Kirish
Respublika Prezidenti Shavkat Miromonovich Mirziyoyev aytganidek ta’limni
rivojlantirish yosh avlodga
jahon andozalariga mos bilim, iqtidor va ko’nikmalar
berish, ularni ona vatanga, milliy istiqlol g’oyalariga sadoqat ruhida tarbiyalash
borasida ko’rsatayotgan doimiy g’amxo’rligi tufayli ta’lim tarbiya ishlarining
bugungi qiyofasi tubdan o’zgardi.U mustaqillikka erishib taraqqiyot yo’lidan dadil
borayotgan mamlakatimiz ruxini, g’oyalari va intilishlarini o’zida aks ettirgan ta’lim
tizimiga aylanmoqda. Eng asosiysi mamlakatimizda ta’lim tizimini hali jahon
amaliyotida kam uchraydigan betakror modeli yaratildi.
Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyevning 2017-2021-yillarda O’zbekiston
Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo’nalishi bo’yicha harakatlar
strategiyasini amalga oshirishning uchinchi bosqichi ham aynan
iqtisodiyotni yanada
rivojlantirish va liberallashtirishga yo’naltirilgan makroiqtisodiy barqarorlikni
mustahkamlash va yuqori iqtisodiy o’sish sur’atlarini saqlab qolish, milliy
iqtisodiyotning raqobatbardoshligini oshirish, qishloq xo’jaligini modernizatsiya
qilish
va jadal rivojlantirish, iqtisodiyotda davlat ishtrokini kamaytirish bo’yicha
institutsional va tarkibiy islohotlarni davom ettirish, xususiy mulk huquqini himoya
qilish va uning ustuvor mavqeini yanada kuchaytirish, kichik biznes va xususiy
tadbirkorlik rivojini rag’batlantirish, hududlar, tuman va shaharlarni kompleks va
mutanosib holda ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiy ettirish,
investitsiyaviy muhitni
yaxshilash orqali mamlakatimiz iqtisodiyoti tarmoqlari va hududlariga xorijiy
sarmoyalarni faol jalb etishga bag’ishlangan. Bundan ko’rinib turibdiki mamlakat
rivoji iqtisodiyot bilan chambarchas bog’liqdir. Hozirgi paytda har qanday davlatning
iqtisodiy imkoniyatlari va kuch-qudrati kimyo sanoatining, jumladan kimyoviy
moddalar ishlab chiqarish sanoati va neft kimyosi rivojlanish darajasi bilan
baholanadi. Chunki mazkur sohalar neftni, tabiiy gazni, toshko’mirni qayta ishlash,
sintetik kauchuk, polimer materiallar, bo’yoq
moddalar, dori-darmonlar, qishloq
xo’jaligida ishlatiladigan moddalar ishlab chiqarishni o’z ichiga oladi
.[1]
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoyevning “Oliy ta’lim
tizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori oliy ta’lim tizimini
tubdan takomillashtirish, mamlakatimizni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish borasidagi
ustuvor vazifalarga mos holda, kadrlar tayyorlashning ma’no-mazmunini tubdan
qayta ko‘rib chiqish, xalqaro standartlar darajasida oliy malakali mutaxassislar
tayyorlash uchun zarur sharoitlar yaratish maqsadida qabul qilingan.
Mustaqillik yillarida iqtisodiyotning, ijtimoiy hayotning real talablaridan kelib
chiqqan holda, yurtimizda oliy ta’lim
tizimini modernizatsiya qilish, unga
o‘qitishning zamonaviy shakl va texnologiyalarini joriy etish, mutaxassislar
tayyorlash bo‘yicha ixtisoslik yo‘nalishlarini takomillashtirish borasida katta ishlar
qilindi.
Mustaqillik yillarida iqtisodiyotning, ijtimoiy hayotning real talablaridan kelib
chiqqan holda, yurtimizda oliy ta’lim tizimini modernizatsiya qilish, unga
o‘qitishning zamonaviy shakl va texnologiyalarini joriy etish, mutaxassislar
tayyorlash bo‘yicha ixtisoslik yo‘nalishlarini takomillashtirish borasida katta ishlar
qilindi.
Eng asosiysi mamlakatimizda ta’lim tizimini
hali jahon amaliyotida kam
uchraydigan betakror modeli yaratildi. Jahondagi ilg’or iqtisodiy tadqiqot
markazlarining ma’lum qilishicha, XXI-asrda dunyo bo’yicha resurslar iste’moli
sezilarli ravishda o’sishi, bu birinchi navbatda iqtisodiyoti rivojlanayotgan
davlatlarda kuzatilishi mumkinligi haqida bashorat qilinmoqda. Bu holat jahon
energetika resusrlari bazasini qo’shimcha ravishda rivojlantirishni talab etmoqda. Shu
bilan bir qatorda mustaqillikka erishganimizdan so’ng prezidentimiz tashabbusi bilan
neft mustaqilligiga erishildi. Shundan so’ng bu sohaga alohida, chuqur e’tibor berila
boshlandi. Respublikamizning neft-gaz sanoati xalq xo’jaligining asosiy bo’g’ini
bo’lib, muhim energetika bazasi hisoblanadi. Respublikamiz mustaqil bo’lgandan
neft-gaz sanoatini rivojlantirishga katta ahamiyat berilmoqda. Ilgarigi o’z holicha ish
yurituvchi neft, gaz, neft va gazni qayta ishlash tarmoqlari yagona tarmoq –
“O’zbekneftgaz” milliy holding korporatsiyasiga birlashtirildBu korporatsiyaning
tarkibida neft va gazni qayta ishlash bo’yicha uchta yirik korxona ishlab turibdi. Bular
: “O’zneftni qayta ishlash” davlat sanoat birlashmasi, Sho’rtan va Muborakdagi gazni
qayta
ishlash zavodlari, “O’zneftni qayta ishlash” birlashmasi tarkibiga Farg’ona,
Oltiariq va Buxorodagi neftni qayta ishlash zavodlari kiradi. Bu korxonalar uchun
xomashyo neft, gaz kondensati va tabiiy gaz hisoblanadi. Gaz kondensatining
kimyoviy tarkibi neftning kimyoviy tarkibiga o’xshash bo’lib, faqat qaynash
tempuraturasining oxiri bilan farqlanadi. Shu sababli gaz kondensati va neftlar bir xil
qurilmalarda qayta ishlanadi.
Neft va gaz kondensatini qayta ishlash ikki xil yo’nalishda amalga oshiriladi.
Birinchisi yoqilg’i yo’nalishi. Buna neft va gaz kondensatini atmosfera bosimining
360° C gacha qizdirib, ulardan benzin, kerosin va dizel yoqilg’isi fraksiyalarini ajratib
olinadi. Qolgan og’ir qismi-mazutni katalitik kreking, termik kreking yoki
gidrokreking
qurilmalariga berilib, qo’shimcha ravishda benzin, kerosin va dizel
yoqilg’isi olinadi.
