Ashyoshunosligi

Ondulin tom qoplamalari -
bukiluvchan qovurg‘ali list, u 
sclluloza to ‘qimasiga bitum shimdirilgan ashyo. Sirtqi tomonidan 
liimoyalangan va turli rangh rasmlar tushirilgan yoki dekorativ 
qoplamali bezak berilgan bo'iishi ham mumkin. Ondulin bir 
ko'rinishda asbest sement listni eslatadi, lekin undan ancha yengil 
vii sinmaydi.
Yorug£likni o £tkazuvchi va bitum-polimer tombop ashyolar- 
ko'pincha issiqxonalar, qishki bog‘lar va usti yopiq cho£milish 
liavzalari uchun tomni yorug‘lik o£tkazuvchi ashyolar bilan qoplash 
nmammosi paydo bo£lganda qo‘llaniladi.
Bunday tom qoplamalari yuqori mustahkam sbisha tripleksdan, 
inaxsus shishadan, hujayrah polikarbonatdan yoki uyali akril shi • 
shadan, alumin va p o £lat konstruksiyalarga mahkamlangan holds 
ishlatiladi. Zamonaviy yorug£likni o‘tkazuvchan polimerdan yasal- 
gan tom yopish ashyolarining xizmat muddati 50 yilni tashkil 
otadi.
Bitum-polimer va bo‘tqa!i (mastikali) o‘rama tom qoplamalari
ishlatilganda tom ning qiyaligi 2% dan kam bo£lmasligi kerak.
79

---

Mastika (bo‘tqalar).
Bitum polimer va polimer mastikalar 
tomlami choksiz qoplash va yorilgan eski tomlami ta ’mirlash 
uchun ishlatiladi. Mastika yordamida bukuluvchan va egiluvchan 
tom qoplamalari tayyorlanadi. Ular tomga suyurtirilgan holda 
yotqiziladi va quriganda tomda suv o‘tkazmaydigan qavat hosil 
qiladi. Polimer membranalardan ulaming farqi shundaki, bunda 
tom ustida chok va ulangan joylar qolmaydi. Tom deformatsiyasi 
vaqtida ham bunday ashyoning egüuvchanligi hisobiga germetik 
xususiyati yo‘qolmaydi 
(4.5-jadval).
4.5-jadval
Tombop mastikalar
Ashyo
nomi
Xomashyo ?a isbiab chiqarish
jarayoiilari