Археологияда

Археология ва топография.

Ёдгорликларнинг топографик плани топография фани ютуқлари асосида олинади. Теодолит, нивелир каби инструментларнинг ишлаш усулини ва археологик тадқиқотларда қўллашни ҳар бир археолог ўзлаштириши шарт. Бунда теодолит ёрдамида ёдгорликнинг реперь точкаси (энг баланд нуқтаси) аниқланади. Реперь нуқтага нисбатан қолган жойларнинг жойлашиши топографик харитага туширилади. Нивелирь ёрдамида эса олиб борилаётган қазишма майдонида аниқланган девор ёки уй полларининг сатҳи планга туширилиб борилади.

Археология ва гидрогеология.

Ёдгорликнинг ичимлик суви ва деҳқончилик учун зарур бўлган ирригация (ариқ, канал, дарё) шаҳобчалари гидрогеология фани асосида ўз ечимини топади.

Археология ва биологик фанлар.

Биологик фанлардан ботаника ва зоология археология фанига энг яқин фанлар қаторига киради.
Хулоса
Хулоса қилиб айтганджа ўсимликлар тарихи билан шуғулланувчи ботаника фанининг тармоғи. Бу фанга манбани археология беради. Тадқиқотлар натижасида топиладиган ўсимликлар қолдиқлари ва уруғлари мисолида ўсимликлар тарихи ўрганилади. Иш услуби жуда оддий бўлиб, ўсимликлар уруғлари кўп ҳолатда кўзга ташланмайди, тупроққа қўшилиб археологнинг назарига тушмаслиги аниқ. Шунинг учун пол устидаги маданий қатлам сувга солинади ва эритиб қўйилади. Сув юзасига ўсимлик қолдиқлари қалқиб чиқади. Улар қуритилиб, микроскопда қандай ўсимлик қолдиғи ёки уруғи эканлиги аниқланади. Фаннинг шу соҳаси билан шуғулланувчи олимни палеоботаник деб атайди.
Ҳайвонат дунёси тарихи билан шуғулланадиган фан соҳаси. Бу фанга ҳам асосий манбани археология беради. Ҳайвон суяклари асосида илмий тадқиқотлар олиб борилади. Шу фан тури бўйича шуғулланувчи олим палеозоолог деб аталади. Ўз навбатида палеозоологлар ҳам шуғулланувчи ҳайвон турларига қараб бўлиниб кетади. Жумладан, тўртламчи давр ҳайвонлари, қушлар, сув ҳайвонлари тарихи билан шуғулланувчи мутахассисларга бўлинади.

Адабиётлар

1. 
   Эгамбердиева Н.А. Археология. ”Ўқув қўлланма” Т.: 2001.
   
2. 
   Kabirov J., Sagdullaev. A. O’rta Osiyo arxeologiyasi T.: 1990