Atom tarkibi

B) 36,45; 22,35; 41,2

C) 43,48; 28,56; 27,96

D) 38,54; 33,46; 28

35. Aluminiy, rux va mis qirindilari aralashmasi bor. Massasi 8 g bo'lgan aralashma namunasiga mo'l miqdorda konsentrlangan nitrat kislota bilan ishlov berilgandan so'ng, qattiq qoldiq massasi 1,52 g ni tashkil etdi. Massasi 3 g bo’lgan shu aralashma namunasini mo'l miqdor konsentrlangan ishqor namunasiga solindi. Erimaydigan qoldiqning massasi 0,6 g ni tashkil etdi. Aralashmadagi metallarning massa ulushlarini aniqlang.

A) 19; 61; 20 B) 22; 38; 40 C) 19; 41; 40 D) 20; 61; 19

36. Aluminiy, rux va temirdan iborat aralashmadan massasi 4,47 g bo'lgan ikkita namuna tayyorlanib, birinchi qismini suyuq xlorid kislotada eritilganda 4,032 litr vodorod, ikkinchisi ishqor eritmasida eritilganda 3,584 litr vodorod ajralib chiqqan. Agar aralshmadagi ruxning miqdori aluminiy miqdoridan 10 marta kam bo'lsa, aralashmadagi temir foiz tarkibini aniqlang. A) 60,4 B) 14,54 C) 25,056 D) 33,424

37. Aluminiy, rux va temirdan iborat aralashmadan massasi 13,6 g bo'lgan ikkita namuna tayyorlanib, birinchi qismini suyuq xlorid kislotada eritilganda 9,856 litr vodorod, ikkinchisi ishqor eritmasida eritilganda 7,616 litr vodorod ajralib chiqqan. Agar aralshmadagi ruxning miqdori aluminiy miqdoridan 5 marta kam bo'lsa, aralashmadagi temir foiz tarkibini aniqlang. A) 39,7 B) 19,11 C) 41,17 D) 23,42

38. Magniy, rux va alyuminiy aralashmasidan massasi 14 g bo'lgan ikkita bir xil namuna tayyorlangan. Ulardan birini xlorid kislotaga, ikkinchisini kaliy ishqoriga tushirilgan. Birinchi holda 10,08 l gaz, ikkinchisida esa 5,6 l gaz ajralib chiqqan. Boshlang'ich aralashmadagi metallar massa ulushlarini aniqlang. (%)

A) 34,3; 46,4; 19,3 B) 38,7; 25,5; 35,8 C) 27,4; 42,5; 30,1 D) 57,5; 15,6; 26,9

39. Magniy, rux va alyuminiy aralashmasidan massasi 41,6 g bo'lgan ikkita bir xil namuna tayyorlangan. Ulardan birini xlorid kislotaga, ikkinchisini kaliy ishqoriga tushirilgan. Birinchi holda 26,88 l vodorod, ikkinchisida esa 22,4 l gaz ajralib chiqqan. Boshlang'ich aralashmadagi metallar mol ulushlarini aniqlang. (%)

A) 20; 40; 40 B) 20; 30; 50 C) 15; 60; 25 D) 15; 35; 50

40. Cu, Fe va Al aralashmasi xlorlanganda reaksiyaga 28 l (n.sh) xlor kirishdi. Shunday aralashma namunasi HCl bilan ishlanganda 900 ml 2 M li kislota sarflandi, ishqor bilan ta’sirlashishi uchun 16 g NaOH kerak bo’ldi. Aralashmadagi metallarning massa ulushlarini aniqlang. (%) A) 25,5; 56,4; 18,1 B) 32,6; 23,8; 43,6 C) 31,7; 41,6; 26,7 D) 20,2; 35,5; 44,3

