Atom yadrosi ya zarralar fizikasi



Download 6,32 Mb.
Pdf ko'rish
bet35/314
Sana31.12.2021
Hajmi6,32 Mb.
#264351
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   314
Bog'liq
муминов-atom yadrosi va zarralar fizikasi

I He,
Ж
Solishtirma bogManish
1,11
energiyasi  (MeV/nuklon)
2,8
7,1
Jadvaldan ko‘rinib turibdiki, solishtirma bogManish energiyasi nuklonlar 
soni ortishi  bilan otrib bormoqda.
Solishtirm a  bogManish  energiyasining  massa  soni  ortishi  bilan  otrib 
borishini  yadrodagi  nuklonlar  o ‘zaro  bogManish  sonining  ortishi  bilan
tushuntirish mumkin. Masalan:  \ H   da bitta,  \ H X da uchta,  4H e  daoltita
juft  bogManish  boMadi.  Proton-proton,  neytron-neytron  bilan  bogMangan 
holat m avjud emas, bu bogManishlar energiyasi nol, n-pp-n bogManishlar 
energiyasi sonigako‘ra, bogManish energiyasi otrib borishi kerak. Haqiqatan 
deytronning radiusi R = 4,8 * 10 13 sm, boshqa yadroviy oMchamlardan katta


bo‘ lib,chiqadi. Deytronda nuklonlar bir-biridan uzoqda joylashgan, shuning 
uchun sust bogMangan.
Deytrondagi nuklonlar bogManishini yadro potensiali shaklida ifodalash 
mumkin.  Bunda  U  =  0 ikkala nuklon tinch holat energiyasi  U> 0 nuklon- 
nuklondan  sochilishda,  U  <  0  nuklonlar  o ‘zaro  b o g ‘lanib  turgandagi 
energiyalari.
U0  -   potensial  chuqurligi,  A E  -   bogManish  energiyasi,  T -   nuklonlar 
kinetik  energiyasi,  rQ -   yadro  kuchlar  ta ’sir  radiusi,  r   -   ta ’sirlashuvchi 
nuklonlar markazlari orasidagi  masofa.
A E   -   d e y tro n   bogM anish  e n e rg iy asi.  A gar  d eytron ga  bogManish 
energiyasiga teng energiya berilsa, potensial o ‘radagi nuklon o ‘radan chiqib 
keta oladi, ya’ni deytron parchalanadi.
K lassik  tasavvurlarga  k o ‘ra,  potensial  o ‘ra  c h u q u rlig i  bogM anish 
e n e rg iy a sig a   ten g   boMishi  k e ra k   ed i.  L ekin  k v a n t  z a rra la r  u ch u n  
boshqachadir.
Koordinata va impuls noaniqligiga ko‘ra:
A P A x >  h. 
(2.1.1)
A gar  nuklon  potensial  chuqur  ichqarisida  ekan,  Д х   noaniqligi  rQ dan 
katta boMa  olmaydi, ya’ni  Д х   <  r  .  U holda


impulsning  o ‘rtacha  qiymati  A p   qiymatidan  kichik  bo‘la  olmaydi,  bu 
z a rra la r  p o te n sia l  o ‘ra  ichida  tin c h   tu rm asd an  hech  boM m aganda

Download 6,32 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   314




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish