dep qaraw múmkin. Sonı aytıw múmkin h’ázirgi waqıtta fizika páni boyınsha bir
progressiya tiykarında asıp barmaqta. Bulardıń nátiyjesinde oqıtıwdıń mazmunın,
maqsetin h’ám metodların ilimiy tiykarlaw mashqalası kelip shıģadı. Bul bolsa óz
gezeginde pedagogikanıń jańa tarmaģı oqıw predmetlerin oqıtıw metodların
tiykarınan fizikanı oqıtıwģa qollanıw wazıypasın úyreniwshi fizikanı oqıtıw usılları
tarawların júzege keltiredi. Barlıq metodlar oqıtıwdıń ulıwma teoriyası-didaktikaģa
6
tiykarlanadı, sonıń ushın olardı birazında jeke didaktika depte júrgiziledi. Olardıń
baslı wazıypaları oqıtıwdıń tiykarģı nızamlılıqların ashıw, predmettiń mazmunın
h’ám ayırım temaların úyreniw metodların anıqlaw sıyaqlı máseleler bolıp
esaplanadı.
Fizikanıń pán sıpatındaģı áh’iymetiniń artıwı jas áwladtı oqıtıw h’ám tárbiyalaw
boyınsha fizika metodikasın pedagogikalıq pánler arasında tiykarģı orınlardıń birine
alıp shıqtı. Onıń úyreniw predmeti fizikanıń oqıw protsessi bolıp tabıladı. Fizikanı
oqıtıw úsh baslı máseleni: tálim beriw, dóretiwshilik rawajlanıw h’ám tárbiyalaw
máselesin sheshedi.
Tálim máselesi eń tiykarģı másele bolıp, onı qollanıw barısında oqıwshılar fizika
tiykarları h’aqqında bilimge iye bolıw menen birge bilimlerin praktikada qollanıp
biliw uqıplılıqlarınada iye boladı.
Ekinshi másele oqıwshılardıń úyreniw imkaniyatların rawajlandırıw, olarģa
ģárezsiz túrde óz bilimlerin arttırıw uqıbın beriw, formalogikalıq pikirlewden
dialektikalıq doretiushilik pikirlewge ótiw qabıletlerin ósiriw sıyaqlı máselelerdi óz
ishine aladı.
Úshinshi másele tálim h’ám tárbiyanıń birliginen kelip shıģadı, tárbiyalaw
máselesi oqıtıwģa kompleks jaqınlasıwdıń ajıralmas bólegi bolıp tabıladı.
Pedagogikalıq pán sıpatında Fizikanı oqıtıw usılları qanday máselelerdi sheshedi?
Oqıw h’ám tárbiyalıq protsessti h’ár tárepleme analiz qılģanda onıń tómendegi
tiykarģı wazıypaları kelip shıģadı:
1. Respublika mekteplerinde fizikanı oqıtıw máselelerin tiykarlaw;
2. Orta mektep fizika kursı mazmunın anıqlaw h’ám onı sistemalı túrde
rawajlandırıw;
3. Oqıtıw praktikasına oqıtıwdıń eń effektiv metod h’ám usılların qollanıw, olardı
islep shıģıw, eksperimental tekseriw, oqıwshılardıń doretiushilik qabıletlerin
rawajlandırıw, h’ámde fizika sabaqları ushın oqıw quralların islep shıģıw.
Aytılģanlardan bul kursta tek ģana orta mektepke tiyisli metodka úyreniledi degen
juwmaq shıģarıw kerek emes, bul kursta joqarı oqıw orınlarında fizikanı oqıtıw
metodları menen de tanısıladı.
7
Fizikanı oqıtıw usılları pedagogikalıq pán bolıp fizikanı oqıtıw protsessinde
oqıwshılardı tárbiyalaw h’ám doretiushilik rawajlanıwı h’ámde úyreniwdiń jolları
h’ám qurallarınıń nızamlılıqları ústinde izleniw alıp baradı. Fizikanı oqıtıw
usıllarınıń mazmunın ulıwma máseleler (yaģnıy onıń teoriyalıq tiykarları), kurstıń
ayırım temaların úyreniw máseleleri (jeke metodika), h’ámde fizikalıq
eksperimenttiń metodikası h’ám texnikası quraydı.
Metodikanıń ulıwma máselelerine fizikanı oqıtıwdıń maqseti h’ám wazıypaları,
kurstıń mazmunı h’ám dúzilisi, fizikanı oqıtıwdıń metodologiyalıq h’ám
psixologiyalıq tiykarları, onı úyreniwdi ómir menen baylanısı, oqıw protsessinde
politexnikalıq printsiplerdi ámelge asırıw, fizika kursındaģı eksperiment,
pikirlewlerdi rawajlandırıw h’ám oqıwshılarda dialektikalıq dúnya qarastı
qáliplestiriw, olardıń doretiushilik qabıletlerin ósiriw, oqıtıw h’ámde sabaqlardıń
forma h’ám metodların anıqlaw h’ám basqalar kiredi .
Jeke metodikada h’ár bir temanıń mazmunı, materialdı úyreniwdiń izbe-izligi,
túsiniklerdi qáliplestiriw jolları, nızam h’ám teoriyalardıń mazmunın ashıw
metodları, fizikalıq eksperimentti qollanıw, oqıw h’ám uqıplılıqların ósiriw usılları
h’ám soģan usaģan basqa máseleler úyreniledi .
Texnikanıń rawajlanıwı burınları sanaatqa jaqın bolģan adam qol miynetinen
baslanģan.Lekin sol waqıtta oqıtıwda, úyretiwde, klass taxtası, por, sabaqlıq h’ám
illyustratsiyalardanda paydalanģan. Búgingi kúnge kelip texnika oģada tez ósip
ketkeni óz-ózinen kórinip turıptı. Lekin oqıtıwda vizual kórsetiw, demonstratsiya
h’ám laboratoriya mebellerin esapqa almaģanda úlken ózgerisler bolģan joq.
h’ázirgi payıtta insaniyat toplaģan jańalıqlar salmaģı júdá úlken. Belgili bolģan
xabarlardı keyingi áwladqa jetkeriw owıtıwdıń eski metodları menen ámelge asırıla
berse, onda insaniyattıń júdá úlken bólegi tek oqıtıw menen sheklenip qalıwı
múmkin. Sonıń ushın h’ázirgi kúde oqıtıw metodikasın tereńlestiriw, onıń ratsional
formaların islep shıģıw oģada áh’iymetli másele bolıp esaplanadı .
Fizikanı oqıtıw metodikası ámeliy pán bolıp esaplanadı, sonlıqtan ol óziniń
mazmunı h’ám maqsetleri tárepinen texnologiyalıq pánler kompleksine júdá jaqın.
Do'stlaringiz bilan baham: 