41. Kremniy, aluminiy va temirdan iborat 13,8 g aralashmaga mo’l miqdorda ishqor bilan ishlov berilganda 11,2 l (n.sh) gaz ajraldi. Xuddi shunday massadagi aralashmaga xlorid kislota ta’sir ettirilganda 8,96 l (n.sh) gaz ajraldi. Boshlang’ich aralashmadagi moddalar massalarini belgilang. A) 2,8; 5,4; 5,6 B) 1,4; 8,1; 4,3 C) 3,5; 4,8; 5,5 D) 5,6; 2,6; 5,6

42. Kremniy, aluminiy va temirdan iborat 19,3 g aralashmaga mo’l miqdorda ishqor bilan ishlov berilganda 19,04 l (n.sh) gaz ajraldi. Xuddi shunday massadagi aralashmaga xlorid kislota ta’sir ettirilganda 12.32 l (n.sh) gaz ajraldi. Boshlang’ich aralashmadagi moddalar massalarini belgilang. A) 2,8; 5,4; 11,1 B) 2,8; 8,1; 8,4 C) 9,0; 4,8; 5,5 D) 5,6; 8,1; 5,6

43. Berilgan uchta metall atom massalari nisbati 3:5:7 nisbatda bo’ladi. Ularning aralashmasida atomlar soni nisbati 4:2:1 nisbatda bo’lib, shu aralashmadan 2,32 g miqdorini xlorid kislotada eritilganda 1,568 l (n.sh) gaz ajraldi. Metallar o’zlarining birikmalarida ikki valentli bo’lsa, metallarni aniqlang. A) Zn, Cu, Ni B) Mg, Ca, Fe C) Ba, Ca, Ra D) Mg, Be, Cd

44. Berilgan uchta metall atom massalari nisbati 3:1,8:2,025 nisbatda bo’ladi. Ularning aralashmasida atomlar soni nisbati 1:2:3 nisbatda bo’lib, shu aralashmadan 16,9 g miqdorini xlorid kislotada eritilganda 16,8 l (n.sh) gaz ajraldi. 1- va 2-metallar o’zlarining birikmalarida ikki valentli bo’lsa, 3-metall uch valentli bo’ladi. Metallarni aniqlang. A) Ca, Mg, Al B) Mg, Ba, Fe C) Ba, Ca, Fe D) Mg, Be, Cd

45. Berilgan uchta metall atom massalari nisbati 0,92:1,6:1,08 nisbatda bo’ladi. Ularning aralashmasida atomlar soni nisbati 1:2:3 nisbatda bo’lib, shu aralashmadan 27,6 g miqdorini xlorid kislotada eritilganda 23,52 l (n.sh) gaz ajraldi. Metallar o’zlarining birikmalarida mos ravishda bir, ikki va uch valentli bo’lsa, ushbu metallarni 3:2:1 mol nisbatda olib tayyorlangan 0,3 mol aralashmaning massasini aniqlang. A) 6,4 B) 7,2 C) 8,8 D) 9,6

46. Berilgan uchta metall atom massalari nisbati 1,75:6:10 nisbatda bo’ladi. Ularning aralashmasida atomlar soni nisbati 2:1:3 nisbatda bo’lib, shu aralashmadan 31,6 g miqdorini xlorid kislotada eritilganda 22,4 l (n.sh) gaz ajraldi. Metallar o’zlarining birikmalarida mos ravishda bir, ikki va ikki valentli bo’lsa, ushbu metallarni 3:2:1 mol nisbatda olib tayyorlangan 0,3 mol aralashmaning massasini aniqlang. A) 5,45 B) 6,25 C) 4,84 D) 7,68

47. Rux, mis va temirdan iborat aralashma konsentrlangan ishqor eritmasi bilan ishlanganda erimay qolgan qoldiq massasi boshlang’ich aralashma massasidan ikki marta kam bo’ldi. Ushbu qoldiq xlorid kislota eritmasi bilan ishlanganda ajralgan gaz hajmi boshlang’ich aralashma ishqor bilan ishlanganda ajralgan gaz hajmiga teng bo’ldi. Boshlang’ich aralashmadagi mis massa ulushini aniqlang. A) 0,431 B) 0,332 C) 0,069 D) 0,175

