|
Naqd pul mablag'lari - sanoat va yakka tartibdagi korxonalarni moliyalashtirish uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan kapital hajmi va qiymati. Tabiiyki, kapital turli xil. U ta'minlanmagan qarz, ta'minlangan qarz, aktsiyalar, venchur kapital, spekulyativ qimmatli qog'ozlar kabi shakllarni oladi. Ushbu shakllarning har biri o'zining ishlash shartlariga ega. Turli mamlakatlarda ularning harakatlanishining har xil sharoitlarini hisobga olgan holda, ular asosan turli mamlakatlardagi sub'ektlarning iqtisodiy faoliyatining o'ziga xos xususiyatlarini aniqlaydilar. Infratuzilma - raqobat tabiatiga ta'sir qiluvchi infratuzilma turi, sifati va undan foydalanganlik uchun to'lovlar: mamlakatning transport tizimi, aloqa tizimi, pochta aloqasi, to'lovlar va mablag'larni bankdan mamlakat ichkarisidagi va tashqarisidagi bankka o'tkazish, sog'liqni saqlash va madaniyat tizimi, uy-joy fondini va uning. yashash va ishlash nuqtai nazaridan jozibadorlik.Korxonaning raqobatdoshligiga ta'sir qiluvchi barcha omillar, M. Porter bir necha turlarga bo'linishni taklif qiladi: asosiy va rivojlangan. Asosiy omillar - Bular tabiiy resurslar, iqlim sharoiti, mamlakatning jug'rofiy joylashuvi, malakasiz, yarim malakali ishchi kuchi, debit kapitali. Rivojlangan omillar - zamonaviy axborot almashish infratuzilmasi. yuqori malakali kadrlar (oliy ma'lumotli mutaxassislar, kompyuter sohasidagi mutaxassislar) va murakkab yuqori texnologiyali fanlarga jalb qilingan universitetlarning ilmiy bo'limlari. Faktorlarni asosiy va rivojlanganlarga bo'lish shartli. Asosiy omillar ob'ektiv ravishda mavjud yoki ularni yaratish uchun ahamiyatsiz davlat va xususiy investitsiyalar talab qilinadi. Qoida tariqasida, ular tomonidan yaratilgan afzallik beqaror va foydalanishdan olingan foyda kam. Ular qishloq xo'jaligi va o'rmon xo'jaligi bilan bog'liq qazib oluvchi sanoat va asosan standartlashtirilgan va malakasiz ishchi kuchidan foydalanadigan sanoat tarmoqlari uchun alohida ahamiyatga ega. Rivojlangan omillar yuqori buyurtmaning omillari sifatida korxonalarning raqobatbardoshligini ta'minlashda katta ahamiyatga ega. Ularning rivojlanishi ko'p vaqt talab qiladigan kapital va inson resurslarini talab qiladi. Bundan tashqari, rivojlangan omillar rivojlanishining zaruriy sharti yuqori malakali kadrlar va yuqori texnologiyalardan foydalanish hisoblanadi. Rivojlangan omillarning o'ziga xos xususiyati shundaki. qoida tariqasida, ularni jahon bozorida topish qiyin. Shu bilan birga, ular korxonaning innovatsion faoliyati uchun ajralmas shartdir. Dunyoning ko'plab mamlakatlaridagi korxonalarning muvaffaqiyati mustahkam ilmiy baza va yuqori malakali mutaxassislarning mavjudligi bilan bevosita bog'liqdir.Rivojlangan omillar ko'pincha asosiy omillar asosida quriladi, ular korxonaning raqobatbardosh ustunligining ishonchli manbai bo'lmay turib, shu bilan birga tegishli rivojlangan omillar yaratilishi uchun etarli darajada sifatli bo'lishi kerak.
