Қarshi muҳandislik-iқtisodiyot instituti “Axborot texnologiyalari va matematik modellashtirish” kafedrasi assistenti J

Surov da hisoblash jarayoni 
Natijaviy jadvalda boshqa maydonlar bo’yicha hisoblashni tashkil etish (11-rasm)
11-rasm. 
natijalari yoziladigan maydon hisob maydoni deyiladi. Bunda maydon nomi urniga hisoblash 
formulasi va kvadrat kavs yoziladi. Ushbu jarayonni klaviaturaning Shilt+F2 tugmasini bosish bilan 
ham bajarish mumkin 
Bunda yordamchi 
область ввода
(kiritish xududi) mulokot oynasi ochilib, unda uzun 
formulalarni ham kiritish imkoniyati ochiladi Ba‘zan 
хисоблаш майдонини саралаш майдони 
хам килиш мумкин. 
Hisoblashni tashkil qiladigan 
Запрос 
ham namunaviy surov blankida uz 
aksini topadi. Bunda maydon nomi urniga formula yoziladi. Formulaga kvadrat kavs ichida 
hisoblanadigan maydon nomi ham kiritiladi. Ammo torgina maydonga uzun formulalarni kiritib 
bulmaydi. U holda 
Shift+F2
tugmachani bossak, u holda yordamchi mulokot oynasi paydo bo’ladi 

---

90 
va istalgan uzunlikdagi formulalarni kiritish imkoniyati paydo bo’ladi. 
Natijaviy «Surov» tuzish texnologiyasi 
«Surov» lar nafakat kerakli ma‘lumotni olish va uni ishlash uchun, balki natijaviy 
hisoblashlar tashkil qilish imkonini ham beradi. Masalan, qandaydir yozuv (kator) lar guruhi 
bo’yicha urta arifmetik kiymatini yoki yigindisini topish. Bu holda ham namunaviy surov blanki 
yordamida ish bajariladi, ammo yozuvlarni biror belgisiga karab alohida guruhlarga jamlash talab 
kilinadi va bunda guruhlash degan yordamchi kator paydo bo’ladi. Ushbu katorni namunaviy 
blankka kiritish uchun asboblar panelidagi ( ga kursorni keltirib «sichqoncha» chap tugmasini 
bosamiz (12-rasm): 
12-rasm. 
O’zgartirishlar «surovi»ni tuzish 
Avtomatik ravishda yangi jadval tuzishda yoki hisoblash natijalari asosida jadval hosil 
qilishda vaqtinchalik natijaviy jadval tuziladi va bu jadvaldan yangisini hosil qilishda yoki 
o’zgartirishda foydalaniladi. Bu holatda «Surov» ni o’zgartirishning birnecha usullari mavjud: 
-
jadval tuzish surovi, 
-
jadval tarkibidagi ma‘lumotlarni yangilash surovi, 
-
yozuvlarni kiritish surovi, 
-
yozuvlarni yo’qotish surovi. 
Buning uchun