48. Rux, mis va temirdan iborat aralashma konsentrlangan ishqor eritmasi bilan ishlanganda erimay qolgan qoldiq massasi boshlang’ich aralashma massasidan 1,25 marta kam bo’ldi. Ushbu qoldiq xlorid kislota eritmasi bilan ishlanganda ajralgan gaz hajmi boshlang’ich aralashma ishqor bilan ishlanganda ajralgan gaz hajmiga teng bo’ldi. Boshlang’ich aralashmadagi mis massa ulushini aniqlang. A) 0,4231 B) 0,6277 C) 0,2 D) 0,1723

49. Aluminiy-magniy qotishmasining yarmi ishqorda eritilganda 11,2 l gaz ajraldi. Shunday qotishmaning ikkinchi yarmi xlorid kislotada eritilganda 15,4 l gaz ajraldi. Boshlang’ich aralashma massasi qanday bo’lganligini toping. A) 4,5 B) 9 C) 18 D) 27

50. Ikkita metalldan iborat qotishmadagi metallardan biri ishqorda eriydi, xlorid kislota eritmasida esa ikkala metall ham eriydi. Ikkala metall ham birikmalarida +2 oksidlanish darajasini nomoyon qiladi. Ushbu qotishmaning 5,7 g miqdori natriy gidroksid eritmasida eritilganda 2,24 l gaz ajralib chiqdi va erimay qolgan qoldiq massasi 4,8 g bo’ldi. Shunday namunaning 3,42 g miqdori xlorid kislotada eritilganda 4,032 l gaz ajraldi. Qotishma qaysi metallardan iboratligini toping. A) Be; Ca B) Be; Mg C) Zn; Mg D) Zn; Ca

51. Ikkita metalldan iborat qotishmadagi metallardan biri ishqorda eriydi, xlorid kislota eritmasida esa ikkala metall ham eriydi. Ikkala metall ham birikmalarida +2 oksidlanish darajasini nomoyon qiladi. Ushbu qotishmaning 2,43 g miqdori natriy gidroksid eritmasida eritilganda 672 ml gaz ajralib chiqdi va erimay qolgan qoldiq massasi 0,48 g bo’ldi. Shunday namunaning 0,486 g miqdori xlorid kislotada eritilganda 224 ml gaz ajraldi. Qotishma qaysi metallardan iboratligini toping. A) Be; Ca B) Be; Mg C) Zn; Mg D) Zn; Ca

52. Misning birikmalarida +2 daraja nomoyon qiluvchi noma’lum metall bilan qotishmasidagi massa ulushi 90,8 %. Shunday qotishmaning 70,5 g massasi konsentrlangan sulfat kislota eritmasida eritilganda 24,64 l (n.sh) oltingugurt (IV) oksid ajralib chiqdi. Mis qaysi metall bilan qotishma hosil qilgan edi. A) Mg B) Zn C) Ca D) Be

53. Aluminiy va noma’lum ikki valentli metaldan iborat 28,95 g aralashmaning xlorid kislota bilan reaksiyasi natijasida 21,84 l (n.sh) gaz ajraldi. Agar dastlabki aralashmada 41,97 % aluminiy bo’lsa, noma’lum metaldan hosil bo’lgan galogenidning massasini toping. A) 38,1 . B) 60 C) 17,14 D) 40,1

54. Aluminiy va noma’lum ikki valentli metaldan iborat 12,6 g aralashmaning xlorid kislota bilan reaksiyasi natijasida 13,44 l (n.sh) gaz ajraldi. Agar dastlabki aralashmada 42,86 % aluminiy bo’lsa, noma’lum metaldan hosil bo’lgan galogenidning massasini toping. A) 38,1 B) 33,3 C) 40,8 D) 28,5 .

