Асадуллаев М. М., Асланова С. М. Асаб касалликлари пропедевтикаси

Глазго кома шкаласи

Белгиси	Тест баёни	баҳо балларда
1	2	3
Кўзни очиш бирдан оғриққа	кўз усти нерви чиқадиган нуқтага ёки тирноққа босиш	4 2
Йўқ		1
Вербал реакция Аниқ айтади Адаштиради	ўзи ётган касалхонанинг номини, кунни, ойни, йилни айтади, нутқи сақланган (маъноли гапиради, лекин жойда ва вақтда адашади) бўлиб-бўлиб жавоб беради, маъноли гапирмайди	5 4
Сўзлар узуқ-юлуқ Яхлит овози чиқмайди ҳаракат реакциялари Айтганни бажаради Оғриётган жойни кўрсатади	қўлларини ёки оёқларини кўтариб, тутиб туриши мумкин Оғриқ таъсир қилинган жойни ушлашга ҳаракат қилади (масалан, кўз косасини босганда қўлини иягидан кўтаради)	3 2 1 6 5
Қўлини тортади Букиш реакцияси	тирноғига босганда қўлини тортиб олади тирноққа босганда қўлини тирсагидан букади, баъзан кафтини қисади	4 3
Ёзиш реакцияси	тирнокка босганда қўлини тирсагидан ёзади, бармоқларини ҳам қисади адекват оғриқ стимулидан таъсирланмайди	2 1
Жаъми		3-15

Бир марта кўрганда турли реакциялар олинган бўлса, анча юқори баҳога мос реакцияни ҳисобга олиш керак;
Тирноққа ёки тўшга босганда ҳамиша ҳам мақсадга қаратилган ҳаракатни ўз-ўзидан ёзилиш реакциясидан ажратиб бўлмайди.
Мияда қон айланиши ички уйқу артериясида ёки унинг шаҳобчаларида бузилганда қуйидаги ўчоқли симптомлар пайдо бўлади;

1. 
   оптик-пирамидал;
   

1. 
   контралатерал марказий гемипарез (гемиплегия);
   

1. 
   контралатерал гемианестезия (гемигипестезия);
   

1. 
   контралатерал гемипаркинсонизм (гемигиперкинез);
   

1. 
   контралатерал марказий гемиплегия, гемианестезия, юз ва тил ости нерви марказий парези ва гемианопсия (ички капсуланинг зарарланиши синдроми);
   

1. 
   чап каротид бассейнда қон айланиши бузилганда (ўнақайларда) олий мия функциялари бузилишлари афазия, аграфия, апраксия, акалькулия, алексия сифатида қайд қилинади;
   

1. 
   нигоҳнинг контралатерал парезлари (фалажланиши)да беморнинг нигохи ўчоққа, яъни зарарланган мия ярим шарига қараган бўлади.
   

Иккала каротид артерия бассейнида қон айланиши бузилганда соҳта бульбар синдром пайдо бўлади, у тил мушаги, мимик ва чайновчи мушакларнинг марказий парезларидан иборат бўлади. Бунда беморларда дизартрия, дисфагия, дисфония пайдо бўлади. Юз мушакларидан патологик рефлекслар: назопальпебрал, хартум, Маринеско-РадоОИТВи реакциялари пайдо бўлади, пастки жағ рефлекслари жонланади, мажбуран кулиш ва йиғлаш симптомлари пайдо бўлади, рухият бузилади.
Вертебробазияляр бассейнда қон айланиши бузилиши қуйидаги ўчоқли симптомларни келтириб чиқаради,

1. 
   устун (ствол) зарарланиши, бульбар фалажлик, альтернирловчи синдромлар, тинмай бош айланиши;
   

1. 
   ипсилатерал мияча симптомлари (статик ва динамик атаксия);
   

1. 
   контралатерал гемианопсия (орқа мия артерияси)