Ashyoshunosligi

5.7-rasm.
M onot­
rap kompozit 
kesimi:
1 —pishiqlikni
ta ’minlovchi
armaturasimon
qism;
2 — matrisa
107

---

tolalar, tem ir simlar hamda karbidlar va nitridlar ishlatiladi. 
Shishaplastik ashyolar tarkibidagi smola va tola xillarining 
o£zgarishi hamda texnologik jarayonda qo£llaniladigan usullarning 
turlariga qarab ularning xossalari har xil bo‘ladi. 5.
1-jadvalda
shishaplastik kompozitlaming xossalari yoritilgan.
Shishaplastik kompozitlardan har xil texnologik usullar bilan 
quvurlar, uzun va taxtasimon buyumlar, to £siq pardadevorlar, 
tombop listlar, hajmiy bloklar va hokazolar ishlab chiqariladi.
SHTAK 
(shishatolali anizatrop kompozit) gazlama qatlamlarisiz 
faqat shisha tola va smoladan tashkil topgan, shisha tekstolitdan 
aynan shu bilan farq qiladi. Uzluksiz shisha tolalar to ‘g‘ri va bir 
yo‘nalishda o‘zaro parallel joylangan, yondosh qatorlardagi tolalar 
esa bir-biriga nisbatan ko‘ndalang joylashgan. Tolalar shisha eritish 
uskunasidan chiqishidayoq bir qator joylanadi va ustiga sintetik 
smola purkaladi.
SHTAK nihoyatda pishiqdir. Uning cho£zilishga mustahkamlik 
chegarasi 950 M Pa gacha, siqilishga mustahkamlik chegarsi 850 
MPa gacha, egilishga mustahkamlik chegarasi esa 550 M Pa gacha 
bo£ladi.
5. l-jadval
Shishaplastik kompozitlaming fizik-mexanik xossalari
Kompozitlar
Zich-
ligi,
g/sm 3
Smola og‘ir-
ligiga ko‘ra,
shisha-tola
miqdori, %
Mustahkamligi,
MPa
Eíastikiik
moduli,
105 M Pa
Siip-
lishga
ChoVi-
lishga
Tolalari bir yo'nalish- 
dagi shisha-plastik
2
75
490
1050
0,5
Tolali gazlama
1,9
68
315
630
0,3
Poliefir smola
1,3
-
150
40
0,02
Shisha-tola
2,5
-
-
1750
0,7
Aluminiy
2,7
-
70-100
70-240
0,7
Po‘lat
7,8
-
350-420
420-490
2,1
SHTAK (1:1)
1,9
420
590
0,35
SHTAK (10:1)
1,95
-
1020
0,6
108

---

Sanoatimiz SHTAK ni uzunligi 1000 mm dan, eni 500 mm 
dan va qalinligi 30 mm dan oshmaydigan plitkalar ko£iinishida 
ishlab chiqaradi.
Plitkalar yorug‘lik, bug£, nam ta’siridan buzilmaydigan hamda 
sovun va dezinfeksiyalovchi vositalar ta’siriga chidamli,