Arshi muhandislik-iqtisodiyot instituti

TRAST OPERATSIYALARI
Xalqaro bank amaliyotida trast operatsiyalari banklar mijozlarning topshiriqlariga asosan ularning mulkini boshqarish yoki ishonchli vakil sifatida ularning nomidan xizmatlarni bajaruvchi shaxs.Tijorat banklarida trast-bo‘limlari trast operatsiyalari doirasida quyidagi uch yo‘nalishdagi ishlarni bajaradi:

• 
  Mijozlarning vasiyatlariga binoan ularning meroslarini boshqarish;
  
• 
  Ishonchli vakil siqatida xizmatlarni bajarish va otaliqqa olish;
  
• 
  Agentlik(vositachilik) xizmati.
  

Mijozlarning vasiyatlariga binoan ularning meroslarini boshqarish. Meroslarni boshqarishda ularning asosiy vazifalari sud qarorini olish, meros bilan bog‘liq mol-mulklarni butligi va xavfsizligini taminlash, mamuriy xarajatlarni amalga oshirish, qarzlarni to‘lash yoki undirish, mol-mulk bilan bog‘liq soliqlarni to‘lash va vasiyatchining merosxo‘rlariga tegishli xizmatlarni ko‘rsatish va yordam berish.
Masalan, amaliyotda bunday holat mulkdorning farzandlari voyaga etmaganda erta olamdan ko‘z yumush natijasida vujudga kelishi mumkin.Mijozning ishonchli vakili sifatida ishlarni bajarish yoki shartnoma asosida vaqtinchalik mol-mulkni boshqarish. Bu shakldagi operatsiyalar mijoz uzoq muddatga safarga yoki jismoniy zaifligi oqibatida tegishli mol-mulk (uy-joy, mashina, uy hayvonlari va boshqalar) ni boshqarish imkoniyatiga ega bo‘lmagan holatda yuz beradi.
Agentlik(vositachilik) xizmati:

• 
  Qimmatli qog‘ozlarni saqlashga qabul qilish;
  
• 
  Qimmatli qog‘ozlarga bo‘yicha daromadlarni undirish;
  
• 
  Qimmatli qog‘ozlar bo‘yicha olinadigan daromadlar haqida benefitsarga malumot berib turish;
  
• 
  Muddati tugagan qimmatli qog‘ozlarni so‘ndirish;
  
• 
  Qimmatli qog‘ozlarni sotish va sotib olish;
  
• 
  Benefitsarning hisobvaraqlari bo‘yicha to‘lovlarni amalga oshirish;
  
• 
  Sug‘urta polislarni rasmiylashtirish;
  
• 
  Seyflarni ijaraga.
  

Yakunlovchi fikr sifatida takidlash mumkinki, har qanday iqtisodiyotda banklarning noananaviy operatsiyalarni rivojlanishga qator omillar tasir qiladi. Xususan, milliy valyutaning xorijiy valyutalarga nisbatan kursining barqarorligi, real inflyasiya darajasining xalqaro amaliyotda umumqabul qilingan meyorlarni taminlanishi, bank tizimiga aholi va mijozlar ishonchini mustahkamligi kabilar shular jumlasidandir.
2019 yilda o‘zlashtirish mo‘ljallanayotgan investitsiyalar. To‘g‘ridan-to‘g‘ri xorijiy investitsiyalarni jalb etish ko‘rsatkichlari. Bugungi kunda O‘zbekistonda amalga oshirilayotgan islohotlar natijasining jahondagi etakchi xalqaro reyting agentliklari tomonidan e’tirof etilayotgani.
“Fitch Ratings” va “Standart & Poo’rs” reyting agentliklari tomonidan birinchi marta mamlakatimiz xalqaro suveren kredit reytingini belgilangani. Reyting agentliklarining O‘zbekistonda valyuta, savdo va narx siyosati erkinlashgani, davlat boshqaruvidagi institutsional o‘zgarishlar, mamlakat oltin-valyuta va byudjet zaxirasi etarli ekani, davlat qarzining kamligi singari omillarga alohida e’tibor qaratayotgani.
2019 yilda O‘zbekistonning suveren davlat obligatsiyalarini xalqaro moliya bozorlariga chiqarilishi. Bu borada “J.P.Morgan”, “Citibank”, “Deutsche Bank” kabi etakchi xalqaro investitsiya banklari bilan olib borilayotgan hamkorlik.
Xorijiy investitsiyalarni keng jalb qilish uchun mamlakat investitsiya salohiyatini to‘la namoyon etish choralari. Xorijiy investorlar uchun hududlar va tarmoqlar bo‘yicha investitsiya loyihalarini puxta shakllantirishning ahamiyati.
Erkin iqtisodiy zonalar va kichik sanoat zonalarida biznes sub’ektlarini joylashtirish, ularga imtiyoz va preferensiyalar berishni tashkiliy va huquqiy jihatdan tartibga solish lozimligi.
Eksportga mahsulot chiqarayotgan, innovatsion va yuqori texnologik ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘ygan tadbirkorlarga va chet ellik investorlarga imkoniyat yaratish kerakligi.
O‘zbekistonni Global raqobatbardoshlik reytingiga kiritish bo‘yicha tegishli ishlarni amalga oshirish.