55. Aluminiy va noma’lum ikki valentli metaldan iborat 22,2 g aralashmaning xlorid kislota bilan reaksiyasi natijasida 10,08 l (n.sh) gaz ajraldi. Agar dastlabki aralashmada 12,16 % aluminiy bo’lsa, noma’lum metaldan hosil bo’lgan galogenidning massasini toping. A) 38,1 B) 60 C) 40,8 . D) 28,5

56. Massasi 17,4 g bo’lgan mis, temir va aluminiy aralashmasiga konsentrlangan nitrat kislota ta’sir ettirilganda 4,48 l gaz ajraldi. Xuddi shunday aralashmaga xlorid kislota ta’sir ettirilganda 8,96 l gaz ajraldi. Boshlang’ich aralashmaning tarkibini (%) aniqlang. A) 18,39; 43,14; 38,47 B) 36,8; 32,2; 31 C) 34,5; 36,8; 28,7 D) 27,6; 32,2; 40,2

57. Aluminiy, magniy, rux va temirdan iborat 7,4 g dan bo’lgan ikkita namuna tayyorlandi. Birinchisi xlorid kislota eritmasiga, ikkinchisi ishqor eritmasiga tushirildi. Birinchi holatda 3,584 l, ikkinchi holatda esa 2,016 l vodorod ajralib chiqdi. Boshlang’ich aralashmadagi rux va aluminiy atomlarining mol nisbati 3:1 bo’lsa, magniy va temir mol nisbatini aniqlang. A) 1:2 B) 1,5;2 C) 1:1,5 D) 1:1,25

58. Aluminiy, magniy, rux va temirdan iborat 6,34 g dan bo’lgan ikkita namuna tayyorlandi. Birinchisi xlorid kislota eritmasiga, ikkinchisi ishqor eritmasiga tushirildi. Birinchi holatda 3,36 l, ikkinchi holatda esa 1,568 l vodorod ajralib chiqdi. Boshlang’ich aralashmadagi rux va aluminiy atomlarining mol nisbati 2:1 bo’lsa, magniy va temir mol nisbatini aniqlang. A) 1:2 B) 1;3 C) 1:1,5 D) 1:1

59. Aluminiy, magniy, rux va temirdan iborat 5,54 g dan bo’lgan ikkita namuna tayyorlandi. Birinchisi xlorid kislota eritmasiga, ikkinchisi ishqor eritmasiga tushirildi. Birinchi holatda 2,912 l, ikkinchi holatda esa 1,568 l vodorod ajralib chiqdi. Boshlang’ich aralashmadagi rux va aluminiy atomlarining mol nisbati 2:1 bo’lsa, magniy va temir mol nisbatini aniqlang. A) 1:2 B) 1,5;2 C) 1:1,5 D) 1:1

60. Rux, aluminiy va noma’lum metaldan iborat 5,36 g qotishma xlorid kislotada eritilganda 2,912 l vodorod ajraldi. Xuddi shunday massadagi qotishma ishqorda eritilganda 2,24 l vodorod ajralib, 1,68 g erimagan qoldiq qoldi. Noma’lum metalni aniqlang. A) Mg B) Fe C) Cu D) Ca

61. Rux, aluminiy va noma’lum metaldan iborat 2,59 g qotishma xlorid kislotada eritilganda 1,904 l vodorod ajraldi. Xuddi shunday massadagi qotishma ishqorda eritilganda 1,456 l vodorod ajralib, 0,48 g erimagan qoldiq qoldi. Noma’lum metalni aniqlang. A) Mg B) Fe C) Cu D) Ca

62. Duraluminiy qotishmasi aluminiy, magniy va mis tutadi. Qotishma bo’lakchasidan 6,8 g olib, uni xlorid kislotada eritganda, 8,176 l gaz ajraldi va erimagan qoldiq massasi 0,2 g ni tashkil etdi. Aralashmadagi magniyning massa ulsuhini toping. A) 1,76 B) 1,54 C) 1,42 D) 1,38

