Ashyoshunosligi

12.10.. Rentgen Burlaridau feimoyalovchi qonshmalar. 
Bunday 
tayyoriashda portlandsement yold toshqol sementi, juda og‘ir tog‘ 
jinslaridan olingan to‘ldirgich (barit qumi) ishlatiladi. Shuningdek, 
bunday qorishmaning zararli muliitga chidamliligini oshirish uchun 
unga kadmiy, bo‘r va boshqa qoeshilmalar qo‘shiladi. Zichligi
287

---

kamida 2200 kg/m3 ga teng bo‘lishi kerak. Bunday qorishmalar 
rentgen xonalari, atom elektr stansiyalari qurilishida suvoqbop 
qorishma sifatida ishlatiladi.
Gidrofobizatorlar va shimiluvchi moddalar bilan suvoq va
sopol buyumlarni quritish.
Gidrofobizatorlar va singdiriluvchi 
m oddalar turli qoplam alarni ularni qishda qotish natijasida 
shikastlovchi namlik ta ’siridan himoya qilish uchun mo‘ljallangan. 
G £isht, béton yuzasi va suvoq ustiga surilgan singdiriluvchi modda 
ichkariga o ‘tib, ashyoning tuzüishini qalinlashtiradi va suv, yogMar, 
qurumning mayda teshiklar va yoriqlarga o‘tishiga to ‘sqinlik qiladi. 
Shu bilan birga, singdiriluvchi m odda ashyolarning sovuqqa 
chidamliligi, uzoq xizmat qilishi hamda issiqlikni o ‘tkazmaslik 
xususiyatlarining oshishi, binoning ichkarisidagi mikroiqlimning 
yaxshilanishi, tabiiy ham da sun’iy ashyolarning tabiiy rangi 
saqlanib qolishiga yordam beradi.
Gidrofobizatorlardan binolaming tashqi devorlari, ayvonlar, 
yerto‘lalar, hovuzlar, tunnellar, faworalar hamda parkinglarni 
namlikdan himoyalovchi sifatida foydalaniladi. Ta’kidlash joizki, 
devorlarga gidrofobizatorlar bilan ishlov berilganidan keyin ulaming 
bug‘ni o‘tkazuvchanligi pasaymaydi, ya’ni devorlar nafas oladi va 
quruqligicha qoladi.
Gidrofobizatorlar bilan keramik va silikat g‘isht, béton va gaz- 
beton, granit, marmar, ohak, yog‘och, travertin, chig‘anoqtosh, 
yo‘lka plitalarini qoplash mumkin. Singdiriluvchi moddalar uzoq 
muddat, uch yildan o‘n besh yilgacha amal qiladi. Minerai hamda 
yog‘och yuzalar, isitish m oslam alari va quvurlari yaqinida