O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI XALQ TA`LIMI VAZIRLIGI
NAVOIY DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI
PEDAGOGIKA FAKULTETI
“TASVIRIY SAN`AT VA MUHANDISLIK GRAFIKASI”
KAFEDRASI
Latipov Elmurod Mardonovich
ARXETIKTURA-QURILISH
CHIZMACHILIGIDA MAISHIY XIZMAT
KO`RSATISH OBEKTI (TIKUVCHILIK
SEXI) LOYIXASINI BAJARISH.
mavzusidagi
5140700- ―Tasviriy san`at va muhandislik grafikasi‖ ta`lim yo`nalishi
bo`yicha bakalavr darajasini olish uchun yozgan
Ilmiy rahbar:
o` qituvchi
Raximov O.D.
Navoiy-2012
2
MUNDARIJA
KIRISH…………………………………………………………………
3
I-BOB. ARXITEKTURA-QURILISH CHIZMALARI HAQIDA
UMUMIY MA’LUMOTLAR………………………………
7
1.1.
Qurilish chizmalarining o‗ziga xos xususiyatlari……………………..
18
1.2.
Bino turlari va qurilish norma hamda yo‗riqnomalar haqida qisqacha
ma‘lumotlar…………………………………………………………...
21
II-BOB.
TIKUVCHILIK SEXI LOYIHASI KOMPAZISIYASI
HAQIDA UMUMIY TUSHUNCHALAR…………………………….
30
2.1.
Tikuvchilik sexi
bosh plani
chizmasini bajarish tartibi.…………….
32
2.2.
Tikuvchilik sexi plani,
fasadi va qirqimi haqida tushuncha..……
34
Taklif va tavsiyalar……………………………………………………
43
Umumiy xulosa……………………………………………………….
44
Foydalanilgan adabiyotlar ro‗ yxati…………………………………...
46
3
KIRISH
O`zbеkiston Rеspublikasining ―Ta‘lim to`g`risida‖ gi Qonuni va ―Kadrlar
tayyorlash milliy dasturi‖ yuksak umumiy madaniyatga, kasb–hunar
ko`nikmalariga, ijodiy va ijtimoiy faollikka, mantiqiy mushohada qilish hamda
ijtimoiy hayotdagi muammolarning oqilona еchimlarini topish mahoratiga ega
bo`lgan, istiqbol vazifalarini odilona baholay oladigan kadrlar yangi avlodini
shakllantirish, shuningdеk, har tomonlama barkamol, ta‘lim va kasb–hunar
dasturlarini ongli ravishda mukammal o`zlashtirgan, mas‘uliyatli fuqarolarni
tarbiyalashni nazarda tutgan pеdagogik g`oyani ilgari suradi.
Istiqlol tufayli o`zining mustaqil taraqqiyot yo`lidan borayotgan jamiyatimiz
kun sayin dеmokratlashib, davlat, jamiyat va shaxs munosabatlari tobora ko`proq
mantiqiy mushohada qilish tamoyillariga asoslanmoqda. Ta‘lim tizimi oldidagi
davlat buyurtmasi O`zbеkiston Rеspublikasi ―Kadrlar tayyorlash milliy
dasturi‖ning asosiy g`oyalarida o`z aksini topgan.
Jamiyat rivojlanishining hozirgi bosqichida barkamol insonni tarbiyalash
eng asosiy, kеchiktirib bo`lmaydigan muhim vazifalardan biridir. Prеzidеntimiz
Islom Karimov ta‘kidlaganidеk: ―Sog`lom avlodni tarbiyalash buyuk davlat
poydеvorini, faravon hayot asosini qurish dеganidir‖ [4, 3]. Shu jihatdan olganda,
mamlakatimizda sog`lom avlod dasturi harakatining kеng tus olgani, ―Kadrlar
tayyorlash milliy dasturi‖ asosida ta‘lim–tarbiya tizimining tubdan isloh
etilayotgani ham ana shu ulug`vor vazifani amalga oshirish yo`lidagi muhim
qadamdir.
O`zbеkiston Rеspublikasi mustaqil Davlat suvеrеnligini qo`lga kiritgan
birinchi kunlaridanoq uzluksiz ta‘lim tizimida amalga oshirilayotgan kеng islohotlar
milliy ta‘lim–tarbiya tizimini takomillashtirishga, zamon talablari bilan
uyg`unlashtirilgan, jahon andozalari darajasiga mos ―milliy modеlni‖ hayotga tadbiq
qilishga qaratildi. Jamiyatimizdagi fuqarolar tafakkurini yangilash, milliy o`zlikni
anglash, milliy va umumbashariy qadriyatlarni o`zlashtirish orqali, o`quvchilarning
istе‘dodlari, qobiliyatlarini tadqiq etish, estеtik tafakkurini shakllantirish va
rivojlantirish davlat umummilliy siyosati darajasidagi masalalardan biri sifatida
4
bеlgilab bеrilishi yosh avlodni har tomonlama kamol toptirish uchun ta‘lim–
tarbiyaning barcha sohalarida, ularning omillari va vositalarini ishga solishni taqozo
etmoqda.
O`zbеkiston Rеspublikasi Prеzidеnti Islom Karimov shaxsning ma‘naviy
sifatlariga, ularni tarbiyalash ijtimoiy va insonparvarlik ahamiyatiga alohida e‘tibor
bеrib: ―Biron–bir jamiyat ma‘naviy imkoniyatlarini, odamlar ongida ma‘naviy va
axloqiy qadriyatlarni rivojlantirmay hamda mustahkamlamay turib o`z istiqbolini
tasavvur eta olmaydi‖ – dеb alohida ta‘kidlaydi.