63. Massasi 20 g bo’lgan temir, aluminiy va mis aralashmasi mo’l miqdorda xlorid kislotada eritilganda 5,6 l (n.sh) gaz ajraldi va erimay qolgan qoldiq massasi 9 gramni tashkil qildi. Boshlang’ich aralashmadagi moddalarning massa ulushlarini (%) aniqlang. A) 47,9; 7,1; 45 B) 29,2; 5,2; 65,6 C) 36,2; 18,8; 45 D) 38,2; 9,8; 52

64. Massasi 3 g bo’lgan qotishmada teng massada mis, temir va aluminiy bor. Bu qotishma 100 ml 10 % li (ρ=1,047 g/ml) xlorid kislotada eritildi. Hosil bo’lgan eritmadagi xlorid kislotaning massa ulushini (%) aniqlang. A) 8,25 B) 5,12 C) 6,24 D) 4,79

65. Massasi 4 g bo’lgan kremniy, aluminiy va magniy oksid aralashmasiga mo’l miqdordagi xlorid kislota ta’sir ettirilganda 1,344 l (n.sh) gaz ajraldi. Bunda erimay qolgan qoldiq massasi 2 gramni tashkil etsa, boshlang’ich aralashmadagi moddalarning massa ulushlarini (%) aniqlang. A) 50; 27; 23 B) 50; 37; 13 C) 40; 27; 33 D) 40; 37; 23

66. Massasi 4,72 g bo’lgan temir, temir (II) oksid va temir (III) oksid aralashmasi vodorod bilan qizdirilganda temir 3,92 g bo’ldi. Xuddi shunday miqdordagi aralashma mo’l miqdordagi mis (II) sulfat eritmasi bilan qayta ishlanganda uning massasi 4,96 g gacha ortdi. Boshlang’ich aralashmadagi temir (II) oksidning massa ulushini (%) aniqlang. A) 35,6 B) 30,5 C) 33,9 D) 32,4

67. Rux, aluminiy va misdan iborat 5 g aralashma mo’l miqdordagi xlorid kislotada eritilganda 2,016 l (n.sh) gaz ajralib chiqdi. Qoldiq yuvilib, quritilgandanda 1,5 g bo’ldi. Boshlang’ich aralashmadagi ruxning massasini aniqlang. A) 2,6 B) 1,5 C) 0,9 D) 3,5

68. Mis va ruxdan iborat ikki xil qotishmani 1 kg dan olib aralashtirilganda hosil bo’lgan qotishmadagi misning massa ulushi 49 % bo’lib qoldi. Birinchi qotishmadan 2 kg, ikkinchi qotishmadan 3 kg olib aralashtirilganda hosil bo’lgan aralashmadagi misning massa ulushi 50,4 % bo’ldi. Birinchi qotishma massasiga teng bo’lgan ikkinchi qotishma va ikkinchi qotishma massasiga teng bo’lgan birinchi qotishma aralashtirilganda hosil bo’lgan qotishmadagi misning massasini aniqlang. A) 2,38 B) 3,12 C) 2,56 D) 3,42

69. Magniy namunasi ochiq havoda qizdirildi. Bunda olingan qoldiq massasi 18 g bo’ldi. Bu qoldiqqa u to’liq erib ketgunicha xlorid kislota qo’shildi. Olingan eritmaga mo’l miqdorda natriy ishqori eritmasi qo’shilganda gaz ajraldi va 29 g cho’kma hosil bo’ldi. Bunda ajralgan gaz hajmini va xlorid kislotaning 10 % li zichligi 1,095 g/ml bo’lgan eritmasidan qancha hajm sarflanganini aniqlang. A) 4,48; 400 B) 5,6; 438 C) 4,48; 438 D) 5,6; 400

70. Magniy namunasi ochiq havoda qizdirildi. Bunda olingan qoldiq massasi 38 g bo’ldi. Bu qoldiqqa u to’liq erib ketgunicha xlorid kislota qo’shildi. Olingan eritmaga mo’l miqdorda natriy ishqori eritmasi qo’shilganda gaz ajraldi va 63,8 g cho’kma hosil bo’ldi. Bunda ajralgan gaz hajmini va xlorid kislotaning 10 % li zichligi 1,022 g/ml bo’lgan eritmasidan qancha hajm sarflanganini aniqlang. A) 13,44; 1022 B) 16,8; 1008 C) 13,44; 1000 D) 16,8; 1000

