Astronomiyadan ma’lumotnomalar

 
 
Mariner-4 
Mariner-4 – AQSH tomonidan uchirilgan sayyoralararo 
avtomatik kosmik apparat. 1964 yilning 28-noyabrida, Atlas D 
Adjena D 289D raketa eltuvchisi yordamida, Kanaveral 
kosmodromidan koinotga parvoz qilgan. Loyihaning umumiy 
qiymati 82 million AQSH dollari. Ko‘zlangan asosiy maqsad, 
Mars sayyorasini tadqiq etish. O‘lchamlari 1,3×2,9 metr. Start 
vaqtida 260.8 kg vaznga ega bo‘lgan. Apparat ishini 310 Vt 
quvvatga 
ega 
fotoelementlardan 
iborat 
generator 
va 
akumulyator ta’minlagan. Uning bortida, zaryadlangan 
zarrachalarni qayd qiluvchi registrator, magnitometr, quyosh plazmasi detektori, Mars sirtini tasvirga olish 
uchun televizion kamera va boshqa muhim uskunalar o‘rnatilgan. Mariner-4, 1965 yilning 14-15 iyul kunlari, 
Marsni aylanib chiqdi va uning sirtiga doir fototasvirlarni yerga yubordi. Shunday qilib, Mariner-4, Yerdan 
tashqarida, boshqa bir sayyorani to‘liq aylanib chiqqan birinchi kosmik apparatga aylandi. 
 
 
Eksplorer -6
Yer tevarak atrofini o‘rganishga mo‘ljallangan sun’iy 
yo‘ldosh. AQSH tomonidan 1959 yilning 7-avgustida, 
Kanaveral kosmodromidan «Tor-Eybl» raketa eltuvchisi 
yordamida orbitaga chiqarilgan. Sun’iy yo‘ldosh ishini to‘rtta 
quyosh panellari ta’minlashi zarur bo‘lgan biroq, koinotga 
chiqqach ularda bittasi ochilmay qolgan. Apparat qisqa va uzun 
to‘lqinli radiouzatgich, raqamli va analogli television 
uzatgichlar bilan jihozlangan. Eksplorer-6 tarixda ilk bor Yerni 
koinotdan turib tasvirga olgan apparat 
hisoblanadi. Lekin, apparatning elektr ta’minoti o‘ta sust bo‘lganligi (umumiy ta’minot 
rejalashtirilgan minimumdan atiga 63% ni tashkil qilgan va borgan sari pasayib borgan) 
sabali tasvir sifati o‘ta yomon edi. Eksplorer-6 tufayli Yer magnit maydoni parametrlari 
borasidagi ma’lumotlarga aniqliklar kiritildi. 1959 yilning 6 – oktyabriga kelib, Eksplorer 
– 6 ning elektr ta’minoti tizimi butunlay ishdan chiqdi. shu yilnig oxirida, apparatni 
Yerdagi Havo Hujumiga qarishi mudofaa raketasining sinovi uchun, nishon sifatida 
foydalanib, urib tushirishga qaror qilindi. Raketa Eksplorer-6 dan 6.4 kilometr masofada 
o‘tib ketdi. Eksplorer-6, 1961 yilning 1-iyulida, Yer atmosferasining yuqori qatlamlariga 
kirib keldi va butunlay yonib ketdi.