Bozor iqtisodiyotiga o'tish, ichki va tashqi savdo sharoitining muttasil o'zgarib
borishi bozor munosabatlariga o'tish shart-sharoitini, uning o'ziga xos
xususiyatlarini atroflicha o'rganishni taqozo etmoqda. Shu sababli olim va
mutaxassislaming tashkiliyot nazariyasi hamda amaliyotiga, qurilish ishlab
chiqarishni tashkil etish va takomillashtirishning yangi shakl hamda usullariga qiziqishi
tobora ortmoqda.
Pirovard maqsadda bozorni, tayin bir iste'molchini ko'zlash, raqiblar va raqobat
usulini puxta o'rganish yutuq hamda barqarorlik garovi bo'lib bormoqda. Bozor
talabini mukammal egallab olish qurilishga mahsulotlarni rejalashtirish, loyihalash,
yaratish va ishlab chiqarishni xaridor talabiga mos holda aniq amalga oshirish
imkonini beradi.
Bular qurilish ishlab chiqarishini olib borishda, uni uyushtirishda, boshqarish
tizimida katta istiqbolga ega. Shu sababli tashkiliyotga jiddiy munosabat zarur,
uning nazariy asoslarini va chet mamlakatlarda bu borada to'plangan amaliy tajriba
natijalarini yanada teranroq o'rganishga to'g'ri keladi. O'zbekiston boshqa davlatlar
taraqqiyoti jarayonida to'plangan va respublika sharoitida tadqiq qilsa bo'ladigan
barcha ijobiy va maqbul tajribalardan shak-shubhasiz samarali foydalandi. Gap
biron-bir andoza (model)ni, hatto u ijobiy natijalar bergan taqdirda ham ko'r-
ko'rona ko'chirib olish to'g'risida borayotgani yo'q. Aniq ravshan vositalar va
usullar qaysi mamlakatlar uchun mo'ljallangan bo'lsa, o'sha mamlakatning o'ziga
5
xos sharoitdagina ijobiy natijalar beradi.
1
O'z ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyot yo'lini
tanlab olish mustaqil O'zbekiston Respublikasining qat'iy pozitsiyasidir.
Shu kunning dolzarb vazifalarini ijobiy hal etish uchun respublikaga
tashkiliyot, biznes, menejer, marketing sohasida yuksak kasb mahorati bilan ish yurita
oladigan yosh mutaxassislar zarurki, ular bir tomondan bozorni, xususan tanlab, ta'b
va ehtiyojni batafsil hamda atroflicha tahlil etish, ehtiyoj va maylni shakllantirishga
faol ta'sir ko'rsatish qobiliyatiga ham ega bo'lsinlar.
Maxsus kursning maqsadi bo'lajak mutaxassislarni ishlab chiqarish amaliyoti
faoliyatida uchraydigan: tashkiliy, iqtisodiy va boshqaruv masalalarini to'g'ri hal
qilishni o'rgatishdan iborat. Kelajak muhandis rahbarlarga qurilishni boshqarishda va
tashkil qilishda kam mehnat sarflab yaxshi natijalarga erishishni tushuntiradi.
«Shahar qurilishi va xo'jaligini tashkil qilish, rejalashtirish hamda boshqarish»
fani qurilish-montaj tashkilotlarida ishlab chiqarishni rejalashtirish va tashkil qilish
haqida zaruriy bilimlarni beradi hamda ilmiy-texnika taraqqiyoti sharoitida ishlab
chiqarishni boshqarish va tashkil qilishda asosiy qonunlarini aniqlaydi.
Kapital qurilishning asosiy vazifasi xalq xo'jaligining asosiy fondlarini
yangilashni tezlashtirish va yaratishdan iborat.
Hozirgi davrda bir vaqtda quriladigan obyektlarning hajmi ancha
kamaytirildi. Bitmagan qurilish imoratlari va zadellarning hajmini kamaytirishga
harakat qilish zarur.
Qurilish tashkilotlarini texnik jihatdan qaytadan qurollantirish, ularni yuqori
unumdorlik quvvatli transport va mashinalar hamda ishlarni mexanizatsiyalash
asboblari bilan ta'minlash zarur.
Ko'p bosqichli bozor iqtisodiyotini shakllantirish sharoitida davlat
korxonalarini hissadorlik jamiyatiga o'zgartirish kiritish zaruriyati tug'ilmoqda. Bundan
tashqari hissadorlik jamiyatini yaratishning asosiy sabablaridan biri bo'lgan
qo'shimcha moliya mablag'lari va investitsiyalarini talab qiluvchi yirik texnologik,
tashkiliy hamda ishlab chiqarish masalalarini hal qilishdir. O'zbekiston Respublikasi
1
I.A. Karimov. O'zbekistonning o'z istiqlol va taraqqiyot yo'li. -Toshkent: «O'zbekiston».
6
VazirlarMahkamasining 2003-yil 12-sentabrdagi 95-sonli «Kapital qurilishidaxo'jalik
munosabatlari mexanizmini takomillashtirish haqida» qarori - O'zbekistondagi kapital
qurilishga xalq xo'jaligining yirik industrial tarmog'ini, xalq faravonligi va
Respublika iqtisodiyotini rivojlanishida katta rol o'ynaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |