Asosiy tushunchalar

Helikaza DNK qoʻsh zanjirini ochib, replikatsiya vilkasini hosil qiladi.

Bir qatorli bogʻlovchi oqsillar replikatsiya vilkasi atrofini qoplab, DNK qayta bogʻlanishining oldini oladi.

Topoizomeraza replikatsiya vilkasidan oldinroqda faoliyat koʻrsatib, DNK spirali qayta oʻralishining oldini oladi.

Praymaza DNKga komplimentar RNK praymerlarni sintez qiladi.

DNK polimeraza III DNKning yangi qismini hosil qilish uchun praymerni 3ʼ oxiriga biriktirib uzaytiradi.

RNK praymer DNK polimeraza I tomonidan olib tashlanadi.

DNK fragmentlari orasidagi boʻshliqlar DNK ligaza fermenti tomonidan toʻldiriladi.

Eukariotlarda DNK replikatsiyasi

DNK replikatsiyasining asoslari bakteriya va eukariot (odam)larda oʻxshash, ammo baʼzi farqlar ham bor:

• 
  Eukariotlarda odatda koʻp chiziqli xromosomalar mavjud boʻlib, ularning har biri koʻplab replikatsiya boshlanish nuqtalariga ega. Odamlarda bu nuqtalar 100100100000000000 tagacha boʻlishi mumkin^55start superscript, 5, end superscript!
  
• 
  E. coli dagi koʻp fermentlar eukariot DNK replikatsiyasida qatnashadigan vazifadoshlariga ega, lekin E. coli da bitta shaklda uchrovchi ferment eukariotlarda bir nechta shaklda boʻlishi mumkin. Masalan, odam hujayrasidagi replikatsiya jarayonida qatnashuvchi beshta DNK polimeraza mavjud^55start superscript, 5, end superscript.
  
• 
  Aksariyat eukariot xromosomalar chiziqli. Orqada qoluvchi zanjir sintezi tufayli DNK har replikatsiya siklida oxiridan bir qismi (telomer)ni yoʻqotadi.
  

DNK replikatsiyasi modeli: Mezelson-Stahl tajribasi

Asosiy tushunchalar:

• 
  DNK replikatsiyasi qanday kechishini taʼriflovchi uchta model mavjud edi: yarim konservativ, konservativ va dispers.
  
• 
  Yarim konservativ model DNK strukturasiga mos boʻlib, unga koʻra DNKning har bir zanjiri yangi va komplimentar zanjir sintezlanishi uchun andoza boʻlib xizmat qiladi.
  
• 
  Modellar Meselson va Stahl tomonidan tekshirilgan, bunda bakteriya DNKsi azot izotoplari yordamida nishonlangan.
  
• 
  DNKni nishonlash orqali Meselson va Stahl DNK replikatsiyasi yarim konservativ usulda borishini tasdiqladi.