Ashyoshunosligi

♦ Yog‘och haykaltaroshligi
Yog‘och
ko‘p davrlardan buyon hay- 
I iili.iroshlar va xalq ustalarining o ‘rtasida 
l « il)-’. koMamda ishlatib kelinayotgan ashyo- 
limlan biri sanaladi 
(8.13-rasm).
Yog‘ochdan haykal ishlashda birlamchi 
ti'.hyo sifatida sihndr shaklidagi har xil o‘l- 
i li.unda kesilganyog‘o ch g ‘o‘lasi ishlatiladi.
N oj’/och daraxti turi juda ko‘p va ular o‘ziga 
viiiiisha xossalarga ega.
Daraxtni haykaltaroshlik ishlari uchun 
inyyorlash — bu juda uzoq va mashaqqath ish. Tanlab olingan 
ilnraxt tanasi chiriksiz, po‘kaksiz va urilmagan holda kesilib, qishi 
hilan ochiq joyda saqlanadi. Haykal uchun tanlangan daraxt
I,mailing uchi va pastki tomonidan eni 25 sm bo‘lgan po‘stloq 
i|oldirilib, qolgan qismidagi po‘stloq butunlay shilib tashlanadi. 
Kesilgan ko‘ndalang yuza esa ohak-loy qorishmasi yoki moyli 
ho'yoq bilan surtiladi, keyin 1 yil davomida quritish uchun yaxshi 
sliamollatib turiladigan xonaga yoki qurilmaga yog‘oc,h g£o‘lalar 
orasidan havo o£tadigan qilib taxlanadi. Daraxtni bunday holatda 
saqlash, uning tanasini keyinchalik yorilib ketishdan asraydi.
Yog‘ochdan ishlangan haykalni doimiy tashqi muhit ta’siridan 
saqlash, undagi sirtqi naqshlarning o ‘zgarmasligini ta ’minlash 
maqsadida yuzasiga tarkibida xilma-xil moddalar bo‘lgan ashyolar 
bilan ishlov beriladi. Buning uchun birinchi navbatda ishlatiladigan 
ashyolar qatoriga suv emulsiya 
b o £y o q la r i, 
rangsiz lok, alif (mum 
va skipidar aralashmasi), ikkinchi qatorda ternir kuporosi eritmasi 
(qora rangda), tanin, keyinchalik ikki xromoksidli kahy bilan ishlov 
bcrishda foydalaniladi. Bo‘yalgan, islilov berishga tayyorlangan
—
8.13-rasm.
Yog‘och
haykali
179

---

g‘o‘la tanasining yanada yorqinroq bo‘lishi uchun uning usti qattiq 
daraxi bo‘lagi yoki teri parchasi bilan tozalanadi. Bo‘yalgan 
yuzasiga tabiiy alif surtilishi ham mumkin.