Ashyoshunosligi

13.2-jadval
Nur o‘tkazuvchi beton xossalari
S
dv
 shimBTchanMk
6% gadia
M o b d p cMdamMMk
F50
EgiHsjidagi m s M k n f i k
M30
Ssijüishdags mustahkamlik
M 250
299

---

Nur o ‘ikazuvchi
betonning ishlab chiqarilishi faqatgina maxsus 
temir-beton zavodlarida amalga oshiriladi. Buni uning kamchiligi 
deyish mumkin. Litrakon muvofiq uskunalarga ega sanoat korxona- 
larida tayyorlanadi. 
Nur o ‘tkazuvcM 
beton yorug£likni, quyosh 
energiyasini o ‘tkazadi, bu esa elektr energiyasini tejash irnkonini 
beradi, yorug‘ni o'tkazishda mustahkamligini yo‘qotmaydi. Bun- 
day betonning xossalari Budapeshtdagi texnika universitetida 
sinovdan o£tdi. Litrakon deb ataluvchi 
nur o‘tkazuvchi 
betonning 
mustahkamligi oddiy betonniki kabi saqlanib qoladi, chunki 
tarkibidagi optik tola foizi 5% dan oshmaydi va ashyoning 
mustahkamlik tavsifiga ta’sir ko£rsatmaydi, betonning ichki hamda 
tashqi tuzilishi bir xilligicha qoladi. Shisha tolaning «nuqtalari» 
yuzada tartibli va tartibsiz joylashishi, qandaydir tasvir konturlarini 
hosil qilishi ham mumkin. Nazariy jibatdan yorug£lik o£tkazuvchi 
betondan qurilgan devorlar yorug£lik o ‘tkazish qobiliyatini 
yo£qotmagan holda 20 metr qalinlikkacha yetishi mumkin.
13.3-jadval
Nur 
0
‘tkazuvchi betonning asosäy xossalari
Mabsulotoing 
b
®
ibs
Shakli
Fabrika blokiari
Tarkibiy qismi
96% beton, 4% shisha tola
Zichligi, kg/m3
2100-2400
Blokning maksimal o‘lchamlari, min
600x300
Siandart o‘lchamlari, mm
600x300
Qalinligi, mm
28-500
Rangi
Kulrang, qora yoki oq
Tolalaming taqsimlanisW
Organik
Pardozlash
Silliqlangan
Siqilishga mustahkamligi, kg/sm2
50 M Pa
Cho'zilishga chidamliligi, kg/sm2
7 MPa
Ilk bor 
nur o‘tkazuvcM 
betondan kub shaklidagi ajoyib chiroqni 
tayyorlash uchun foydalanilgan. Mazkur interyer buyumining 
og£irligi 10 kilogrammdan oshardi. Sekin-asta nur o‘tkazuvchi 
betonning qo‘llanish sohasi kengayib bordi. Bunday betonni BMW
300

---

avtomobil zavodining markaziy binosi loyihasining muallffi Zaxa 
Xadid qo‘llagan.
Amerikaliklar litrakonni hukum at binolari atrofini o ‘rash. 
uchun qulay ashyo deb hisoblashadi. Yaponiya va Yevropa mam- 
lakatlaridagi qator imoratlarning qismlari