Tuzlarning miqdori 1 kg/m' ga o‘zgarsa zichlik 0,8 kg/m' ga o‘zgaradi. Harorat ko‘tari1ishi bilan suvning qovushqoqligi q kamayadi (2-jad al).
2-jadval

t, ‘C	0	5	10	15	20	25	30	35
P, mPa-s	1,797	1,523	1,301	1 138	1,007	0,895	0,800	0,723

Suv tarkibidagi tuz miqdOfi OrtiSlii bilan suvning qovushqoqligi ham oshib boradi. Shuningdek, suvning sirt tarangligi w 18 C da 73 mN/m ni tashkil etsa, harorat 100°C bo‘lganda 52,5 mN/m ga tushadi. Harorat 0"C da issiqlik sig‘imi 4180 J (kg-°C) bo‘1sa, 35‘C da eng kam miqdorni ko‘rsatadi. Muzning suyuq holatga o‘tish aqtidagi erish issiqligi 330 kJ/kg, bug‘ hosil qilishdagi issiqlik esa atmos- fera bosimida va harorat l00°C da 2250 kJ/kg ni tashkil qiladi.
Suvning elektr xossalari. Suv kuchsiz elektr o‘tkazgich hisob- lanadi. Uning 18‘C da solishtirma elektr o‘tkazuvchan1igi 4,41 10-' 1/Om-sm ga, dielektrik doimiysi esa 80 ga teng. Suvda eriydigan tuzlarning bo‘lishi uning elektr o‘tkazuvchanligini oshiradi. Suv- ning bu xossasi harorat ning o‘zgarishiga bevosita bog‘liq bo‘1adi. Suvning optik xossalari. Suvning tiniqligi va loyqaligi uning tarkibidagi muallaq holatdagi mexanik iflosliklar miqdoriga bog‘1iq. Suvdagi iflos qo‘shimcha1ar miqdori ko‘p bo‘1sa, uning loyqalik darajasi ortadi va tiniqligi kamayadi. Tiniqlik o‘1chanayotgan suvning ichiga kirib boruvchi nur yo‘1ining uzunligi bilar aniqlanadi. Suvdan ultrabinafsha nurlar oson, infraqizil nurlar esa qiyin o‘tadi.
Tiniqlik ko‘rsatkichi suvdagi kir aralashmalarning miqdorini aniqlashda sa suvning sifatini baholashda qo‘l1ani1adi.
Sanoatda qo‘l1ani1adigan su lar sovituvchi, texnologik va energetik suvlarga bo‘1inadi (l.l-rasm).
Sovituvchi surfar. Sur ko‘pincha issiqlik almashinuvchi
qurilmalardagi suyuq sa gaz holatidagi mahsulotlarni sovitish

To‘yinti- ruvchi

Aylanma

Muhit hosil qiluvcht

Yuvuvchi

Reaksion

/. /-raım. Suvning ishlatilishiga ko‘ra sinfianishi.
uchun ishlatiladi. Sanoatda suv sarfining 65-80 i sovitish uchun İShÎilÎİlitdi. Yirik kimyoviy korxonalarda so itu chi suvga ehtiyoj yiliga 440 mln. ın' ni tashkil etadi.
Texnologîk suv muhit hosil qiluvchi, y'a uvchi va reaksion suvlarga ajratiladi. Muhit hosil qiluvchi suvlar eritish va pulpalar hosil qilish, rudalarni boyitish va qayta ishlash, sanoat mahsulotlari va chiqindilarning gidrotransportida ishlatiladi. Yuvuvchi su lar gaz holatidagi (absorblash), suyuq (ekstraklash) va qattiq mahsulotlarni yuvishda kerak bo‘ladi. Reaksion suvlar reagentlar tarkibida, shuning- dek, azeotrop haydash va shunga o‘xshash jar yonlarda qo‘llaniladi. Texnologik suvlar mahsulot va buyumlar bilan bevosita ta’sir1ashadi. 3-jad alda turli maqsadlarda ishlatiladigan suvlarga qo‘yi1gan
talablar keltirilgan.