Ashyoshunosligi

metakril smolasi 
asosida bo‘tqa ishlandi. 10— 
35°C haroratda yotqizilgan bunday tasma chiziqning chidamlilik 
muddati (qalinligi 3 mm bolganda) 4 yilga teng. Termoreaktiv 
polimerlar asosida olinadigan yolbop tasma chiziq kompozitsiyalar
88

---

plastmassalari tarkibida polimer bog‘lovchi, kukun to ‘ldirgich, 
pigment, eritma, kerak bo'lsa, qotiruvchi modda bo‘lishi mumkin.
Epoksid yoki poliefir-mineral qorishmalar
sement-betonli 
yo‘l yuzasiga tasmali chiziq sifatida ishlatiladi. Polimer bog‘lov- 
chini m ineral kukun to ‘ldirgich bilan qorishtirib tayyorlanadi. 
Qotiruvchi solingan epoksid smolali (ED-5) qorishma 30 daqiqa 
davomida yo‘lga yotqizilgan bo‘lishi kerak. Uning plastikligini 
oshirish maqsadida qorishmaga dibutilftalat yoki furil spirti 
qo'shiladi. Agar epoksid smolasi o ‘miga polieflr smolasi (PE- 
246) ishlatilsa, unga qotiruvchi siklogeksan perekisi va birikishni 
tezlatuvchi kobalt qo‘shiladi. Tasma chiziq kompozitsiyaning 
kirishishini kamaytirish va mustahkamligini oshirish maqsadida 
qorishmaga kvars qumi, shisha maydasi va kukuni qo‘shiladi.
Epoksid smolasi asosida tasma chiziq kompozitsiya tayyorlansa 
polimer-mineral aralashmasi 20—40 kg, poliefir smolasi bilan 
tayyorlansa, 50—100 kg m iqdorda q o ‘shiladi. Q orishm ani 
tayyorlashda quyidagi ketma-ketlikka rioya qilinadi:
1) epoksid smolasi, plastiiikator, qotiruvchi, keyin esa qorish­
maga rang beruvchi pigment qo‘shiladi;
2) poliefir smolasi, qotish jarayonini tezlatuvchi, qotiruvchi 
va pigment qo‘shiladi.
H ar bir tarkibni bir jinsli b o ‘lgunga qadar 3 daqiqadan 
qorishtiriladi. Tasma chiziq yotqizilgach, 3—5 soatdan so‘ng 
avtomobil harakatini boshlasa bo‘ladi. Yuzasi tozalangan yolga 
maxsus mashina bilan tasma chiziq kompozitsiyasi 2,5—3 kg/m2 
hisobida yotqiziladi.