Arnawli bilimlendiriw ministrligi berdaq atinda

III. Fizika bólimlerine baylanıslı máseleler sheshiw……………………. 

15 

3.1. Mexanika………………………………………………………………. 

15 

3.2. Iymek sızıqlı qozǵalıs (Sheńber boyınsha qozǵalıs)…………………... 

17 

3.3. Terbelmeli qozģalıs……………………………………………………. 

19 

3.4. Fizikadan oqıw sabaqlarınıń formaları hám olardıń birlestiriw usılları.. 

20 

3.5. Oqıwshılardıń bilimin tekseriw hám bahalaw kriteriyaları……………. 

22 

Juwmaqlaw………………………………………………………………...    24 

Paydalanílǵan ádebíyatlar ………………………………………….…….                                                                          

25 

 

     

 

 

 

 

---

3 

 

KIRISIW 

Másele  sheshiw  oqıw  processiniń  ajıralmas  bólegi  bolıp  esaplanadı.  Fizikada 

másele sheshiw  teoriyanıń  rolin  tereńirek  túsindiriw,  fizikanı  oqıtıwdıń  dáslepki 

basqıshındaǵı    bir    qatar    áhmiyetli    máselelerdi  sheshiwge    járdemlesedi.  

Oqıwshınıń  ótilgen  sabaq  barısında  alǵan  teoriyalıq  bilimlerin  bekkemlewde,  onı 

túsinip sanalı túrde ózlestiriwde  másele sheshiwdiń  áhmiyeti  oǵada  úlken. Másele 

sheshiw  processinde  oqıwshı aldına qoyılǵan mashqalanı sheshiwge qáliplesedi. 

Fizikalıq  máseleler  dep -  fizikalıq  nızamlar  hám  metodlar  tiykarında  logikalıq  

oylaw,  eksperiment  hám   matematikalıq  esaplawlar  járdeminde  sheshiletuǵın  

qandayda  bir kishkene  mashqalanı  túsinemiz.  Sabaq  waqtında  oqıw  materialın  

úyreniw  boyınsha  payda  bolatuǵın hár bir soraw oqıwshılar  ushın másele bolıp 

esaplanadı.  

Másele    shıǵarıwdıń    maqseti    oqıwshılardıń    fizikanıń    nızamların,    fizikalıq 

qubılıslardı    tereń    ózlestiriwine,    fizikalıq    túsiniklerdi   qáliplestiriwinde,    alǵan 

bilimlerin  ámelde  qollana  biliwge  qaratılǵan.  Oqıwshılardıń  alǵan  bilimlerine 

tiykarlana  otırıp  másele  shıǵarıw  barısında  úyrenilip  atırǵan  fizikalıq  qubılıslardı 

talqılawı,  fizikalıq  qubılıslar  hám  shamalar  haqqında  túsinikti  qáliplestiriwi 

múmkin.   

Másele    shártin    oqımastan    burın,    oqıwshılarǵa  máseleniń    qaysı    temaǵa  

arnalǵanın  aytıw  kerek,  sonda  oqıwshılar  máselege  tiyisli formulalardı  ańsat  

taba  aladı. Máseleni  talqılaǵanda  oqıwshılar  qubılıstı  kóz  aldına keltire  alǵanday  

bolıwı  lazım.  Buǵan  ayrıqsha  kewil  bolıw  kerek,  sebebi  oqıwshınıń sapalı hám 

nátiyjeli jumıs islewi usıǵan baylanıslı. Másele shártin anıq oqıp, hár bir máseleniń 

mazmunın  ashıq,  qoyılǵan  sorawlardı  anıqlaw  kerek.  Bazı  bir  jańa  terminlerdi, 

túsiniksiz  sózlerdiń  hám  shamalardıń  mánislerin  túsindiriw  kerek.   

Másele  shártin juwmaqlap,  onıń  qısqasha jazıw  kerek.  Tabılıwı  kerek  bolǵan 

shamanıń  sońına  sızıqsha hám soraw belgi qoyıladı yamasa kórsetiwge boladı. 

Bul usınılıp atırǵan «Fizika máselelerin sheshiw usılları» temasındaģı kurs jumisi  

fizikalıq máselelerdi sheshiwde qıynalģan studentler ushın úlken járdem beredi. 

 

---

4