71. 70 g mis, aluminiy va magniy aralashmasiga xlorid kislota bilan ishlov berilganda 56 l, xuddi shunday tarkibli 28 g aralashma konsentrlangan nitrat kislota bilan ishlanganda esa 31,36 l gaz ajraladi. Aralashmadagi misning massa ulushini aniqlang. A) 22,6 B) 12,8 C) 19,2 D) 26,4

72. Mol nisbatlari 1,5:1:2 bo’lgan kremniy, uglerod va bor aralashmasi yetarli miqdorda ishqorda eritilganda 26,88 l (n.sh) gaz ajraldi. Boshlang’ich aralashma massasini aniqlang. A) 15,2 B) 14,4 C) 16,8 D) 17,6

73. 34,2 g X va Y metaldan iborat 0,5 mol aralashma suvda eritilgach 8,96 l (n.sh) gaz ajraldi. Hosil bo’lgan XOH massasi Y(OH)₂ massasidan 25,4 g ga kam bo’lsa, Y metall massasini aniqlang. A) 15,6 B) 7,8 C) 26,4 D) 35,2

74. 22,9 g X va Y metaldan iborat 0,5 mol aralashma suvda eritilgach 6,72 l (n.sh) gaz ajraldi. Hosil bo’lgan XOH massasi Y(OH)₂ massasidan 1,1 g ga kam bo’lsa, X metal massasini aniqlang. A) 9,2 B) 6,9 C) 27,4 D) 13,7

75. 7,6 g X va Y metaldan iborat 0,6 mol aralashma suvda eritilgach 8,96 l (n.sh) gaz ajraldi. Hosil bo’lgan XOH massasi Y(OH)₂ massasidan 2 g ga kam bo’lsa, Y metal massasini aniqlang. A) 9,6 B) 5,6 C) 4,8 D) 2,8

76. 21,1 g X va Y metaldan iborat 0,3 mol aralashma suvda eritilgach 4,48 l (n.sh) gaz ajraldi. Hosil bo’lgan XOH massasi Y(OH)₂ massasidan 13,1 g ga ko’p bo’lsa, Y metall massasini aniqlang. A) 4 B) 17,1 C) 12 D) 34,2

77. Mis, kremniy va ruxdan iborat aralashmaning 1/3 qismi NaOH eritmasida eritilganda 26,88 l gaz ajraldi. 1/4 qismi HCl eritmasida eritilganda esa 2240 ml gaz ajraldi. Bunda erimay qolgan qismlar massasi 66,3 g bo’ldi. Boshlang’ich aralashmadagi Cu atomlari sonini aniqlang. A) 24,08·10²² B) 12,04·10²² C) 36,12·10²² D) 48,16·10²²

78. Turlicha massa ulushli 30 va 20 kg massali mis qotishmalaridan teng bo’lak kesib olinib, ikkinchisiga qo’shib suyultildi va yangi qotishmalar olindi. Hosil bo’lgan yangi qotishmalardagi mis massa ulushlari teng bo’lib qoldi. Kesib olingan bo’lak massasini aniqlang. A) 6 B) 8 C) 12 D) 15

79. Turlicha massa ulushli 40 va 10 kg massali mis qotishmalaridan teng bo’lak kesib olinib, ikkinchisiga qo’shib suyultildi va yangi qotishmalar olindi. Hosil bo’lgan yangi qotishmalardagi mis massa ulushlari teng bo’lib qoldi. Kesib olingan bo’lak massasini aniqlang. A) 6 B) 8 C) 12 D) 15

TUZLAR ARALASHMASIGA OID MASALALAR

1. Kalsiy karbonat va kalsiydan iborat aralashma ochiq havoda qizdirilganda aralashma massasi o'zgarmay qoldi. Boshlang'ich aralashmadagi tuzning massa ulushini toping.