Ashyoshunosligi

5.11. «Nafas oluvchi» devorbop qurilish ashyolari
Qurilish industriyasining jadal sura’tlar bilan rivojlanishida 
«energiyatejamkor»likni ta’minlaydigan issiqlikni kam o‘tkazadigan 
qurilish ashyolarini ishlab chiqarish davlat iqtisodiyotining yetakchi 
dasturi ekanligi ma’lum. Ammo, qurilish ashyolarni binoning ichki 
va tashqi harorati har xil bo‘lganda issiqlik oqimining bir me’yorda 
o'tib turishini (ya’ni «nafas olishini») ta ’minlash bilan bino 
xonalaridagi havoni toza, musaffo va quruq holatda bo‘lishiga 
erishamiz 
(5.9-rasm).
Bu esa inson salomatligi yaxshi boMishida 
ahamiyati katta. Ayniqsa, qish mavsumlarida xonadagi issiq oqim 
(suv bug‘i) ashyo g£ovaklarida suvga aylanadi (kondensatsiyalanadi) 
va gidrostatik bosim ta ’sirida tashqi yuzaga chiqadi. Buning uchun 
binoning tashqi devorlarida ishlatiladigan issiqlikni kam o‘tka- 
zadigan ashyolarni havo oqimini to £sish uchun izolyatsiya qilin- 
masa ko‘chadan kirayotgan sovuq oqim xonadan chiqayotgan issiq 
oqim bilan to ‘qnashib, devorning ichki yuzasida suv bug‘lari 
to‘planib namlanadi va muzlaydi, natijada tashqi yuza qoplamasi 
asta-sekin buzila boshlaydi hamda xonada namlik ko‘rsatgichi 
oshadi. Devorning qatlamidagi bunday serg‘ovak ashyolar esa 
«nafas oladi» va xona namligining qoniqarli bo‘lishird ta ’minlaydi.
«Nafas oluvchi»
membranalar (yupqa pardalar) qurilishda keng 
ishlatiladigan xona issiqligini saqlovchi ashyo bolib, u binoning 
ichki qismini atmosferadagi namlikdan saqlaydi. U alumin pardaga 
yopishtiriigan, shaxmat tartibdagi teshiklari bo'lgan yumshoq 
poliefir tolalaridan ishlangan qatlam bilan qoplangan o‘rama
111

---

Asosiy
devor
Ko ‘pik poliureian
Lominat pot