Astanaqulova zuhraxon baxtiyorjon qizi

1.2.Innovatsion ta’lim texnologiyalarining mohiyati, turlari va
nazariy asoslari.
Mamlakatimiz olimlari tomonidan ta’lim-tarbiya jarayonida innovatsion ta’lim texnologiyalari, ularning mohiyati, turlari va nazariy asoslari, o’qitish jarayoniga innovatsion ta’lim texnologiyalarini qo’llashda yondashuvlarning mohiyati va ahamiyati shuningdek, o’qitish jarayonida tashkil etishda individual-ijodiy yondashuvlar, shakllantirishning bosqichlarini roli va mazmun - mohiyati ochib berilgan[9-14]
Biz quyida innovatsiya, innovatsion ta’lim, ta’lim innovatsiyalari kabi atamalar mazmun-mohiyati bilan tanishib chiqaylik.
Lug’aviy jihatdan “innovatsiya” tushunchasi ingliz tilidan tarjima qilinganda(“innovation”) “yangilik kiritish” degan mahnoni anglatadi. Innovatsion ta’lim (ingl. “innovation” - yangilik kiritish, ixtiro) – ta’lim oluvchida yangi g’oya, me’yor, qoidalarni yaratish, o’zga shaxslar tomonidan yaratilgan ilg’or g’oyalar, me’yor, qoidalarni tabiiy qabul qilishga oid sifatlar, malakalarini shakllantirish imkoniyatini yaratadigan ta’limdir.
Innovatsiyalar yangi g’oyalar,tizim yoki faoliyat yo’nalishini o’zgatirishga qaratilgan aniq maqsadlar, noan’anaviy yondashuvlar, odatiy bo’lmagan tashabbuslar va ilg’or ish uslublari ko’rinishga ega. Ta’lim tizimida yoki o’quv faoliyatida innovatsiyalarni qo’llashda sarflangan mablag’ va kuchdan imkon qadar eng yuqori natijani olish maqsadi ko’zlanadi.
Innovatsiyalarning har qanday yangilikdan farqi shundaki, u boshqarish va nazorat qilishga imkon beradigan o’zgaruvchan mexanizmga ega ekanligidir. Ta’lim tizimining o’quv faoliyatida innovatsiyalarni qo’llashda sarflangan mablag’ va kuchdan imkon qadar eng yuqori natijani olish maqsadi ko’zlanadi. Bu jarayonda innovatsion yondashuvlarni dars jarayoniga tadbiq etish orqali o’qitishda yuqori darajalarga erishish asosiy omil bo’lib hizmat qiladi.
Innovatsiya – bu muayyan tizimning ichki tuzilishini o’zgartirishga qaratilgan faoliyatdan iborat bo’lib, quyidagicha mazmun va tushunchalarga ega:
1)“Innovatsiya (ingl. “innovationas”–kiritilgan yangilik, ixtiro) – texnika va texnologiya avlodlarini almashtirishni ta’minlash uchun iqtisodiyotga sarflangan mablag’lar;
2) ilmiy-texnika yutuqlari va ilg’or tajribalarga asoslangaan texnika, texnologiya, boshqarish va mehnatni tashkil etish kabi sohalardagi yangiliklar, shuningdek, ularning turli sohalar va faoliyat doiralarida qo’llanilishidir.[15]