Faktorlar bo'linishining yana bir belgisi bu ularning ixtisoslashuv darajasi. Shunga ko'ra, M.Porterning so'zlariga ko'ra, barcha omillar ikki turga bo'linadi: umumiy va ixtisoslashgan. Umumiy omillar unga M. Porter yo'llar tizimi, debit kapitali, oliy ma'lumotli xodimlar, turli sohalarda foydalanish mumkinligini aytib beradi. Qoidaga ko'ra, ular cheklangan raqobatdosh ustunliklarni ta'minlaydilar. Ixtisoslashgan omillar - Bu yuqori ixtisoslashgan xodimlar, ma'lum infratuzilma, ma'lum bilim sohalarida ma'lumotlar bazasi. Bunga standart umumiy maqsadli dasturiy paketlardan ko'ra shartnoma asosida ishlab chiqilgan ixtisoslashtirilgan dasturiy ta'minot misol bo'la oladi. Korxonalarning raqobatbardoshlik omillarini tasniflashning navbatdagi belgisi uning ta'siriga qodirligidir. Bular tashqi omillar (ularning namoyon bo'lishi oz jihatdan korxonaga bog'liq) va ichki (deyarli butunlay tashkilot rahbariyati tomonidan belgilanadi). Raqobatbardoshlik - ajralmas xususiyat. Umumiy holda, quyidagi tarkibiy qismlarni ajratish maqsadga muvofiqdir: bozor ta'minotining raqobatbardoshligi, korxona resurslari, menejment va tadbirkorlik g'oyalari. Hozirgi raqobatbardoshlik bozorning raqobatdoshligi bilan bog'liq bo'lgan korxonalar. Taklif mahsulot, narx va tegishli xizmatlarni o'z ichiga oladi, va umuman olganda, mijoz uchun sotib olishning foydaliligini (foydaliligini) belgilaydigan hamma narsa. Ko'pincha kompaniyada bir nechta takliflar mavjud (differentsiatsiya), lekin butun mahsulot portfelining yaxlit raqobatbardoshligi haqida gapirish mumkin. Raqobatbardoshlikni aniqlashning marketing yondashuvi, agar u o'xshash iste'mol tovarlariga nisbatan bir yoki bir nechta iste'molchi xususiyatlariga ega bo'lsa, taklif raqobatdosh bo'ladi, deb taxmin qiladi (shu bilan birga, bu xususiyatlar etakchi iste'molchilar tomonidan tan olinadi). Iste'molchiga xos xususiyatning ahamiyatliligi ko'rsatkichi, masalan, mahsulot sotib olayotganda so'ralgan mijozlar haqidagi statistik ma'lumotlar bo'lishi mumkin. Iste'molchilar har jihatdan mutlaqo eng yaxshi bo'lgan mahsulotga qiziqish bildirmaydilar, ammo bozorning ushbu segmentida eng ko'p talab qilinadigan xususiyatlarni muvaffaqiyatli birlashtirgan va boshqalarni yaxshilash uchun ko'pincha individual mahsulot xususiyatlarini qurbon qilishga tayyor. Uzoq muddatli raqobatbardoshlik u korxona resurslarining (potentsialining) raqobatbardoshligi bilan belgilanadi: moliyaviy, moddiy, texnologik, boshqaruv, axborot, insoniy, intellektual va boshqalar (xususan, mijozlarning sadoqati resursning alohida turi sifatida ko'rib chiqilishi mumkin). Resurslarning mavjudligi kompaniyaga uzoq vaqt xizmat ko'rsatishga (saqlashga) imkon beradi taklifning raqobatbardoshligi.
Raqobat muhitida resurs bazasi bozor sharoitlariga mos keladigan holatda saqlanishi kerak. Raqobat nuqtai nazaridan mavjud resurslardan samarali foydalanish korxona rahbariyati, ayniqsa yuqori rahbariyatning raqobatdoshligi bilan belgilanadi. Ushbu komponentning qiymati ayniqsa dinamik tashqi muhit va faol raqobatbardosh kurash sharoitida yaqqol namoyon bo'ladi. Menejmentning raqobatbardoshligi - bu korxonada va raqobatchilar o'rtasida menejment sifatining qiyosiy xarakteristikasi, bu malaka, motivatsiya, menejmentni tashkil etishdagi farqlar. Menejmentning raqobatbardoshligini baholash juda qiyin, chunki har bir menejerning ish natijalari umumiy natijaga birlashtiriladi va bu o'z navbatida ma'lum bir kechikish bilan namoyon bo'lishi mumkin. Yuqori menejerlarning muhim strategik qarorlarni qabul qilish, bozor talab qiladigan sur'atda yangi g'oyalarni vujudga keltirish qobiliyati va ularni amalga oshirishni tashkil qilish qobiliyati va oqilona tavakkalchilikka tayyorligi korxonaning raqobatdoshligining eng muhim omillaridir Raqobatbardoshlikning ushbu jihatlari birlashtiruvchi element hisoblanadi tadbirkorlik g'oyasining raqobatdoshligi. Tadbirkorlik g'oyasi korxona mahsulotining asosiy g'oyasini, mijozlar ehtiyojlarini qondirish, potentsialni saqlash va rivojlantirish va korxonani boshqarish usulini o'z ichiga oladi. Ro'yxatdagi tarkibiy qismlar har bir korxona uchun noyobdir va ularning muvaffaqiyatli kombinatsiyasi tadbirkorlik g'oyasining raqobatdoshligini belgilaydi. «Korxonalarning raqobatbardoshligi» tushunchasiga, shuningdek korxonaning o'zi quyidagicha harakat qilishi mumkinligi ta'sir qiladi: Fond bozorlarida bozor qiymati bo'lgan tovarlar (birja narxi, biznesning bozor qiymati); kapital bozorida investitsiya qiymati bo'lgan tovarlar (mavjud bo'lgan biznesga investitsiya kiritish va uni kengaytirish - diversifikatsiya qilish).
Do'stlaringiz bilan baham: |
