Atkda asosiy fondlardan foydalanish samaradorligini oshirish yo`llari Reja

4. Asosiy fondlardan foydalanishning iqtisodiy samaradorlik ko`rsatkichlari
Qishloq xo`jaligida mahsulot yetishtirishning iqtisodiy samaradorligini ko`p jihatdan asosiy fondlar bilan ta'minlanganligiga bog`liqdir. Xo`jalikda asosiy vositalar yetarli bo`lmasa, mahsulot hajmi, mehnat unumdorligi pasayib, sarf - xarajatlar keskin oshib ketishi mumkin. Agar talab darajasidan ortiqcha bo`lsa ham mahsulot tannarxining ortishiga sabab bo`ladi. Xo`jalikdagi mavjud asosiy ishlab chiqarish fondlaridan samarali foydalanishning iqtisodiy ko`rsatkichlari: fond bilan ta'minlanish, fond bilan qurollanish, fond sig`imi, fond qaytimi, fond rentabelligi bilan izohlanadi.
/. Fond bilan to`minlanish — fondlarni qishloq xo`jalik yer maydoniga nisbati bilan belgilanadi.
Em
bunda:
Af-asosiy fond
Sug`oriladigan yerlarda olib borilayotgan dehqonchilik sharoitida xo`jalikning fondlar bilan ta'minlanish darajasini 100 ga sug`oriladigan yerlariga nisbati bilan hisoblash mumkin.
2. Mehnatnifondbilan qurollantirish — ishlab chiqarish fondlari qiymatini mehnatga qobiliyatli ishlovchilarning o`rtacha soniga nisbati
bilan belgilanadi. Mehnat resurslari bilan ta'minlanish darajasi yuqon bo`lsa, mehnatning fondlar bilan qurollanish darajasi shuncha past bo`ladi va, aksincha. Fond bilan qurollanish ko`rsatkichi:
F m£L
m _Y/s>
bunda: AF -asosiy fond; YIS - yillik ishlovchilar soni.
3.Fond qaytimi — yalpi mahsulot qiymatini asosiy fondlarning yillik o`rtacha qiymatiga nisbati bilan aniqlanadi:
<sub>=</sub> YaMQ «•" <sub>AF</sub> •
bunda: YaMQ-yalpi mahsulot qiymati.
4.Fond sig`imi — ishlab chiqarish fondlarining yalpi mahsulot qiymatiga nisbatidir:
"⁸ YaMQ' 5.Fondlar buyicha rentabellik — sof foydani asosiy fondlarning yillik o`rtacha qiymatiga bo`lib, 100 ga ko`paytmasidir.
op Fr=— 100 t bunda:
Fr-fond bo`yicha rentabellik darajasi, %; SF-sof foyda.
t-fondning qoplash muddati, yil.
6. Asosiy fondlarning qoplanish muddati — asosiy fondlarning o`rtacha yillik qiymatini foydasiga nisbati bilan aniqlanadi: