Valyuta va deposit siyosati . Markaziy bank valyuta siyosatining asosiy maqsadi milliy valyuta kursining xorijiy mamlakatlar valyutasi kursiga ni bo’lgan nisbatining barqarorligini taminlashda qaratilgan Markaziy bank o’zining vakolati doirasida hukumat bilan hamkorlikda yunalishlarni belgilaydi, mamlakatda valyuta siyosatining joriy va krelgusi davrda xolti yuzasidan rivojlantirish strategiyasini ishlab chiqadi Bularning ichida eng asosiylari sifatida mamlakatninng tulov pul kredit siyosati va milliy valyutaning chet el valyutasiga nisbatan kursini aniqlashning tartibini takidlash mumkin
Markaziy bank valyuta siyosatiniolib borishda quyidagi asosiy vazifalarini bajaradi : Vakolati tijorat banklarining o’zlari va mijozlari nomidan chet el valyutasidagi soyish vasotib olishning miqdorini, yani ochiq valyuta pozitsiyalarni ajratadi .
Ochiq valyuta pozitsiya deganda, banning tegishli chet el valyutasidagi aktivlarni uning majburiyatidan ortiqchaligi (uzun valyuta pozitsiyasi) yoki ushbu aktivlarning majburiyatidan pastligi(qisqa valyuta pozitsiyasi) tushiniladi .
O’zbekiston Respublikasi valyuta bozorida chet el valyutalarini sotish va sotib olishni tartibga solib boradi ;
Tijorat banklarida chet el valyutasi va tulov xujjatlari hamda boshqa qimmatliklar buyicha kassa operatsiyalarini tashkil etish va amalga oshirishning tartibini belgilaydi
Vakolatli banklarda norezdant O’zbekiston Respublikasi milliy valyutasidagi hisob-varaqlarning yuritish tartibini belgilaydi.
Vakolatli banklarda rezident va norezedent (yuridik va jismoniy shaxs) lariga chet rl valyutasida hisobvaraqalarni ochish va yuritish tartibini belgilaydi.
O’zbekiston Respublikasida korxona va tashkilotarning chet el valyutalarini qabul qilish hisobga olish saqlash va kassa inziomiga rioya etishnini tartibga soladi.
Investitsion loyihalarni erkin valyutada kreditlashning tartibini belgilaydi. Markaziy bank valuta intervensiyasidan keng miqyosda foydalanadi.Valyuta intervensiyasi-bu Markaziy bankning milliy valyuta kursi va pulning yalpi taklif va talabiga tasir etishi uchun moliya bozorida chet el valyutasini sotish va sotib olish bilan bog’liq operatsiyasidir.
Markaziy bank depozit orqali mamlakat resurs bozori tijorat banklari deposit siyosati va deposit operatsiyalarni holatiga tasir kursatadi . oadatda tijorat banklari depozit siyosatini ishlab hiqarish depozit siyosatining asosiy yunalishlari buyicha asosiy mezonlarni aniqlab beradi. Bundan tashqari Markaziy bank qayta moliyalash stavkalarini o’zgartirish orqali depozitlarning kupayishi va qiishiga sabab bulishi mumkin.Umuman olganda Markaziy bank o’zining valyuta va depozit siyosatiga orqali muomiladagi pul massasi hajmiga tasir kursatadi.
2017 yil 13 sentiyabirda O’zbekiston Respublikasi prezidentining PQ-3272-sonli “Pul-kredit siyosatini yanada takomillashtirish chora tadbirlari tug’risida “gi qarori qabul qilindi .Qarorda mamlakatimizda Markaziy bankning monetary siyosatini yanada takomillashtirish borasida quyidagi vazifalar belgilab quyilgan
O’zbekiston Respublikasi Markaziy bankining ichki narxlarining barqarorligini ta’minlashda erishish prinsip va mexanizimlarni xorijiy markaziy banklar tomonidan qullaniladigan inflyatsiyaviy targetlash rejimiga o’tish ;
O’zbeliston Respublikasi Markaziy banki 2018 yilning 1 martgacha rivojlantirish va pul-kredit siyosatini amalga oshirishninig o’rta muddatli konsepsiyasini hamda 2018-2021 yillarda Konsepsiyani amalga oshirish buyicha “yul xaritasini “ishlab chiqish va tasdiqlash;
Umumiqtisodiy, soliq-byudjet va pul-kredit siyosatini muvofiqlashtirish amalotini takomillashtirish bunda iqtisodiy o’sish, davlat byudjetining va iqtisodiyotdagi narxlar darajasini barqarorligi buyicha o’zaro harakatlar va maqsadlarning kelishilganligini taminlashga aloxida e’tibor qaratish;
Likvidlikni ta’minlash va jalb qilish operatsiyalari buyicha pul-kredit siyosatining samarali qullaniladigan foiz instrumentlari turlarini kengaytirish ;
Tijorat banklari tomonidan foiz stavkalrini shakillantirishda shu jimladan kreditlar buyicha bozor mexanizimlarini keng joriy etish ;
Ilg’or xorijiy tajribaga muvofiq makroiqtisodiy tahlil va pragnoslarni takomillashtirish ;
Olib borayotgan pul kredit siyosatining jumladan amalga oshirayotgan siyosatda qo’llanilayotgan instrumentlar va yakuniy maqsadlar to’g’risida axborot yetkazib berish yuli bilan shaffoflik va oldindan bashorat qilish imkoniyatni oshiradi.
Qarorda kursatilgan vaziflar ijrosini ta’minlanishi kelgusida mamlakatimzda makroiqtisodiy barqarorlikni yanada mustaxkamlash, Markaziy bank pul-kredit siyosatini yanada takomillashtirishda muxim axamyat kasp eadi.
