Atmosferani Ifloslantiruvchi Radioaktiv Moddalar

Tibbiyotda. Natriy va kaliy telluritlardan mikrobiologiyada va difteriya diagnostikasida bo’yoq modda sifatida foydalaniladi.

Zarari. Tellur o’simlik va hayvon to’qimalarida bo’lib, lekin uning biologik roli hali o’rganilmagan. Odam bir kecha-kunduzda ovqat va suv orqali 0,6 mg.ga yaqin tellur oladi. O’simliklar uchun o’rtacha, sut emizuvchilar uchun juda zaharli. Tellur ishlab chiqarishda undan zaharlanish mumkin. Tellurdan zaharlanganda titroq bosadi, bosh og’riydi, darmonsizlanadi, tomir urishi susayadi, ishtaha yo’qoladi, ko’ngil ayniydi, til qorayadi, nafas siqiladi, soch to’kiladi. Kasbiy zaharlanishga qarshi kurashish tadbirlari- mehnat gigiyenasi qoidalariga rioya qilish, terini himoya qilish vositalaridan foydalanish.

TESTLAR

1. Quyidagi murakkab modda gidrolizlanganda qanday mahsulotlar olinadi?

CN₃ COOCN(CN₃)₂

A. Propanol-1 va chumoli kislota

B. Etanol va 2-metilpropan kislota

C. Metanol va 2-metilpropan kislota

D. Propanol-2 va sirka kislota

2. 3-amino2metilbutan kislota olish uchun qaysi moddaga ammiak ta'sir ettirish kerak?

A. 3-xlor-2metilbutan kislota

B. 3-xlor-3-metilbutan kislota

C. 2-xlor-2metilbutan kislota

D. 2-xlor-2-metilbutan kislota

3. Quyidagi qaysi asos ammiak eritmasida erimaydi?

A. Zp(OH)₂ B. Ca(OH)₂

C. AI(OH)3 D. Be(OH)₂

4. Massasi 50g. bo’lgan Ca CO₃ bilan CaO aralashmasi to’liq parchalanganda, 2,24 l(n.sh)gaz mahsulot ajralib chiqsa, boshlang’ich aralashmadagi CaC₃ ning massa ulushini toping.

A. 0,15 V. 0,25

C. 0,30 D. 0,20

5. Quyidagi yadro reaksiyada 9,44mg. uran reaksiyaga kirishib, 12,04 x 10¹⁹ta neytron ajralsa, hosil bo’lgan izotopni ko’rsating.

A. Eynshteyniy-249

B. Fermiy-248

C. Berkliy-248

D. Fermiy-257

6. CH₄ va NH₃ molekulasida markaziy atomning gibridlanish turi va fazoviy shaklini aniqlang.

1) sp² 2) sp³ 3) teng tomonli uchburchak 4) piramida 5) tegraedr

A. 1,4 va 2,3

B. 1,3 va 2,5

C. 2,5 va 2,4

D. 1,4 va 2,5

7. Molekulasi qutbsiz kovalent bog’lanishga ega bo’lgan moddalar qatorini aniqlang.

A. NaOH, KC1,Br₂, J₂

B. C1₂,HJ, N₂,H₂

C. HC1, olmos, C1₂J₂

D. C1₂ H₂, olmos, grafit

8. Etin va etendan iborat 6,72l(n.sh)aralashma yondirilganda 404,86 kj. issiqlik ajralgan termokimyoviy tenglamalar asosida boshlang’ich aralashmadagi atsetilenning miqdorini (mol) hisoblang.

C₂H₂ + 2,5O₂ → 2CO₂ + H_2- O+1301кж

C₂H₄ + 3O₂ → 2CO₂ + 2H_2- O+ 1413кж

1. 
   0,17 B. 0,14 C. 0,09 D. 0,13.
   

9. SO₂ + O₂ → SO₃ reaksiya hajmi 0,006m³ bo’lgan idishda olib borildi. Kimyoviy muvozanat qaror topganda [SO₃]ning konsentratsiyasi 0,8 mol/l.ga teng bo’ldi. Boshlang’ich moddalarning miqdori [SO₂]=9mol va [O₂] 6mol bo’lsa, ularning muvozanat konsentratsiyasini (mol/l) toping.

A. 1,5 va 1 V. 0,7 va 0,6

C. 0,7 va 0,2 D. 8,2 va 5,6

10. 122,8 ml 16% li (d=1,14g/ml) K₂ CO₃ eritmasi bilan 25,2g oksalat kislota digidrati reaksiyaga kirishganligi ma'lum bo’lsa, hosil bo’lgan tuzning massasi (g) va formulasini toping.

A. 67,2 g HOOC-COOK

C. 33,2 g KOOC-COOK

B. 33,2 g HOOC-COOK

D. 25,6 g KOOC-COON

11. Mis va ruxdan iborat 120g qotishmadagi misning massa ulushi 60% bo’lsa, unga necha g rux qo’shilganda Cu₃Zn₅ tarkibli qotishmaga aylanadi?

A. 122 V. 140 C. 92 D. 74

12. 4,48l HC1 12,7 ml suvda eritilganda hosil bo’lgan xlorid kislotaning massa ulushini (%) hisoblang.

A. 7,3 B. 36,5 C. 73 D. 20.
13. Hasharotlarga qarshi kurashda 1m³ hajmga 50g. SO₂ ishlatiladi. Balandligi 5 m. yuzi 60m³ bo’lgan xona uchun necha mol SO² kerak?

A. 255,6 V. 219,3

C. 234,37 D. 433,7.

14. Kontakt apparatida oksiddlanish mahsulotining unumi 90%, yuttirish kolonkalarida kislotaning chiqishi 92% bo’lsa, 1 tonna NH₃dan qancha (t) 58%li HNO₃ hosil bo’ladi?

A. 6,0 V. 4,4 C. 5,7 D. 5,2.

15. 13,2 g bir asosli karbon kislotani to’la neytrallash uchun 6% li (d=1,065g /ml) KOH eritmasidan 131,45ml sarflandi. Kislota tarkibida nechta uglerod atomi bo’lgan?

A. 3 V. 5 C. 6 D. 4.

16. 5%li karbol kislota eritmasi va bromli suv o’rtasidagi reaksiya oxirigacha olib borildi. Reaksion aralashmani to’la neytrallash uchun 20% (d=1,25g/ml)NaOH eritmasidan 12,8ml. sarflandi. Kislota eritmasining massasini hisoblang.

A. 376 B. 3,76 C. 37,6 D. 376
17. Dezoksiriboza qaysi m nosaxaridlar toifasiga taaluqli?

A. Tetroza V. Treoza C. Geksoza D. Pentoza.