Асадуллаев М. М., Асланова С. М. Асаб касалликлари пропедевтикаси

6.5.3. Сурункали энцефалитлар
Ҳозирги пайтда бош миянинг сурункали яллиғланиш касалликларини кўпчилик тадқиқотчилар суст инфекцияларга киритишади, улар орасида икки гуруҳ касалликни тафовут қилишади: 1) вирусли инфекциялар (ним ўткир склерозловчи панэнцефалит, зўраювчи, мультифокал лейкоэнцефалопатия ва ҳоказо); 2) вируссимон заррачалар - прионлар келтириб чиқарган инфекциялар (куру, ним ўткир спонгиоформли энцефалопатия).
Ним ўткир склерозловчи панэнцефалит. Касалликни нейронлар ядросида тўпланадиган қизамиқ вируслари келтириб чиқаради. Миядаги патоморфологик ўзгаришлар сурункали энцефалитга тўғри келади: лимфоцитар инфильтрация, глиоз, нейронал дегенерация.
К л и н и к а с и. Касаллик қизамиқ билан оғриб ўтгандан кейин ёки қизамиққа қарши тирик вакцина билан эмлагандан кейин ривожланади. Болалар ва ўсмирлар касалланади. Беморнинг ҳоли қурийди, толиқиб қолади, шахс ўзгаришлари юзага келади. Бир неча ойлардан кейин беихтиёр ҳаракатлар, миоклониялар қўшилади, интеллект пасаяди. Касаллик бошлангандан кейин орадан ярим йил ўтгач, деменция, тетрапарез ривожланади, бемор кўр бўлиб қолади. Бемор 1-3 йил ичида нобуд бўлади. Касаллик анча катта ёшли одамларда ривожланганда касаллик 20 йилга чўзилиши мумкин.
Т а ш х и с л а ш Ташхис ўзига хос клиник манзарага, қизамиқ вирусига қарши антителоларнинг юқори титрига, бош мия КТ маълумотларига асосан қўйилади, бош мия КТ да қоринчалар ҳажмининг кичрайгани, эгатларнинг ва миянинг узун тешиги торайгани аниқланади.
Д а в о л а ш. Ишлаб чиқилмаган.
6.6. Нейрозахм
Нерв тизимининг сифилиси (нейрозахм) организмнинг оқиш спирохеталар билан зарарланиши натижасида келиб чиқади. Нерв тизими кўпинча 10% ҳолларда захм билан зарарланади. Ҳозирги пайтда нерв тизими захми камдан-кам учрайдиган бўлиб қолди, яширин, яъни атипик кечиши, симптомларининг камлиги ва серорезистент турлар билан фарқ қилади. Иккита: эрта ва кечки нейрозахм тафовут қилинади, у касалликнинг кечишини ва патоморфологик хусусиятларини акс эттиради.