Atmosferani Ifloslantiruvchi Radioaktiv Moddalar

Fanda uzoq, umr ko’rish sirlari

Yuqorida 12 nafar buyuk shaxslarning qisqacha tarjimai xoli bilan o’quvchilarni tanishtirishdan maqsad ularning shunchalik faol va uzoq yashashiga nima sabab bo’lgan degan savolga javob topish edi. Albatta, eng asosiy omil- naslda uzoq umr ko’rishda. Ammo, undan boshqa sabablar ham bo’lgan.

Ko’zga tashlangan bir jihat - ularning barchasi charchash nimaligini bilmagan mehnatsevar odamlar edi. Ular fan bilan birgalikda pedagogika bilan ham shug’ullanishgan. Qizig’i shundaki, ularga yaqin kishilarning ma'lumotiga ko’ra, 100 yoshida ham kuch, yangi g’oyalar va fikrlar bilan to’lib-toshgan. Masalan, 102 yoshli Rey Kristning ish vaqti 7.30 boshlanib 18.00 da tugagan. Olimlar oilaviy hayotida ham baxtli bo’lishgan. Rafiqalaridan boshqasiga qayrilib qarashmagan. Hayoti sevgi-muhabbat bilan to’lib-toshgan. Oilalarini muqaddas bilganlar. D.Gildebrand rafiqasi bilan 75 yil, Albert Xofman 70 yil, Arnold Bekman 64 yil, Uolter Morgan 63 yil, Guliy 60 yil birgalikda yashaganlar. Olimlar o’zlarining yutugqlarining sababchilari deb xotinlarini tan olishgan. Ular uyda ijod uchun sharoit yaratgani sababli olimlar mashhur bo’lishdi.

Biokimyogar Guliy ovqatlanishni chegaralagan. Ko’proq sabzavotlar - karam, sabzi, shuningdek, turli sho’rvalarni iste'mol qilgan. Olimning fikricha, aqliy mehnat jismoniy mehnat bilan uyg’unlashsa, ruh va jism tetik bo’lishini ta’kidlagan. Serharakatlik sog’liqqa foydali ekanligini yoddan chiqarmaganlar. Gildebrand suzish, alpinizm, Uorner rebi bilan shug’ullangan. Mills esa tog’ma-tog’ yurishgan.

An'anaga ko’ra, kimyogarlik xavfli kasb hisoblanadi. Haqiqatda ham, kimyoda xavfsizlik qoidalariga rioya etmagan ko’pgina olimlar hayoti bevaqt to’xtagan. Maqoladan ko’rin turibdiki, eng oddiy qoidalarga rioya qilish hatto eng xavli kasb egalari - kimyogarlarning hayotining uzoq va mazmunli bo’lishiga sabab bo’lgan ekan!

D.AZAMATOBA.